Cũng như các văn bản pháp luật đã từng được ban hành, sau một khoảng thời gian nhất định được áp dụng trong thực tiễn, Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 cũng đã bắt đầu phát sinh một số khó khăn, vướng mắc, không phù hợp với những thay đổi nhanh chóng của các quan hệ xã hội, vấn đề tất yếu dẫn đến việc phải có những sửa đổi, bổ sung cho hợp lý, thúc đẩy quá trình áp dụng các quy định của nó trong thực tiễn. Do đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2021 được ban hành. Để tìm hiệu những điểm mới của Bộ luật hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2021, hãy theo dõi bài viết dưới đây của ACC.
1. Căn cứ pháp lý.
Căn cứ vào Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2021 và Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
2. Những điểm mới của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2021 đã sửa đổi, bổ sung 6 điều của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015. Điểm mới của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2021, cụ thể là:
- Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 146 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
"3. Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền."
Như vậy, quy định mới đã cho phép Công an xã có thêm thẩm quyền là được tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiếm nghị khởi tố như Công an phường, thị trấn, Đồn Công an.
- Bổ sung điểm c vào sau điểm b khoản 1 Điều 148 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
"c) Không thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh để quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh.
Viện kiểm sát nhân dân tối cao chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và thủ trưởng các cơ quan khác có liên quan quy định chi tiết điểm này.”
Điều này đã bổ sung thêm trường hợp tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố thành 3 trường hợp, tăng 1 trường hợp so với quy định cũ tại Điều 148 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.
- Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
"1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật Hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết."
Theo quy định mới, thì so với trước đây, từ ngày 01 tháng 01 năm 2021 thì Bộ luật Tố tụng hình sự đã cho phép trường hợp được khởi tố vụ án hình sự với tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp quy định tại khoản 1 Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 mà không cần có yêu cầu của bị hại.
- Sửa đổi, bổ sung khoản 8 Điều 157 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
"8. Tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật Hình sự mà bị hại hoặc người địa diện của bị hại không có yêu cầu khởi tố."
Theo quy định mới, Bộ luật Hình sự đã bỏ căn cứ không khởi tố vụ án hình sự là tội phạm tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp quy định tại khoản 1 Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 mà bị hại hoặc người đại diện của bị hại không có yêu cầu khởi tố.
Do đó, từ ngày 01 tháng 01 năm 2021, có thể khởi tố vụ án hình sự đối với tội phạm tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp quy định tại khoản 1 Điều 266 Bộ luật Hình sự năm 2015 mà bị hại hoặc người đại diện của bị hại không có yêu cầu khởi tố mà không cần yêu cầu khởi tố của bị hại hoặc người đại diện của bị hại. Quy định mới này được sửa đổi, bổ sung để đồng nhất với quy định được sửa đổi, bổ sung tại khoản 1 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (đã được phân tích ở trên).
- Bổ sung điểm d vào sau điểm c khoản 1 Điều 229 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
"d) Khi không thể kết thúc điều tra vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh nhưng đã hết thời hạn điều tra.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và thủ trưởng các cơ quan khác có liên quan quy định chi tiết điểm này."
Quy định mới đã bổ sung thêm trường hợp tạm đình chỉ điều tra là không thể kết thúc điều tra vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh nhưng đã hết thời hạn điều tra. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2021, Cơ quan điều tra có thể ra quyết định tạm đình chỉ điều tra khi việc điều tra không thể kết thúc vì lý do bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh) kể cả trong trường hợp đã hết thời hạn.
Quy định mới này giúp cho việc điều tra án khi gặp phải tình trạng bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh cũng không lo bị kết thúc điều tra dẫn đến vụ án không được điều tra cẩn thận.
- Bổ sung điểm d vào sau điểm c khoản 1 Điều 247 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 như sau:
"d) Khi không thể tiến hành các hoạt động tố tụng để quyết định việc truy tố vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh nhưng đã hết thời hạn quyết định việc truy tố.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và thủ trưởng các cơ quan khác có liên quan quy định chi tiết điểm này."
Quy định mới đã bổ sung thêm trường hợp tạm đình chỉ vụ án là khi không thể tiến hành các hoạt động tố tụng để quyết định việc truy tố vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh nhưng đã hết thời hạn quyết định việc truy tố. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2021, Viện kiểm sát có thể ra quyết định tạm đình chỉ vụ án khi việc điều tra không thể kết thúc vì lý do bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh) kể cả trong trường hợp đã hết thời hạn.
Quy định mới giúp cho vụ án trong một số trường hợp không thể tiến hành các hoạt động tố tụng để quyết định việc truy tố thì vẫn có thời gian vì có thể tạm đình chỉ vụ án giúp kéo dài thời gian tiến hành. Quy định này cũng đồng nhất với quy định được bổ sung tại khoản 1 Điều 229 về các trường hợp tạm đình chỉ điều tra.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết giới thiệu về điểm mới của bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi 2021. Nội dung bài viết có nêu và phân tích những điểm mới của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 được sửa đổi bổ sung năm 2021. Nếu trong quá trình tìm hiểu, quý bạn đọc còn có vấn đề thắc mắc cần được giải đáp hay có quan tâm đến các dịch vụ tư vấn do ACC cung cấp, vui lòng truy cập địa chỉ trang web: https://accgroup.vn/ để được tư vấn giải đáp thắc mắc một cách chi tiết nhất.
Nội dung bài viết:
Bình luận