Doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu không?

Hiện nay, việc phát hành trái phiếu là một trong các cách thức huy động vốn được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Trong đó, doanh nghiệp tư nhân cũng là một trong những loại hình doanh nghiệp. Do đó, nhiều người thắc mặc liệu doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu hay không? Theo quy định của pháp luật hiện hành, doanh nghiệp tư nhân không được phát hành trái phiếu. Mời bạn đọc theo dõi bài viết sau đây để giải đáp thắc mắc vấn đề trên.

 Doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu không?

1. Trái phiếu là gì? 

Trái phiếu là một công cụ tài chính dùng để huy động vốn, trong đó bên phát hành (thường là chính phủ, doanh nghiệp hoặc tổ chức tài chính) cam kết sẽ trả lại số tiền đã vay cho bên nắm giữ trái phiếu (nhà đầu tư) vào một thời điểm nhất định trong tương lai, cùng với lãi suất (hay còn gọi là coupon) được trả định kỳ.

Trong khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 giải thích từ ngữ thì trái phiếu là một trong những loại chứng khoán:

“1. Chứng khoán là tài sản, bao gồm các loại sau đây:

a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;

b) Chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký;

c) Chứng khoán phái sinh;

d) Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định.”

Và tại khoản 3 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 cũng có quy định khái quát định nghĩa như sau về trái phiếu:

“3.Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.”

1.1. Đặc điểm của trái phiếu

• Mệnh giá: Đây là giá trị danh nghĩa của trái phiếu, thường là 1 triệu đồng hoặc 100.000 đồng, tùy theo quy định của từng trái phiếu.
• Thời gian đáo hạn: Thời gian mà trái phiếu có hiệu lực và đến ngày trả lại mệnh giá cho nhà đầu tư. Thời gian này có thể từ vài tháng đến vài chục năm.
• Lãi suất: Lãi suất trái phiếu thường được trả định kỳ (hàng năm, nửa năm, hoặc hàng quý). Đây là thu nhập mà nhà đầu tư nhận được từ trái phiếu.

1.2. Phân loại trái phiếu

• Trái phiếu chính phủ: Phát hành bởi chính phủ để huy động vốn cho các dự án công cộng hoặc chi tiêu ngân sách.
• Trái phiếu doanh nghiệp: Phát hành bởi các công ty để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh, đầu tư mở rộng, hoặc trả nợ.
• Trái phiếu chuyển đổi: Cho phép nhà đầu tư chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu của công ty phát hành theo một tỷ lệ nhất định.
• Trái phiếu không có bảo đảm: Không có tài sản cụ thể để đảm bảo, do đó rủi ro cao hơn.

Tóm lại, trái phiếu là một công cụ đầu tư hữu ích giúp nhà đầu tư huy động vốn và tạo thu nhập ổn định, nhưng cũng cần cân nhắc đến các rủi ro liên quan.

>>> Tìm hiểu thêm về: Quy định về quản lý doanh nghiệp tư nhân như thế nào?

2. Đặc điểm doanh nghiệp tư nhân

Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ. Với tính chất là doanh nghiệp thuộc sở hữu của một chủ nên toàn bộ vốn để thành lập doanh nghiệp tư nhân chỉ do một cá nhân được gọi là một chủ sở hữu. Tài sản được sử dụng vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tư nhân không phải làm thủ tục chuyển quyền sở hữu cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân. Để trở thành một pháp nhân doanh nghiệp tư nhân phải đáp ứng các điều kiện:

• Được thành lập theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan;
• Có cơ cấu tổ chức theo quy định;
• Có tài sản độc lập với cá nhân, pháp nhân khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình;
• Nhân danh mình tham gia quan hệ pháp luật một cách độc lập.

Như vậy, doanh nghiệp tư nhân do một cá nhân đầu tư và làm chủ. Doanh nghiệp tư nhân không có tài sản độc lập nên doanh nghiệp tư nhân không đủ điều kiện để được công nhận là pháp nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm vô hạn trước mọi khoản nợ phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp tư nhân. Do doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân, không có tài sản riêng nên trách nhiệm tài sản đối với đối tác, khách hàng, chủ nợ, những người có liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp do chủ doanh nghiệp tư nhân phải chịu trách nhiệm.

>>> Tìm hiểu thêm về: Quy định về quản lý doanh nghiệp tư nhân như thế nào?

3. Doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu hay không?

Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020 có quy định về doanh nghiệp tư nhân như sau:

“1. Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp.

2. Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.

3. Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh.

4. Doanh nghiệp tư nhân không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.”

Theo quy định trên có thể thấy rằng doanh nghiệp tư nhân không được phát hành trái phiếu. Theo quy định pháp luật hiện hành tại Việt Nam, chỉ có các loại hình doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, như công ty cổ phần và công ty TNHH, mới có quyền phát hành trái phiếu.

3.1. Lý do không được phát hành trái phiếu

• Tư cách pháp nhân: Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân, tức là không được coi là một thực thể độc lập với chủ sở hữu. Điều này hạn chế khả năng huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu.
• Trách nhiệm vô hạn: Chủ doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn về các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Việc phát hành trái phiếu, một hình thức nợ, có thể gây rủi ro lớn cho chủ sở hữu.

 Lý do không được phát hành trái phiếu

3.2. Hình thức huy động vốn khác

Mặc dù doanh nghiệp tư nhân không thể phát hành trái phiếu, nhưng họ vẫn có thể huy động vốn thông qua các hình thức khác như:

• Vay ngân hàng: Doanh nghiệp có thể vay vốn từ các tổ chức tín dụng để đầu tư vào hoạt động kinh doanh.
• Huy động vốn từ cá nhân: Chủ doanh nghiệp có thể kêu gọi đầu tư từ bạn bè, người thân hoặc các nhà đầu tư cá nhân khác.
• Kêu gọi vốn góp: Nếu có nhu cầu, doanh nghiệp tư nhân có thể thỏa thuận với các cá nhân khác để góp vốn vào doanh nghiệp, tuy nhiên, điều này sẽ ảnh hưởng đến quyền kiểm soát của chủ doanh nghiệp.

Với những quy định hiện hành, doanh nghiệp tư nhân không có quyền phát hành trái phiếu. Tuy nhiên, các chủ doanh nghiệp tư nhân có thể cân nhắc các hình thức huy động vốn khác để đáp ứng nhu cầu tài chính của doanh nghiệp. 

4. Chủ doanh nghiệp tư nhân có được bán doanh nghiệp cho tổ chức hay không?

Điều 192 Luật Doanh nghiệp 2019 có quy định về bán doanh nghiệp tư nhân như sau:

“1. Chủ doanh nghiệp tư nhân có quyền bán doanh nghiệp tư nhân của mình cho cá nhân, tổ chức khác.

2. Sau khi bán doanh nghiệp tư nhân, chủ doanh nghiệp tư nhân vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp tư nhân phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao doanh nghiệp, trừ trường hợp chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua và chủ nợ của doanh nghiệp tư nhân có thỏa thuận khác.

3. Chủ doanh nghiệp tư nhân, người mua doanh nghiệp tư nhân phải tuân thủ quy định của pháp luật về lao động.

4. Người mua doanh nghiệp tư nhân phải đăng ký thay đổi chủ doanh nghiệp tư nhân theo quy định của Luật này.”

Căn cứ theo quy định hiện hành bên trên có thể kết luận chủ doanh nghiệp tư nhân hoàn toàn có quyền được bán doanh nghiệp cho tổ chức, nhưng cần thực hiện thủ tục đúng với quy định pháp luật.

>>> Xem thêm về: Doanh nghiệp tư nhân thuê Giám đốc quản lý được không?

5. Câu hỏi thường gặp

Doanh nghiệp tư nhân có quyền phát hành trái phiếu không?

Trả lời: Không, doanh nghiệp tư nhân không có quyền phát hành trái phiếu vì không có tư cách pháp nhân.

Tại sao doanh nghiệp tư nhân không thể phát hành trái phiếu?

Trả lời: Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân và chủ doanh nghiệp chịu trách nhiệm vô hạn về các khoản nợ, nên việc phát hành trái phiếu không khả thi.

Vậy doanh nghiệp tư nhân có thể huy động vốn như thế nào?

Trả lời: Doanh nghiệp tư nhân có thể huy động vốn qua vay ngân hàng, kêu gọi đầu tư từ cá nhân hoặc góp vốn từ các cá nhân khác.

Trên đây là những thông tin ACC muốn chia sẻ đến độc giả về doanh nghiệp tư nhân có được phát hành trái phiếu không. Trong quá trình tìm hiểu, nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc nào về bài viết hay cần hỗ trợ pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp.