Hạ sĩ quan dự bị là gì?

Bạn đã bao giờ tự hỏi "Hạ sĩ quan dự bị là gì?" Trong bối cảnh quân sự, hạ sĩ quan dự bị đóng vai trò quan trọng. Điều này không chỉ là một vị trí tạm thời mà còn liên quan đến nhiều quy định và trách nhiệm. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá những điều cơ bản về hạ sĩ quan dự bị, từ đối tượng đăng ký, trách nhiệm, đến quyền lợi và cơ hội nghề nghiệp. Hãy cùng nhau tìm hiểu và đặt ra câu hỏi: Liệu chế độ đối với hạ sĩ quan dự bị có đáp ứng đúng nhu cầu và yêu cầu pháp lý hiện nay?

Hạ sĩ quan dự bị là gì? 

1. Hạ sĩ quan dự bị là gì?

Sĩ quan dự bị đóng vai trò quan trọng trong hệ thống quốc phòng và an ninh quốc gia. Được xác định theo pháp luật hiện hành, sĩ quan dự bị thuộc ngạch dự bị và bao gồm những sĩ quan thuộc lực lượng dự bị động viên, sẵn sàng huy động để phục vụ trong thời bình và thời chiến.

Theo luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, sĩ quan dự bị được phân hạng theo tuổi và có quyền được phong, thăng quân hàm theo quy định cụ thể.

Ngoài việc đăng ký và quản lý bởi cơ quan quân sự địa phương, sĩ quan dự bị còn có nghĩa vụ và quyền lợi tương đương với sĩ quan tại ngũ. Trong thời gian tập trung huấn luyện hoặc kiểm tra, họ tham gia đầy đủ các hoạt động và sẵn sàng huy động khi cần thiết.

2. Những quy định chung về hạ sĩ quan dự bị

2.1. Đối tượng đăng ký sĩ quan dự bị

Theo Điều 39 của Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, có những đối tượng cụ thể phải đăng ký sĩ quan dự bị. Bao gồm:

• Sĩ quan, cán bộ là quân nhân chuyên nghiệp khi thôi phục vụ tại ngũ còn đủ tiêu chuẩn và điều kiện của sĩ quan dự bị;
• Cán bộ là quân nhân chuyên nghiệp khi thôi phục vụ tại ngũ còn đủ tiêu chuẩn và điều kiện, được phong quân hàm sĩ quan dự bị;
• Quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan khi thôi phục vụ tại ngũ và hạ sĩ quan dự bị hạng 1, đã qua đào tạo sĩ quan dự bi, được phong quân hàm sĩ quan dự bị;
• Cán bộ, công chức ngoài quân đội, những người tốt nghiệp đại học trở lên đã qua đào tạo sĩ quan dự bị được phong quân hàm sĩ quan dự bị.

2.2. Trách nhiệm của sĩ quan dự bị

Điều 42 của Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam liệt kê các trách nhiệm của sĩ quan dự bị, bao gồm:

• Đăng ký, chịu sự quản lý của chính quyền và cơ quan quân sự địa phương nơi cư trú hoặc công tác và đơn vị dự bị động viên
• Tham gia các lớp huấn luyện, tập trung kiểm tra sẵn sàn động viên, sẵn sàng chiến đấu theo quy định của Bộ trưởng Bộ quốc phòng
• Hoàn thành chức trách nhiệm vụ được giao trong lực lượng dự bị động viên
• Vào phục vụ tại ngũ theo quy định đó là trong thời bị đối với sĩ quan dự bị chưa phục vụ tại ngũ, thời gian phục vụ tại ngũ là 2 năm; trong thời chiến, khi có lệnh tổng động viên, động viên cục bộ hoặc khi có nhu cầu sĩ quan làm nhiện vụ chiến đấu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ mà chưa đến mức động viên cục bộ. 

2.3. Quyền lợi của sĩ quan dự bị

Theo Điều 43 của Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, sĩ quan dự bị được hưởng nhiều quyền lợi, bao gồm:

• Phụ cấp trách nhiệm quản lý đơn vị dự bị động viên; trong thời gian tập trung huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên, kiểm tra sẵn sàng chiến đấu được hưởng lương, phụ cấp, trợ cấp, được khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở quân y và được hưởng các chế độ khác do Chính phủ quy định; được miễn thực hiện nghĩa vụ lao động công ích.
• Được gọi vào phục vụ tại ngũ trong thời bình, khi hết thời hạn được trở về cơ quan hoặc địa phương trước khi nhập ngũ và tiếp tục phục vụ trong ngạch dự bị; trường hợp quân đội có nhu cầu, sĩ quan có đủ tiêu chuẩn thì được chuyển sang ngạch sĩ quan tại ngũ.

