Điều khoản, phương thức thanh toán trong hợp đồng xây dựng

Trong hợp đồng xây dựng, điều khoản và phương thức thanh toán đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong quá trình thực hiện dự án. Trong bài viết sau hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về Điều khoản, phương thức thanh toán trong hợp đồng xây dựng để bạn có nhiều thêm một sự lựa chọn khi cần đến dịch vụ này.

Điều khoản, phương thức thanh toán trong hợp đồng xây dựng

1. Hồ sơ thanh toán hợp đồng xây dựng theo quy định pháp luật

Theo Điều 20 của Nghị định 37/2015/NĐ-CP, việc chuẩn bị hồ sơ thanh toán trong hợp đồng xây dựng đòi hỏi sự chính xác và đầy đủ để đảm bảo tính minh bạch và công bằng. Dưới đây là từng trường hợp cụ thể cần chuẩn bị những giấy tờ khác nhau:

Đối với hợp đồng trọn gói:

• Biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành trong giai đoạn thanh toán có xác nhận của đại diện bên giao thầu hoặc đại diện tư vấn (nếu có) và đại diện bên nhận thầu.
• Bảng tính giá trị nội dung của các công việc phát sinh (nếu có) ngoài phạm vi hợp đồng đã ký kết.
• Đề nghị thanh toán của bên nhận thầu.

Đối với hợp đồng theo đơn giá cố định:

• Biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành thực tế trong giai đoạn thanh toán.
• Bảng tính giá trị cho các công việc chưa có đơn giá trong hợp đồng (nếu có).
• Đề nghị thanh toán của bên nhận thầu.

Đối với hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh:

• Biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành thực tế trong giai đoạn thanh toán.
• Bảng tính đơn giá đã điều chỉnh.
• Bảng tính giá trị cho các công việc chưa có đơn giá trong hợp đồng (nếu có).
• Đề nghị thanh toán của bên nhận thầu.

Đối với hợp đồng theo thời gian:

• Biên bản nghiệm thu thời gian làm việc thực tế hoặc bảng chấm công tương ứng.
• Bảng tính giá trị các công việc phát sinh (nếu có) ngoài phạm vi công việc phải thực hiện theo hợp đồng.
• Đề nghị thanh toán của bên nhận thầu.

Đối với hợp đồng có công việc cung cấp thiết bị:

• Khối lượng hoàn thành căn cứ vào hóa đơn, chứng từ, vận đơn, biên bản nghiệm thu, bàn giao thiết bị và các tài liệu khác có liên quan.

Đối với hợp đồng có công việc tư vấn:

• Khối lượng hoàn thành căn cứ vào các hồ sơ, tài liệu hoặc sản phẩm đã hoàn thành được xác nhận phù hợp với giai đoạn thanh toán trong hợp đồng.

2. Điều khoản thanh toán trong hợp đồng xây dựng

Việc thanh toán hợp đồng xây dựng tuân thủ quy định tại Điều 19 của Nghị định 37/2015/NĐ-CP với các điều cụ thể sau đây:

Phù hợp với loại hợp đồng, giá hợp đồng và điều kiện trong hợp đồng:

• Thanh toán phải điều chỉnh đúng loại hợp đồng, giá và điều kiện đã thỏa thuận.
• Không cần ký phụ lục hợp đồng nếu thanh toán theo thỏa thuận trong hợp đồng, trừ khi bổ sung công việc chưa có trong hợp đồng.

Thỏa thuận trong hợp đồng:

• Bao gồm số lần, giai đoạn, thời điểm, thời hạn, hồ sơ và điều kiện thanh toán.

Bên giao thầu thanh toán đầy đủ (100%) giá trị của từng lần thanh toán cho bên nhận thầu sau khi giảm trừ tiền tạm ứng và tiền bảo hành theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Tạm thanh toán trong trường hợp không đủ điều kiện thanh toán theo quy định của hợp đồng, sau đó thanh toán đúng quy định khi có đủ điều kiện.

Đối với từng loại hợp đồng:

• Hợp đồng trọn gói: Thanh toán theo tỷ lệ phần trăm giá hợp đồng hoặc giá công trình, hạng mục công trình, khối lượng công việc tương ứng với các giai đoạn thanh toán.
• Hợp đồng đơn giá cố định và đơn giá điều chỉnh: Thanh toán dựa trên khối lượng thực tế hoàn thành và đơn giá trong hợp đồng hoặc đã điều chỉnh.
• Hợp đồng theo thời gian: Thanh toán chi phí chuyên gia theo mức lương và các chi phí liên quan, cùng với các khoản chi phí khác theo quy định trong hợp đồng.

Nghiêm cấm không thanh toán đầy đủ hoặc đúng thời hạn theo hợp đồng.

