Các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật

 giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật

1. Hiệu lực của pháp luật là gì?  

Nhà nước xây dựng và ban hành pháp luật để tác động  và điều chỉnh các quan hệ xã hội. Sự tác động này chỉ thực sự có hiệu quả  khi tất cả các nguyên tắc và quy định của pháp luật được thực hiện đầy đủ một cách  chính xác và thấu đáo. Tuy nhiên, nếu nhà nước chỉ dựa vào các hình thức tôn trọng pháp luật, áp dụng pháp luật và sử dụng pháp luật thì  nhiều quy phạm pháp luật sẽ không được thực hiện. Nguyên nhân có thể  do  chủ thể không muốn thực hiện hoặc không đủ khả năng thực hiện nếu không có sự tham gia của các cơ quan nhà nước có liên quan. Đặc biệt, khi xảy ra các hành vi vi phạm  pháp luật hoặc tội phạm làm tổn hại đến lợi ích của nhà nước,  các nhóm xã hội và  công dân thì cần phải có các  biện pháp xử lý, trừng phạt thích đáng từ các cơ quan, tổ chức nhà nước có thẩm quyền. Đây là lúc cần có một biện pháp thực thi pháp luật đặc biệt hơn – thực thi pháp luật. 

  Như vậy, thi hành pháp luật là hoạt động mang tính tổ chức, thể hiện quyền lực của nhà nước, được thực hiện thông qua  cơ quan  có thẩm quyền, chính quyền hoặc  tổ chức xã hội khi được nhà nước trao quyền. , nhằm tùy chỉnh quy phạm pháp luật trong những trường hợp cụ thể đối với  cá nhân, tổ chức cụ thể.  

 Hiệu quả của pháp luật là kết quả cụ thể của sự tác động của pháp luật đối với các quan hệ xã hội trong mối quan hệ với các yêu cầu đặt ra trong quá trình ban hành pháp luật.  

2. Biện pháp nâng cao hiệu quả  hoạt động thi hành pháp luật: 

 2.1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng pháp luật, nâng cao trình độ nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật: 

 Hoạt động thi hành pháp luật là lĩnh vực hoạt động cụ thể chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền thực hiện. Dù là cơ quan nhà nước, cơ quan có thẩm quyền thì cũng  phải được thực hiện thông qua những cá nhân  cụ thể - đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có chức năng và thẩm quyền thi hành pháp luật. Chất lượng và hiệu quả hoạt động thi hành pháp luật của đội ngũ này phần lớn phụ thuộc  vào trình độ hiểu biết, hiểu biết pháp luật và kỹ năng nghiệp vụ của họ. Trong  nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế, bất cập trong thực thi pháp luật ở nước ta hiện nay là do đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước thiếu kiến ​​thức pháp luật và yếu kém về nghiệp vụ. Lý do chính. Đảng ta  nhận định “năng lực pháp luật về thể chế, quản lý, điều hành, tổ chức của các cơ quan bảo vệ pháp luật còn yếu... Chất lượng đội ngũ cán bộ công chức chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới của đất nước. Cải cách hành chính chưa đạt yêu cầu đề ra, thủ tục hành chính còn gây phiền hà cho tổ chức, công dân, cải cách tư pháp còn chậm, thiếu đồng bộ, công tác điều tra, giam giữ, truy tố, xét xử  một số vụ án chưa rõ ràng, còn nhiều vụ việc còn tồn đọng , bản án bị hủy, thay đổi. Vì vậy,  tăng cường bồi dưỡng pháp luật, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Nhà nước và cán bộ có thẩm quyền áp dụng pháp luật là  biện pháp hết sức quan trọng, phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, đặc biệt quan tâm đến từng thời kỳ cụ thể.  

 Giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng là hoạt động có định hướng , có tổ chức, thông qua các phương pháp đặc thù và bằng các hình thức chủ yếu là đào tạo , tập huấn, bồi dưỡng pháp luật, hướng tới cung cấp đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật những tri thức hiểu biết về các vấn đề pháp luật nói chung, những pháp luật cụ thể liên quan đến hoạt động áp dụng pháp luật nói riêng, trang bị cho họ những kĩ năng áp dụng pháp luật, nhằm làm hình thành ở đội ngũ này tri thức pháp luật, tình cảm pháp chế và hành vi áp dụng pháp luật phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.  