2.4. Phong, tặng quân hàm sĩ quan dự bị

Điều 20 của Nghị định 78/2020/NĐ-CP quy định về việc phong quân hàm sĩ quan dự bị:

• Học viên tốt nghiệp đào tạo sĩ quan dự bị, học viên tốt nghiệp đào tạo Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp xã ngành quân sự cơ sở được phong quân hàm Thiếu úy sĩ quan dự bị;
• Học viên đào tạo sĩ quan dự bị từ đối tượng cán bộ, công chức, viên chức; tốt nghiệp đào tạo sĩ quan dự bị loại khá trở lên, kết quả rèn luyện tốt thì căn cứ vào chức vụ được bổ nhiệm trong các đơn vị dự bị động viên và mức lương đang hưởng để xét phong cấp bậc quân hàm sĩ quan dự bị tương xứng

Đối với trường hợp thăng quân hàm sĩ quan dự bị, sĩ quan dự bị cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt; trình độ kiến thức năng lực tương ứng với chức vụ đảm nhiệm; trong thời hạn xét thăng quân hàm thực hiện tốt các quy định về đăng ký, quản lý, huấn luyện, sinh hoạt và lệnh huy động, động viên của cấp có thẩm quyền;
• Chức vụ đang đảm nhiệm trong đơn vị dự bị động viên và chức vụ Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp xã có nhu cầu cấp bậc quân hàm cao hơn cấp bậc quân hàm hiện tại;
• Đủ thời hạn xét thăng quân hàm sĩ quan dự bị theo quy định của Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam. 

3. Chế độ đối với hạ sĩ quan dự bị

Chế độ đối với sỹ quan dự bị là một phần quan trọng của Nghị định 79/2020/NĐ-CP, nơi quy định về chế độ và chính sách trong việc xây dựng, huy động lực lượng dự bị động viên. Điều này nhằm tạo đủ động lực cho quân nhân dự bị, đồng thời đảm bảo chế độ chăm sóc, hỗ trợ đầy đủ và hiệu quả.

3.1. Phụ Cấp Đối Với Quân Nhân Dự Bị

Theo Nghị định nêu trên, quân nhân dự bị đã xếp vào đơn vị dự bị động viên sẽ được hưởng phụ cấp theo các quy định cụ thể. Cụ thể như sau:

• Sĩ Quan Dự Bị:

  • Mức phụ cấp: 160.000 đồng/tháng.

• Quân Nhân Chuyên Nghiệp Dự Bị:

  • Mức phụ cấp: 320.000 đồng/năm.

• Hạ Sĩ Quan, Binh Sĩ Dự Bị:

  • Mức phụ cấp: 160.000 đồng/tháng.

3.2. Chức Vụ và Phụ Cấp Trách Nhiệm Quản Lý

Quân nhân dự bị được bổ nhiệm giữ chức vụ chỉ huy đơn vị dự bị động viên từ cấp tiểu đội và cao hơn sẽ được hưởng phụ cấp trách nhiệm quản lý đơn vị dự bị động viên. Mức trợ cấp này sẽ được chi tiết và quy định cụ thể trong Nghị định.

3.3. Trợ Cấp Đối Với Gia Đình Quân Nhân Dự Bị

Nghị định cũng quy định mức trợ cấp đối với gia đình quân nhân dự bị trong các hoạt động như huấn luyện, chuyển loại, chuyển hạng, bổ túc, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu và huy động. Cụ thể:

• Gia Đình Đang Làm Việc, Học Tập, và Hưởng Lương Từ Ngân Sách Nhà Nước:

  • Mức trợ cấp: 160.000 đồng/ngày.

• Gia Đình Không Thuộc Đối Tượng Quy Định Trên:

  • Mức trợ cấp: 240.000 đồng/ngày.

3.4. Điều Kiện Đặc Biệt

Trong trường hợp quân nhân dự bị phải đi khám bệnh hoặc chữa bệnh, gia đình quân nhân dự bị vẫn được hưởng trợ cấp, nhưng không vượt quá thời gian tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu và huy động.

