Giai cấp vô sản là gì

 Khái niệm giai cấp vô sản

 Cũng như mọi hiện tượng xã hội khác, giai cấp vô sản là sản phẩm của hoàn cảnh lịch sử cụ thể và cùng với sự phát triển của lịch sử, giai cấp vô sản luôn phát triển với những biểu hiện, tính chất mới trong từng thời kỳ nhất định.  

 Sự phát triển của đại công nghiệp không chỉ làm tăng số lượng của giai cấp vô sản, mà còn  hợp nhất họ thành một nhóm xã hội lớn, giai cấp vô sản hiện đại. Vì vậy, một kết luận được rút ra là giai cấp vô sản hiện đại ra đời gắn liền với sự phát triển của nền công nghiệp lớn, nó là sản phẩm của bản thân nền  công nghiệp lớn và lớn lên cùng với sự phát triển của khu vực công nghiệp của nền đại công nghiệp này. 

 Trong xã hội tư bản, giai cấp vô sản là một trong những giai cấp cơ bản, chủ yếu, đối lập với giai cấp tư sản,  bị giai cấp tư sản tước đoạt mọi tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động cho nhà tư bản để sinh sống, để bóc lột tư bản. nhận được. Họ là những người  tự do về  thể chất, có quyền bán sức lao động của mình theo cung  cầu hàng hoá và sức lao động. Đó là giai cấp bị bóc lột nặng nề, bị bần cùng hóa cả về vật chất lẫn tinh thần. Sự tồn tại của họ phụ thuộc vào quy luật cung  cầu hàng hóa sức lao động và kết quả lao động của chính họ. Họ phải tạo ra giá trị thặng dư, nhưng giá trị thặng dư đó bị giai cấp tư sản chiếm đoạt. 

  Dưới chủ nghĩa tư bản, C.Mác và Ph.Ăngghen đã định nghĩa: “Giai cấp vô sản là giai cấp những người làm công ăn lương hiện đại, bị mất hết tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động của mình để sinh sống”.  Dù giai cấp vô sản  bao gồm những người lao động làm những công việc khác nhau như thế nào  thì theo C.Mác và Ph.Ăngghen, họ vẫn chỉ có hai tiêu chí cơ bản để nhận biết và phân biệt với các giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội. 

 – Thứ nhất, về công việc và phương thức sản xuất, họ là vô sản sản xuất công nghiệp. Đây có thể là những người lao động  trực tiếp hoặc gián tiếp khai thác những công cụ sản xuất  công nghiệp ngày càng hiện đại và mang tính xã hội hóa cao. Làm vô sản hiện đại  phải gắn với  đại công nghiệp,  vì nó là sản phẩm của  đại công nghiệp. Giai cấp vô sản hiện đại là hạt nhân, là bộ phận cơ bản của mọi giai cấp vô sản. 

  – Thứ hai, về vị trí trong quan hệ sản xuất của giai cấp vô sản, cần xem xét trong hai trường hợp sau: 

 Dưới  chủ nghĩa tư bản, giai cấp vô sản là giai cấp vô sản hiện đại, không có tư liệu sản xuất nên  phải làm thuê, bán sức lao động cho nhà tư bản và bị  giai cấp tư sản bóc lột toàn bộ. Tức là phần giá trị thặng dư do giai cấp vô sản tạo ra bị nhà tư bản chiếm đoạt. Chính trên tiêu chí này mà  người lao động dưới chủ nghĩa tư bản được gọi là giai cấp vô sản.

  Sau khi cách mạng vô sản thành công, giai cấp vô sản trở thành giai cấp thống trị. Nó không còn ở vào địa vị bị áp bức, bị bóc lột nữa, mà trở thành giai cấp thống trị, lãnh đạo cuộc đấu tranh cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới – xã hội xã hội chủ nghĩa. Giai cấp vô sản cùng với toàn thể nhân dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu đã công hữu hóa. Như vậy họ không còn là những người vô sản như trước và sản phẩm thặng dư do họ tạo ra là nguồn gốc cho sự giàu có và phát triển của xã hội xã hội chủ nghĩa.  

 Căn cứ vào hai tiêu chí cơ bản nói trên, chúng ta có thể định nghĩa giai cấp vô sản như sau: 

 Giai cấp vô sản là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền đại công nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hóa ngày càng cao, là lực lượng lao động cơ bản trực tiếp hoặc tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; đại biểu cho lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại ngày nay.