Lưu ý: Trách nhiệm và nghĩa vụ của từng chủ thể liên quan cần được xác định rõ trước khi thực hiện thanh toán, đặc biệt trong trường hợp sản phẩm, công việc chưa hoàn thành.

3. Phương thức thanh toán trong hợp đồng xây dựng

Theo quy định tại khoản 3 của Điều 21 Nghị định 37/2015/NĐ-CP, các hình thức thanh toán hợp đồng xây dựng bao gồm:

• Tiền mặt.
• Chuyển khoản.
• Hình thức khác.

Các bên có thể thỏa thuận về hình thức thanh toán khác nhưng phải tuân thủ quy định của pháp luật và phải được ghi rõ trong hợp đồng. Đồng thời, theo khoản 2 của Điều 19 Nghị định 37/2015/NĐ-CP, các bên cũng có thể thỏa thuận về số lần thanh toán, giai đoạn thanh toán, thời điểm thanh toán, thời hạn thanh toán, hồ sơ thanh toán và điều kiện thanh toán.

4. Nguyên tắc thanh toán hợp đồng xây dựng là gì?

Dựa trên quy định của Điều 19, Khoản 1 và Khoản 9 trong Nghị định 37/2015/NĐ-CP về nguyên tắc thanh toán hợp đồng xây dựng, các điều sau phải được tuân thủ:

Việc thanh toán phải tuân thủ nguyên tắc phù hợp với loại hợp đồng, giá hợp đồng và các điều kiện đã quy định trong hợp đồng đã ký kết giữa các bên. Trong trường hợp thanh toán theo các thỏa thuận đã quy định trong hợp đồng, không cần phải ký thêm phụ lục hợp đồng, trừ khi có sự bổ sung về công việc chưa được quy định trong hợp đồng.

Việc thanh toán các khối lượng phát sinh (ngoài phạm vi hợp đồng) chưa có đơn giá trong hợp đồng phải được thực hiện dựa trên các thỏa thuận hợp đồng hoặc thỏa thuận bổ sung hợp đồng đã được các bên đồng ý trước khi thực hiện và phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật có liên quan.

Các bên thỏa thuận trong hợp đồng về số lần thanh toán, giai đoạn thanh toán, thời điểm thanh toán, thời hạn thanh toán, hồ sơ thanh toán và điều kiện thanh toán.

Bên giao thầu phải thanh toán đầy đủ (100%) giá trị của từng lần thanh toán cho bên nhận thầu sau khi đã giảm trừ tiền tạm ứng, tiền bảo hành công trình theo thỏa thuận trong hợp đồng, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Trường hợp trong kỳ thanh toán các bên chưa đủ điều kiện để thanh toán theo đúng quy định của hợp đồng, có thể tạm thanh toán. Khi đã đủ điều kiện để xác định giá trị thanh toán thì bên giao thầu phải thanh toán cho bên nhận thầu theo đúng quy định tại Khoản 3 Điều này.

Đối với hợp đồng trọn gói, thanh toán theo tỷ lệ phần trăm giá hợp đồng hoặc giá công trình, hạng mục công trình, khối lượng công việc tương ứng với các giai đoạn thanh toán mà các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng, khi thanh toán không đòi hỏi có xác nhận khối lượng hoàn thành chi tiết.

Đối với hợp đồng theo đơn giá cố định và đơn giá điều chỉnh, thanh toán dựa trên khối lượng thực tế hoàn thành được nghiệm thu và đơn giá trong hợp đồng hoặc đơn giá đã điều chỉnh theo đúng các thỏa thuận trong hợp đồng.

Đối với hợp đồng theo thời gian, việc thanh toán được quy định như sau:

• Chi phí cho chuyên gia được xác định trên cơ sở mức lương và các chi phí liên quan, thanh toán theo thời gian làm việc thực tế được nghiệm thu (theo tháng, tuần, ngày, giờ).
• Các khoản chi phí ngoài mức thù lao cho chuyên gia được thanh toán theo phương thức quy định trong hợp đồng.

Đối với hợp đồng theo giá kết hợp, việc thanh toán phải tuân thủ quy định của hợp đồng xây dựng từ Khoản 5, 6, 7 Điều này.

5. Thời hạn thanh toán hợp đồng xây dựng

Thời hạn thanh toán hợp đồng xây dựng

Căn cứ vào khoản 10 và khoản 11 của Điều 19 Nghị định 37/2015/NĐ-CP, quy định về thời hạn thanh toán hợp đồng xây dựng được cụ thể hóa như sau:

Thời hạn thanh toán được đề ra dựa trên sự thỏa thuận của các bên trong hợp đồng, phù hợp với quy mô và đặc điểm cụ thể của từng hợp đồng.

Thời hạn thanh toán không được kéo dài quá 14 ngày làm việc tính từ ngày bên giao thầu nhận đủ hồ sơ thanh toán hợp lệ theo thỏa thuận trong hợp đồng. Cụ thể:

• Trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đề nghị thanh toán hợp lệ từ bên nhận thầu, bên giao thầu phải hoàn thành các thủ tục và chuyển đề nghị thanh toán tới ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước để tiến hành thanh toán.
• Trong vòng 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ thanh toán hợp lệ từ bên giao thầu, ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước phải chuyển đủ giá trị của lần thanh toán đó cho bên nhận thầu.

Đối với các hợp đồng xây dựng thuộc các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay của tổ chức tín dụng nước ngoài, thời hạn thanh toán sẽ tuân thủ theo quy định của Điều ước quốc tế. Trước khi thỏa thuận về thời hạn thanh toán, các bên phải tuân thủ các quy định của Điều ước quốc tế và các quy trình thanh toán vốn đầu tư theo quy định của pháp luật để đảm bảo tính pháp lý và minh bạch.

Lưu ý: Bất kỳ hành vi không thanh toán đầy đủ hoặc không đúng thời hạn theo thỏa thuận trong hợp đồng của bên giao thầu đều bị nghiêm cấm.

6. Quyết toán hợp đồng xây dựng ra sao?

Quyết toán hợp đồng xây dựng được thực hiện theo Điều 22 của Nghị định 37/2015/NĐ-CP. Theo đó, quyết toán hợp đồng là quá trình xác định tổng giá trị cuối cùng của hợp đồng xây dựng mà bên giao thầu phải thanh toán cho bên nhận thầu khi bên nhận thầu đã hoàn thành tất cả các công việc theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Tùy thuộc vào từng loại hợp đồng và giá trị hợp đồng, bên nhận thầu sẽ lập hồ sơ quyết toán hợp đồng phù hợp. Nội dung của hồ sơ quyết toán hợp đồng xây dựng bao gồm:

• Biên bản nghiệm thu hoàn thành toàn bộ công việc trong phạm vi hợp đồng và công việc phát sinh ngoài phạm vi hợp đồng.
• Bảng tính giá trị quyết toán hợp đồng xây dựng (gọi là quyết toán A-B), trong đó đề cập đến giá trị công việc hoàn thành theo hợp đồng, giá trị khối lượng công việc phát sinh (nếu có) ngoài phạm vi hợp đồng đã ký, giá trị đã thanh toán hoặc tạm thanh toán, và giá trị còn lại mà bên giao thầu phải thanh toán cho bên nhận thầu.
• Hồ sơ hoàn công và nhật ký thi công xây dựng công trình (đối với các hợp đồng có công việc thi công xây dựng).
• Các tài liệu khác theo thỏa thuận trong hợp đồng.

Thời hạn thực hiện quyết toán hợp đồng xây dựng được quy định tại khoản 2 của Điều 147 của Luật Xây dựng 2014, được sửa đổi và bổ sung theo quy định tại điểm c của khoản 64 Điều 1 của Luật số 62/2020/QH14. Theo đó:

• Các bên có thể thỏa thuận về thời hạn quyết toán hợp đồng xây dựng. Tuy nhiên, đối với hợp đồng sử dụng vốn đầu tư công hoặc vốn nhà nước ngoài đầu tư công, thời hạn quyết toán không vượt quá 60 ngày kể từ ngày nghiệm thu hoàn thành toàn bộ công việc của hợp đồng, bao gồm cả phần công việc phát sinh (nếu có). Trong trường hợp hợp đồng xây dựng có quy mô lớn, thời hạn quyết toán có thể được kéo dài nhưng không quá 120 ngày.

7. Câu hỏi thường gặp

Hợp đồng xây dựng phải có điều khoản thanh toán?

Có. Hợp đồng xây dựng phải có điều khoản thanh toán quy định rõ ràng về các vấn đề liên quan đến thanh toán như giá trị hợp đồng, thời hạn thanh toán, hình thức thanh toán, v.v.

Có thể áp dụng nhiều phương thức thanh toán trong cùng một hợp đồng?

Có thể. Ví dụ, có thể áp dụng thanh toán theo tiến độ thi công cho phần móng và thanh toán theo khối lượng hoàn thành cho phần thân công trình.

Hợp đồng phải quy định rõ thời hạn thanh toán cho từng đợt thanh toán?

Có. Hợp đồng phải quy định rõ thời hạn thanh toán cho từng đợt thanh toán, ví dụ như trong vòng 7 ngày sau khi nghiệm thu khối lượng hoàn thành.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề điều khoản, phương thức thanh toán trong hợp đồng xây dựng. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.