3.5. Tổ Chức Chi Trả Trợ Cấp

Quá trình tổ chức chi trả trợ cấp đối với gia đình quân nhân dự bị sẽ được thực hiện sau khi kết thúc đợt tập trung huấn luyện, diễn tập, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu và huy động. Đơn vị trực tiếp thực hiện huấn luyện sẽ lập danh sách quân nhân dự bị và xác nhận số ngày tập trung, đồng thời gửi thông tin về mức trợ cấp cho gia đình quân nhân dự bị đến Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện nơi quân nhân dự bị được gọi tập trung.

Nghị định này nhấn mạnh sự quan trọng của việc đảm bảo chế độ đối với sỹ quan dự bị, không chỉ để thúc đẩy tinh thần và cam kết của họ mà còn để đảm bảo lực lượng dự bị động viên có sự chuẩn bị tốt nhất cho mọi tình huống chiến đấu và bảo vệ đất nước.

4. Điều kiện để tham gia làm hạ sĩ quan sự bị

Điều kiện để tham gia làm hạ sĩ quan sự bị

4.1. Điều Kiện Tham Gia Làm Sĩ Quan Dự Bị

1. Sĩ Quan Đào Tạo Chuyên Nghiệp:

   • Là các sĩ quan được đào tạo chuyên nghiệp.
   • Đã thôi phục vụ tại ngũ nhưng vẫn đáp ứng được tiêu chuẩn tham gia sĩ quan dự bị.
   • Đã hoàn tất chương trình học phổ thông trung học hoặc cơ sở, độ tuổi không vượt quá 30.

2. Quân Nhân và Hạ Sĩ Quan:

   • Quân nhân hoặc hạ sĩ quan đã kết thúc phục vụ tại ngũ.
   • Hạ sĩ quan đã được đào tạo sĩ quan dự bị.
   • Độ tuổi không vượt quá 35 đối với những người đã tốt nghiệp đại học và không thuộc các trường hợp tạm hoãn hoặc miễn nhập ngũ.

3. Đảm Bảo Về Chính Trị và Sức Khỏe:

   • Đảm bảo về lai lịch chính trị, ý chí quyết tâm, trung thành với Đảng và Nhà nước.
   • Đảm bảo về thể trạng sức khỏe theo quy định của Bộ Quốc phòng và Bộ Y tế.

4.2. Học Xong Khóa Học Sĩ Quan Dự Bị

1. Lựa Chọn Công Việc:

   • Sĩ quan dự bị có thể xuất ngũ ra ngoài làm các công việc thông thường.
   • Lựa chọn công việc theo định hướng cá nhân, gia đình hoặc sở thích.
   • Hoặc có thể vào biên chế trong quân đội để phục vụ tiếp.

2. Bổ Nhiệm Chức Vụ:

   • Theo quy định tại khoản 3 điều 41 Văn bản hợp nhất 24 VBHN-VPQH, sĩ quan dự bị được bổ nhiệm chức vụ trong các đơn vị dự bị động viên.
   • Có thể giữ chức vụ Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã và thăng cấp bậc quân hàm tương xứng.

3. Đăng Ký Tại Cơ Quan Quân Sự Địa Phương:

   • Sau khi học xong, sĩ quan dự bị có thể về địa phương đăng ký tại cơ quan quân sự huyện, quận, thị xã nơi cư trú.

4. Biên Chế và Bồi Dưỡng:

   • Tùy vào nhu cầu nhiệm vụ của quân đội, sĩ quan dự bị sẽ được biên chế vào các đơn vị dự bị động viên.
   • Quản lý chặt chẽ từng người, tiếp tục bồi dưỡng nâng cao trình độ quân sự.

5. Quyền Lợi và Tiêu Chuẩn:

   • Sĩ quan dự bị được hưởng các quyền lợi như phụ cấp (0,2 mức lương cơ bản = 230.000đ/tháng) và các ưu đãi đặc biệt khác.
   • Giống như công dân bình thường, có thể lao động, học tập, làm việc như mọi người, chỉ khác là phải tập trung huấn luyện tại đơn vị được đăng ký dự bị 1 tháng mỗi năm.

