Cách Trung Quốc Thống Nhất Thẻ Xanh Covid-19
Tận dụng sức mạnh của công nghệ, Trung Quốc đang triển khai mã QR thông qua các siêu ứng dụng và dần thống nhất một tiêu chuẩn mã chung để người dân có thể di chuyển giữa các tỉnh dễ dàng hơn.
Kể từ tháng 2 năm 2020, chính phủ Trung Quốc đã thử nghiệm dự án Alipay Health Code tại thành phố Hàng Châu để theo dõi liên lạc, với sự trợ giúp của Ant Financial - một công ty chị em của Tập đoàn Alibaba. Khi đăng nhập qua ứng dụng ví điện tử Alipay, người dân sẽ điền các thông tin cá nhân vào biểu mẫu bao gồm họ và tên, số CMND, điện thoại, sao kê lịch sử đi lại, lịch sử tiếp xúc và triệu chứng sức khỏe.
Người Trung Quốc nhận mã QR qua các ứng dụng như Alipay, WeChat
Sau đó, họ sẽ nhận được mã QR màu xanh lục, vàng hoặc đỏ. Màu xanh là an toàn, màu vàng là người tiếp xúc gần với ca bệnh, đang cách ly tại nhà hoặc chưa hết thời gian cách ly theo quy định, màu đỏ là trường hợp nghi ngờ, có triệu chứng. Đồng thời, “gã khổng lồ” Tencent cũng đã làm việc với các cơ quan chức năng để xây dựng hệ thống mã sức khỏe riêng, thông qua ứng dụng nhắn tin WeChat, hiện thu hút hơn 1 tỷ người dùng hàng tháng. Ví điện tử Alipay cũng có khoảng 900 triệu người dùng trên khắp Trung Quốc.
Khi xuất trình được "thẻ xanh", mọi người có thể vào các địa điểm công cộng như trung tâm thương mại, công viên, nhà ga... Theo Global Times, Đại hội thể thao toàn quốc lần thứ 14 tổ chức tại Thiểm Tây (Trung Quốc) từ ngày 15 đến 27/9 cũng đã áp dụng tính năng quét mã QR trên điện thoại thông minh để theo dõi lượng lớn du khách và vận động viên tham dự sự kiện. Cuộc thử nghiệm tại Đại hội thể thao Thiểm Tây được xem là cơ hội để ban tổ chức rút kinh nghiệm chuẩn bị cho Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022. Đối với khách du lịch nước ngoài không thể truy cập Alipay hoặc WeChat, họ có thể đăng ký mã QR trên trang web do Trung Quốc cung cấp. Sau khi hoàn thành việc khai báo thông tin, mã QR của họ sẽ được cập nhật trong vòng 12 giờ.
Vai trò của “siêu ứng dụng”
Có thể thấy, Trung Quốc đã triển khai thành công hệ thống xác thực mã QR nhờ khéo léo tận dụng các siêu ứng dụng có sẵn với lượng người dùng lớn để tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả. Thuật ngữ siêu ứng dụng dùng để chỉ những ứng dụng tích hợp nhiều tiện ích khác nhau, cho phép người dùng nhắn tin, thanh toán, gọi xe, đặt đồ ăn, đặt vé máy bay, mua sắm, tìm kiếm thông tin...
Trước khi dịch Covid-19 bùng phát, mô hình siêu ứng dụng vốn đã rất phổ biến ở đất nước mấy tỷ dân, thậm chí được các nước phương Tây học theo. Khi bắt đầu có khoảng cách, dịch vụ thanh toán không tiếp xúc và đặt hàng trực tuyến của các siêu ứng dụng này nhanh chóng phát huy tác dụng, dần dần nó được tích hợp theo dõi hành trình và kiểm tra tình trạng y tế.
Nhân viên an ninh kiểm tra thẻ xanh của người dân
Tuy nhiên, một ứng dụng tuyệt vời như vậy không phải là không có nhược điểm. Ngoài nỗi lo bị thu thập dữ liệu, việc các công ty đứng sau các siêu ứng dụng âm thầm đụng độ nhau tạo ra nhiều tác động xấu.
Reuters dẫn lời Liu Xu, nhà nghiên cứu tại Đại học Thanh Hoa, cho rằng việc số hóa mã sức khỏe thông qua Alipay và WeChat cho thấy người dùng ngày càng phụ thuộc vào các siêu ứng dụng. "Tencent và Alibaba đang tạo ra hai hệ sinh thái không thể kết nối, điều này không tốt cho người dùng, chưa kể buộc các công ty internet khác phải chọn bên", Liu Xu nói. Ví dụ dễ thấy là nhiều người không thể chia sẻ mã sức khỏe DingTalk của Alibaba trên ứng dụng nhắn tin WeChat vào tháng 3/2020, gặp khó khăn trong việc di chuyển giữa các tỉnh thành. Vào tháng 9, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã phải vào cuộc và yêu cầu các công ty internet quốc gia ngừng chặn các liên kết của nhau trên các trang web.
“Thẻ xanh” xuyên quốc gia? Ban đầu, mỗi vùng của Trung Quốc có một hệ thống mã QR khác nhau, yêu cầu người dân hoặc du khách muốn chuyển đến phải đăng ký ngay từ đầu. Theo Legal Daily, một cư dân Hồ Bắc đến làm việc tại tỉnh Quý Châu sau khi lệnh phong tỏa được dỡ bỏ, dù đã nhận được thẻ xanh ở Hồ Bắc nhưng Quý Châu đã không nhận ra mã QR của anh ta và buộc anh ta phải trải qua 14 ngày cách ly. Để đối phó với sự không nhất quán về dữ liệu giữa các cấp địa phương, Trung Quốc đặt mục tiêu phát triển "mã y tế quốc gia". Vào tháng 12 năm 2020, các cơ quan của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã công bố chính sách tạo mã QR đồng bộ, được tất cả chính quyền địa phương chấp nhận để tạo điều kiện đi lại giữa các tỉnh và yêu cầu khả năng tương tác dữ liệu giữa các ứng dụng.
Tại một trạm thu phí trên đường cao tốc ở phía bắc tỉnh Giang Tô, một chiếc máy bay không người lái giữ một biển báo có mã QR, giúp các tài xế báo cáo nhanh lịch sử di chuyển của họ để đi qua tỉnh khác
Tân Hoa xã đưa tin, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình năm ngoái đã kêu gọi tạo ra một bộ luật y tế quốc tế, với cơ chế công nhận lẫn nhau giữa các quốc gia.
Song Guoyou, phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Phúc Đán, cho biết việc công nhận mã QR lẫn nhau sẽ giảm khó khăn khi đi lại hoặc vận chuyển hàng hóa qua biên giới, thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng kinh tế thương mại.
Cheng Maiyue, giám đốc Viện Wuzhen, một tổ chức tư vấn ngành công nghiệp internet, cho biết ý tưởng này khả thi về mặt kỹ thuật, yêu cầu hệ thống mã y tế của các nước phải kết nối với nhau. Tuy nhiên, các vấn đề về quyền riêng tư là một thách thức lớn, không phải quốc gia nào cũng đồng ý tham gia nên ý tưởng của ông Tập khó có thể thành hiện thực.
Nội dung bài viết:
Bình luận