Định khoản mua cổ phiếu tài khoản 121

1. Nguyên tắc kế toán đối với Tài khoản 121 – Chứng khoán kinh doanh

a) Tài khoản 121 là gì?

Tài khoản 121 là một tài khoản quan trọng trong hạch toán tài chính của doanh nghiệp, được sử dụng để ghi nhận tình hình mua, bán và thanh toán các loại chứng khoán liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Điều quan trọng là tài khoản này chỉ áp dụng cho chứng khoán được doanh nghiệp nắm giữ với mục đích kinh doanh, bao gồm cả cổ phiếu và trái phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Định khoản mua cổ phiếu tài khoản 121

b) Loại chứng khoán kinh doanh

Chứng khoán kinh doanh bao gồm cổ phiếu, trái phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán và những loại chứng khoán khác cùng với các công cụ tài chính tương tự. Tài khoản 121 không được sử dụng để ghi nhận các khoản đầu tư khác như tiền gửi ngân hàng, trái phiếu, thương phiếu và các loại chứng khoán nắm giữ đến ngày đáo hạn.

c) Giá gốc của chứng khoán kinh doanh

Giá gốc của chứng khoán kinh doanh phải được xác định dựa trên giá mua cộng với các khoản chi phí mua. Điều này bao gồm giá mua cơ bản cùng với các khoản phí môi giới, giao dịch, thuế và phí ngân hàng. Giá gốc này phải thể hiện giá trị hợp lý của chứng khoán tại thời điểm giao dịch.

d) Dự phòng giảm giá

Trong trường hợp giá trị thị trường của chứng khoán kinh doanh giảm xuống dưới giá gốc tại cuối niên độ kế toán, doanh nghiệp cần phải lập dự phòng giảm giá để phản ánh sự giảm giá này.

e) Hạch toán thu nhập từ hoạt động đầu tư chứng khoán kinh doanh

Doanh nghiệp cần hạch toán đầy đủ và kịp thời các khoản thu nhập từ hoạt động đầu tư chứng khoán kinh doanh, bao gồm cổ tức. Khi cổ tức được chia trong giai đoạn trước ngày đầu tư, giá trị khoản đầu tư sẽ được giảm.

>>> Xem thêm về Bài tập định khoản hàng nhập khẩu năm 2023 qua bài viết của ACC GROUP.

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 121 – Chứng khoán kinh doanh

Tài khoản 121 được cấu trúc như sau:

- Bên Nợ gồm: Giá trị chứng khoán kinh doanh mua vào.

- Bên Có gồm: Giá trị ghi sổ chứng khoán kinh doanh khi bán.

- Số dư bên Nợ: Giá trị chứng khoán kinh doanh tại thời điểm báo cáo.

Các tài khoản cấp 2 bao gồm:

- Tài khoản 1211 – Cổ phiếu: Dành cho việc mua, bán cổ phiếu với mục đích nắm giữ để bán kiếm lời.

- Tài khoản 1212 – Trái phiếu: Sử dụng để ghi nhận mua, bán và thanh toán trái phiếu nắm giữ để bán kiếm lời.

- Tài khoản 1218 – Chứng khoán và công cụ tài chính khác: Dành cho việc mua, bán các loại chứng khoán và công cụ tài chính khác theo quy định của pháp luật để kiếm lời.

3. Phương pháp hạch toán tài khoản 121 – Chứng khoán kinh doanh theo Thông tư 133

Hạch toán Tài khoản 121 được thực hiện dựa trên nhiều tình huống khác nhau:

- Khi doanh nghiệp chuyển nhượng chứng khoán kinh doanh, việc hạch toán phụ thuộc vào việc có lãi hay lỗ, và phân loại đúng tài khoản tương ứng.

- Khi mua chứng khoán kinh doanh, cần ghi nhận giá mua cơ bản cùng với các khoản chi phí liên quan.

- Khi nhận cổ tức hoặc lợi nhuận từ chứng khoán, việc hạch toán phải phù hợp với thời điểm và mục đích sử dụng cổ tức.

- Khi thu hồi hoặc thanh toán chứng khoán kinh doanh đã đáo hạn, cần xác định giá trị chính xác.

- Khi doanh nghiệp nhượng bán chứng khoán dưới hình thức hoán đổi cổ phiếu, việc hạch toán phụ thuộc vào lãi hoặc lỗ từ hoán đổi.

3 câu hỏi thường gặp về việc hạch toán Tài khoản 121 – Chứng khoán kinh doanh:

1. Làm thế nào để xác định giá gốc của chứng khoán kinh doanh?

Trả lời: Giá gốc của chứng khoán kinh doanh phải bao gồm giá mua cộng với các khoản chi phí mua, như phí môi giới, giao dịch, thuế và phí ngân hàng. Điều này phản ánh giá trị hợp lý của chứng khoán tại thời điểm giao dịch.

2. Làm thế nào để hạch toán cổ tức và lợi nhuận từ chứng khoán kinh doanh?

Trả lời: Hạch toán cổ tức và lợi nhuận từ chứng khoán phải phù hợp với thời điểm và mục đích sử dụng cổ tức. Cổ tức cho giai đoạn sau ngày đầu tư và trước ngày mua lại khoản đầu tư phải được ghi vào tài khoản 515. Còn cổ tức của giai đoạn trước ngày đầu tư sẽ được trừ vào giá trị của khoản đầu tư.

3. Làm thế nào để hạch toán khi doanh nghiệp nhượng bán chứng khoán dưới hình thức hoán đổi cổ phiếu?

Trả lời: Khi doanh nghiệp nhượng bán chứng khoán dưới hình thức hoán đổi cổ phiếu, cần xác định giá trị hợp lý của cổ phiếu nhận về tại thời điểm trao đổi. Nếu có lãi, giá trị lãi được ghi vào tài khoản 515, và nếu có lỗ, giá trị lỗ sẽ được ghi vào tài khoản 635.

>>> Xem thêm về Bài tập định khoản thuế giá trị gia tăng có lời giải chi tiết qua bài viết của ACC GROUP.