4.3. Tình Hình Chiến Tranh

• Trong trường hợp chiến tranh, sĩ quan dự bị có thể trở thành sĩ quan thực thụ, chỉ huy quản lý đơn vị như sĩ quan khác.
• Hưởng các tiêu chuẩn và phụ cấp theo quy định của quân đội.

Chương trình sĩ quan dự bị mang lại cơ hội cho những người có đủ điều kiện tham gia, tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cho quân đội Việt Nam. Qua đào tạo chuyên sâu và bồi dưỡng, sĩ quan dự bị có thể đóng góp tích cực trong các nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.

5. Học hạ sĩ quan dự bị ra làm gì?

Sau khi hoàn thành khóa học sĩ quan dự bị, quân nhân trở thành sĩ quan dự bị và tiến hành đăng ký tại cơ quan quân sự địa phương, nơi họ cư trú. Quá trình đăng ký đòi hỏi họ mang theo giấy chứng minh nhân dân và sổ đăng ký quản lý huấn luyện sĩ quan dự bị. Các cơ quan liên quan như công an sẽ tiếp tục đăng ký hộ khẩu và sắp xếp công tác để giải quyết quyền lợi của sĩ quan dự bị.

Tùy thuộc vào yêu cầu và nhiệm vụ cụ thể của quân đội, sĩ quan dự bị sẽ được biên chế vào các đơn vị dự bị động viên để quản lý chặt chẽ và tiếp tục bồi dưỡng. Mục tiêu là nâng cao trình độ quân sự và đảm bảo động viên đáp ứng mọi yêu cầu.

Khi trở về địa phương, sĩ quan dự bị sẽ tiếp tục cuộc sống như bình thường, tham gia lao động, học tập và làm việc như các công dân khác. Mỗi năm, họ cần dành một tháng tập trung tại đơn vị đã đăng ký để tiếp tục huấn luyện.

Trong trường hợp chiến tranh hoặc tình hình khẩn cấp khác, họ có thể được triệu tập để đảm bảo ổn định đời sống người dân. Những sĩ quan dự bị sẽ đóng vai trò quan trọng, trở thành các chỉ huy quản lý đơn vị như các sĩ quan khác khi cần thiết. Điều này đặt ra một trách nhiệm lớn đối với họ trong việc duy trì sự chuẩn bị và sẵn sàng cho mọi tình huống khẩn cấp.

6. Câu hỏi thường gặp

6.1. Hạ sĩ quan dự bị là gì?

Sĩ quan dự bị đóng vai trò quan trọng trong hệ thống quốc phòng và an ninh quốc gia. Được xác định theo pháp luật hiện hành, sĩ quan dự bị thuộc ngạch dự bị và bao gồm những sĩ quan thuộc lực lượng dự bị động viên, sẵn sàng huy động để phục vụ trong thời bình và thời chiến. Họ có quyền được phong, thăng quân hàm theo quy định cụ thể và có nhiều trách nhiệm và quyền lợi tương đương với sĩ quan tại ngũ.

6.2. Đối tượng đăng ký sĩ quan dự bị là ai?

Theo Luật sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, đối tượng đăng ký bao gồm sĩ quan, cán bộ là quân nhân chuyên nghiệp, cán bộ công chức ngoài quân đội, và hạ sĩ quan dự bị hạng 1, đã qua đào tạo sĩ quan dự bị.

6.3. Trách nhiệm của sĩ quan dự bị là gì?

Bao gồm đăng ký, chịu sự quản lý của chính quyền và cơ quan quân sự địa phương, tham gia huấn luyện và kiểm tra sẵn sàng, thực hiện chức trách nhiệm vụ trong lực lượng dự bị động viên, và phục vụ tại ngũ khi cần thiết.

6.4. Điều kiện để tham gia làm hạ sĩ quan dự bị là gì?

Điều Kiện Tham Gia Làm Sĩ Quan Dự Bị: Điều kiện bao gồm làm sĩ quan đào tạo chuyên nghiệp, đã thôi phục vụ tại ngũ nhưng vẫn đáp ứng được tiêu chuẩn tham gia sĩ quan dự bị, và đã hoàn tất chương trình học phổ thông trung học hoặc cơ sở.

Học Xong Khóa Học Sĩ Quan Dự Bị: Bao gồm lựa chọn công việc, bổ nhiệm chức vụ, đăng ký tại cơ quan quân sự địa phương, biên chế và bồi dưỡng, quyền lợi và tiêu chuẩn, và tình hình chiến tranh.