 Hoạt động giáo dục pháp luật luôn là thể thống nhất hữu cơ của các thành tố: mục đích, muc tiêu, chủ thể đối tượng, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục pháp luật. Hoạt động giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật là hoạt động dành riêng cho một nhóm đối tượng cụ thể nên nó có những nét đặc thù nhất định, do đó , ngoài sự tuân thủ các yêu cầu chung của quá trình giáo dục pháp luật nói chung, việc tăng cường giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, côn chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng đòi hỏi phải: 

 – Về mục đích, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật phải hướng tới trang bị những kiến thức pháp luật chuyên sâu về những lĩnh vực pháp luật chuyên ngành có liên quan, phù hợp với chức danh, thẩm quyền áp dụng pháp luật của từng người, củng cố các kĩ năng áp dụng pháp luật cho họ. 

  – Về mục tiêu, mục tiêu là sự cụ thể hóa của mục đích giáo dục pháp luật. Mục tiêu giáo dục pháp luật được thể hiện trên ba phương diện, mục tiêu về nhận thức, mục tiêu về kĩ năng, mục tiêu về tình cảm. Mục đích của công tác tiếp cận là từng bước củng cố, nâng cao  kiến ​​thức pháp luật chuyên ngành và hiểu biết của đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền thi hành pháp luật. Tình cảm có mục đích là  hình thành và củng cố niềm tin vào pháp luật, đặc biệt là niềm tin vào sự công bằng và nghiêm minh của pháp luật. Mục đích của kỹ năng là thường xuyên trau dồi, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ trong việc áp dụng pháp luật. 

  Về môn học, môn học pháp luật đào tạo cán bộ, công chức nhà nước dành cho các luật sư, giáo viên  có trình độ cao trong lĩnh vực pháp luật chuyên ngành, có kinh nghiệm thực tiễn và phương pháp sư phạm xuất sắc. 

  Về đối tượng, đào tạo pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có quyền áp dụng pháp luật là đào tạo pháp luật cho các chủ thể đặc biệt - người nắm quyền, cụ thể là thừa hành viên, công chức. người lãnh đạo vốn quen lãnh đạo người khác, tự tin vào chuyên môn, kinh nghiệm của mình nên có thái độ giáo dục pháp luật thiếu khách quan, để đạt hiệu quả giáo dục tốt cần xem xét đặc điểm này . Về nội dung, bên cạnh kiến ​​thức, thông tin pháp luật chung, nội dung bồi dưỡng pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước được trao quyền thi hành pháp luật cần tập trung vào các vấn đề pháp luật chuyên ngành liên quan đến chuyên môn của từng chủ thể nhà nước. cán bộ, công chức có thẩm quyền áp dụng pháp luật. Ngoài ra, các môn học pháp luật cũng cần đặc biệt chú trọng trang bị cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước những kiến ​​thức, kỹ năng nghiệp vụ cần thiết để áp dụng pháp luật. 

 - Về phương pháp phải  sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn công chúng vào nội dung thông qua phương pháp chất vấn, chất vấn, nêu các tình huống, sự kiện pháp lý cụ thể  liên quan đến hoạt động thi hành pháp luật để tạo sự tranh luận, thảo luận sôi nổi. Phương pháp giáo dục pháp luật Giáo dục pháp luật cũng cần hướng tới việc rèn luyện cho đội ngũ cán bộ  có  quyền thi hành pháp luật những kỹ năng thực thi pháp luật trong thực tiễn thi hành pháp luật. 

 - Về hình thức, ưu tiên các hình thức cơ bản: đào tạo pháp luật trong các cơ sở giáo dục - đào tạo chuyên ngành luật. Lớp tập huấn  pháp luật nhằm trang bị kiến ​​thức pháp luật về các văn bản  pháp luật mới  ban hành, sửa đổi, bổ sung. Bồi dưỡng kiến ​​thức pháp luật nhằm bổ sung, bổ sung, trang bị, cập nhật cho đội ngũ cán bộ, công chức  những kiến ​​thức pháp luật cụ thể, thiết thực trong hoạt động thi hành pháp luật.  

 2.2. Nâng cao nhận thức về nghiệp vụ pháp luật trong đội ngũ  công chức, viên chức các cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật: 

 Lương tâm pháp luật nghề nghiệp là lương tâm pháp luật của  luật sư, chính quyền, công chức có nghề nghiệp  liên quan đến xây dựng chính sách pháp luật, nghiên cứu phát triển và tổ chức thực hiện, áp dụng pháp luật. YTPL nghề nghiệp là sự kết hợp hài hoà giữa các yếu tố  hệ tư tưởng pháp luật và tâm lý pháp luật. Nó không chỉ phản ánh trình độ hiểu biết  pháp luật cao mà còn phản ánh trình độ nghiệp vụ, kỹ năng sử dụng pháp luật, vận dụng pháp luật vào giải quyết thực tiễn công việc  của mỗi người. Có thể coi “lương tâm pháp luật nghề nghiệp là cầu nối giữa lương tâm pháp lý lý thuyết và lương tâm pháp luật thông thường”.  

 Ý thức pháp luật là nhân tố chi phối, điều chỉnh hành vi pháp luật của con người. Đối với đa số người dân, điều này có thể tương đương với việc giáo dục pháp luật,  trang bị kiến ​​thức, hiểu biết pháp luật để hình thành, củng cố hoặc nâng cao nhận thức về pháp luật. Tuy nhiên, đối với đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước được kêu gọi áp dụng pháp luật thì nhận thức pháp luật của họ không chỉ dừng lại ở nhận thức pháp luật thông thường mà phải được nâng lên một tầm cao hơn là pháp luật chuyên nghiệp.  

 Để đảm bảo việc áp dụng pháp luật luôn chính xác, khách quan và công bằng thì  ý thức pháp luật chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật là biện pháp hữu hiệu không thể thiếu. Ý thức pháp luật chuyên nghiệp đóng vai trò quan trọng trong toàn bộ quá trình thực thi pháp luật. Thứ nhất, YTPL chuyên nghiệp là cơ sở tri thức giúp cơ quan nhà nước, cán bộ  có thẩm quyền thi hành pháp luật có khả năng phân tích, đánh giá đầy đủ, khách quan, chính xác tất cả các điều kiện, hoàn cảnh có liên quan đến các sự kiện, sự kiện pháp lý xảy ra trong thực tế, trên cơ sở đó lựa chọn  quy phạm pháp luật phù hợp với thực tế pháp luật được xem xét. Kỹ năng phân tích, đánh giá và lựa chọn có ý nghĩa quyết định trong hoạt động này. Khi đó, lương tâm pháp luật nghề nghiệp của đội ngũ cơ quan, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dụng pháp luật là cơ sở để họ ra quyết định, ban hành văn bản quy phạm pháp luật có đủ căn cứ pháp lý. do pháp luật quy định. Cuối cùng, việc tổ chức thực hiện các hành vi pháp lý cũng đòi hỏi người công chức có  quyền áp dụng pháp luật  phải có ý thức pháp luật chuyên nghiệp, cụ thể là ý thức pháp lý. 

 Nhưng để đạt tới ý thức pháp luật nghề nghiệp ở trình độ cao, đòi hỏi mỗi cán bộ, công chức nhà nước có thẩm quyền áp dung pháp luật phải nỗ lực và phấn đấu rất nhiều. Một mặt, ý thức pháp luật nghề nghiệp biểu hiện trình độ hiểu biết cao về pháp luật nên các cán bộ, công chức nhà nước tham gia hoạt động áp dụng pháp luật cần phải được đào tạo chính quy, bài bản, được trang bị tri thức, hiểu biết pháp luật ở trình độ cử nhân hoặc trình độ cao hơn. Mặt khác, ý thức pháp luật nghề nghiệp phản ánh trình độ nghiệp vụ, kĩ năng sử dụng và áp dụng pháp luật vào việc giải quyết các công việc của thực tiễn đời sống xã hội, do đó, mỗi cán bộ, công chức thuộc cơ quan hành chính, tư pháp cần thường xuyên tích cực trau dồi năng lực chuyên môn, chủ động nâng cao kiến thức nghiệp vụ, tự học hỏi tìm ra những biện pháp tốt nhất để áp dụng pháp luật một cách có hiệu quả, luôn khẳng định được tính công bằng, nghiêm minh của hoạt động áp dụng pháp luật. 

  2.3. Thông báo công khai kết quả áp dụng pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng: 

 Sự nỗ lực phấn đấu của các cơ quan nhà nước hay nhà chức trách có thẩm quyền thông qua hoạt động áp dụng pháp luật của đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước được thể hiện ở kết quả của hoạt động áp dụng pháp luật – cũng là thước đo đánh giá tính hiệu lực và hiệu quả của hoạt động áp dụng pháp luật. Yêu cầu tiếp theo là cần thông báo công khai, rộng rãi kết quả hoạt động áp dụng pháp luật để các tầng lớp nhân dân được biết.  Trong quá trình dân chủ hóa mọi lĩnh vực của đời sống xã hội ở nước ta hiện nay, việc  công khai kết quả thi hành pháp luật là một điều tất yếu. Chỉ có công khai  mới có dân chủ, vì công khai là điều kiện để thực hiện quyền làm chủ của nhân dân. Bản chất của nhà nước ta là nhà nước dân chủ nên công khai là một yêu cầu tất yếu và là một biểu hiện quan trọng của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. 

  Yếu tố công khai trong hoạt động thi hành pháp luật đòi hỏi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thi hành pháp luật phải thông báo đầy đủ, chính xác, cụ thể và rộng rãi cho mọi tầng lớp nhân dân về các vụ  vi phạm pháp chế xã hội chủ nghĩa, các hành vi vi phạm pháp luật, tội phạm  cũng như về kết quả của việc thi hành pháp luật. . mà các cơ quan này đã thực hiện đối với các loại vi phạm này. Các phương tiện thông tin đại chúng đóng vai trò hết sức quan trọng trong vấn đề này thông qua việc cập nhật,  phổ biến thông tin rộng rãi, nhanh chóng  trong xã hội.  Một trong những nhiệm vụ của các phương tiện thông tin đại chúng là phát hiện, phê phán những thói hư tật xấu, tệ nạn xã hội, những hiện tượng tiêu cực,  vi phạm pháp luật. Những thói hư, tệ nạn xã hội, các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, băng hoại đạo đức, các vụ trọng án, tội phạm  nghiêm trọng đã và đang là nguy cơ lớn đe dọa sự tồn vong của  xã hội, hủy hoại nhân phẩm con người, là sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người. đông đảo cán bộ đảng viên, đảng viên. 

  Những vấn đề này gây hoang mang, căng thẳng trong dư luận, làm  giảm lòng tin của nhân dân vào hiệu quả của bộ máy nhà nước. “Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa đạt  yêu cầu đặt ra. Tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí luôn gay gắt với những biểu hiện tinh vi, phức tạp chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, gây bức xúc trong xã hội. Quán triệt sâu sắc phương châm “xây đi đôi với chống”, các phương tiện thông tin đại chúng luôn đi đầu trong  việc phát hiện, phản ánh các vụ việc tham nhũng, tiêu cực, quan liêu, lãng phí, cửa quyền. 

  Bên cạnh đó, thời gian qua, các phương tiện thông tin đại chúng  đã phát hiện, phản ánh, phê phán những hiện tượng đáng báo động trong  lối sống của một số đối tượng, nhất là trong giới trẻ như tệ nạn ma túy,  mại dâm, cờ bạc, lối sống xa hoa, coi trọng sức mạnh  đồng tiền. Sự phát hiện, phê phán của báo chí đã giúp các cấp chính quyền, gia đình và xã hội nhận thức rõ hơn tác hại, hậu quả khó lường của  tệ nạn, từ đó có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả.  

 Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, cần thông báo công khai kết quả đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm, kết quả hoạt động thi hành pháp luật của các cơ quan có liên quan. Việc công khai, minh bạch thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng có tác động rất quan trọng. Thứ nhất, công khai, minh bạch thông tin có tác dụng trấn an dư luận, xua tan mọi nghi ngờ, nghi ngờ, thắc mắc của dư luận  về tính công bằng, nghiêm minh của pháp luật và về hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan có thẩm quyền. áp dụng pháp luật. Nếu có ai  nghi ngờ liệu các hành vi vi phạm pháp luật hoặc tội phạm có được  các cơ quan có thẩm quyền bao che hoặc dung túng để thực thi pháp luật hay không, thì cần phải công bố công khai  kết quả xử lý các tình tiết và sự kiện. Pháp luật về truyền thông  đại chúng sẽ giúp xua tan sự hoài nghi này, ngăn chặn sự lan truyền của những tin đồn thất thiệt. 

 Thứ hai, việc  công khai thông tin về kết quả thi hành pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng có tác dụng lôi kéo, khuyến khích  pháp nhân tích cực hơn  trong việc phát hiện  hành vi vi phạm pháp luật, tội phạm  vì nó mang lại hiệu quả thiết thực cụ thể. Nó còn có tác dụng nâng cao lòng tin của  nhân dân đối với hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước và hiệu quả của các cơ quan  bảo vệ và thi hành pháp luật, giúp tăng lòng tin của nhân dân đối với pháp luật nói chung.