Đăng ký thường trú nhà thuê

Những ngày gần đây, dư luận hết sức quan tâm đến việc thành phố Hà Nội đang tổ chức lấy ý kiến ​​lần 2 về dự thảo Nghị quyết quy định  diện tích  ở tối thiểu được đăng ký thường trú đối với nhà ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ. . Theo đánh giá, đây là chủ trương nhân đạo, tuy nhiên vẫn còn nhiều ý kiến ​​trái chiều. 

 1. Còn những băn khoăn 

 Theo số liệu tổng điều tra dân số và nhà ở  công bố  đầu năm 2022,  Hà Nội có khoảng 8,5 triệu người đang sinh sống, trong đó gần 1 triệu người là  người nước ngoài đã hoàn thành công việc đang đăng ký tạm trú tại Hà Nội, chưa kể một lượng lớn người  địa phương khác không sống nhưng  sở hữu nhà ở Hà Nội.  

 Tuy nhiên, con số này chỉ là thống kê dựa trên những gia đình có hộ khẩu thường trú và  đăng ký tạm trú. Có lẽ dân số thực tế ở Hà Nội lớn hơn  nhiều.  Các nhà điều tra xã hội học cho biết mỗi năm dân số thủ đô tăng  từ 200.000 đến 250.000 người,  gần một nửa là dân nhập cư. Thực trạng  trên đã và đang đặt ra  nhiều vấn đề phức tạp cho chính quyền đô thị  Thủ đô, như: Áp lực về hạ tầng giao thông, an sinh xã hội, đảm bảo trật tự an toàn... Nếu không kiểm soát tốt, theo đà phát triển như hiện nay, tình trạng này sẽ ngày càng gây áp lực lên tất cả các lĩnh vực.  

 Để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý dân cư, thực hiện theo quy định của Luật Cư trú  2020 và Luật Thủ đô,  dự thảo nghị quyết quy định  diện tích nhà ở tối thiểu được đăng ký thường trú đối với pháp lý nhà ở lần 2 cho thuê nhà ở , mượn, lấy ý kiến, UBND TP.Hà Nội  đề xuất  tối thiểu 15m2 đối với 12 quận nội thành và vùng ven là 8m2. Sau khi đề xuất được đưa ra, xung quanh vấn đề này đã nảy sinh nhiều ý kiến, cả ủng hộ và không đồng tình.  Anh Lê Văn Nam (quê Hà Nam)  thuê nhà tại khu tập thể 29 Định Công (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, gia đình  4 người  thuê căn phòng  rộng 20m2. Anh và vợ đã  sống ở Hà Nội được gần 6 năm và  làm việc trong một công ty in  công nghiệp. 

 “Sắp tới con tôi  đến tuổi đi học, nếu quy định tối thiểu 15m2/người để đăng ký hộ khẩu thường trú thì khó làm thủ tục đăng ký trường học cho con, nhưng nếu  ra ngoại thành thuê trọ. nhà, chúng tôi sẽ phải đi làm xa, việc đưa đón, chăm sóc các con  không dễ dàng”, anh Lê Văn Nam chia sẻ. 

  Nhiều ý kiến ​​cũng cho rằng  đề xuất của UBND TP  hơi trái với thực tế, bởi  ngoại thành nơi thưa dân, điều kiện  đất đai rộng hơn so với trung tâm TP nhưng  chỉ quy định diện tích tối thiểu là 8 m2. 

 “Biết rằng quy định như vậy nhằm hạn chế lượng người dân tập trung vào trung tâm thành phố, nơi vốn đã có  dân số đông, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội  quá tải. Nhưng tôi nghĩ khu vực ngoại thành yêu cầu tối thiểu 8m2/người là không phù hợp. Bởi ngoại thành vẫn có điều kiện sống tốt hơn trung tâm thành phố” – Phó chủ tịch CLB BĐS 

 Hà Nội Nguyễn Lê Điệp công nhận. 

 2.Tập trung cải thiện cơ sở hạ tầng cho thuê 

 Theo Luật Cư trú  2020 có hiệu lực từ ngày 1/7/2021, quy định  chỗ ở hợp pháp  được đăng ký thường trú là nơi thuê, mượn, ở nhờ phải đảm bảo điều kiện tối thiểu về diện tích nhà ở. Mức tối thiểu do Hội đồng nhân dân tỉnh quy định nhưng không thấp hơn 8m2 sàn/người. 

 Quy định giới hạn  diện tích thuê nhà ở trung tâm thành phố tối thiểu phải đăng ký thường trú là hàng rào kỹ thuật cần thiết để kiểm soát tốc độ tăng dân số cơ học. Việc này cũng thuộc thẩm quyền của hội đồng thành phố. Tuy nhiên, UBND thành phố cần nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá  và  báo cáo  HĐND thành phố trên cơ sở thực tiễn và khoa học về diện tích sàn tối thiểu 8-15 m2/người. Trong khi đó, đồ án mà UBND TP.Hà Nội  đề xuất là khu trung tâm thành phố phải đáp ứng điều kiện 15m2/người. Tuy nhiên, Luật Thủ đô  quy định điều kiện về diện tích bình quân theo quy định của HĐND  Hà Nội, cũng như điều kiện về thời hạn tạm trú liên tục  và văn bản đồng ý  của cá nhân,  nhà cho thuê. 

 “Không sai khi nói quy định của  Hà Nội vượt trội hơn  quy định chung của pháp luật về cư trú, bởi luật thủ đô đã mở ra khả năng cho Hà Nội có quy định riêng về quản lý dân cư để hạn chế  di dân tự phát vào trong trước sự quá tải của hạ tầng . Căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương, HĐND thành phố xây dựng quy định về điều kiện đăng ký thường trú được quy định và cần thiết. Chúng ta cần chia sẻ với Thủ đô về điều này, nhưng đây là vấn đề được  người dân rất quan tâm nên thành phố Hà Nội cần đánh giá kỹ tác động của các quy định và làm rõ căn cứ để đưa ra các điều kiện đó. Văn Hòa (Đoàn tỉnh Đồng Tháp) cho biết. 

 KTS Phạm Thanh Tùng - Chánh văn phòng Hội KTS Việt Nam nhìn nhận, mục đích  TP Hà Nội đưa ra quy định này là nhằm giảm  quy mô dân số vào trung tâm TP, ảnh hưởng đến hạ tầng. Hà Nội có luật thủ đô riêng, nhưng luật cư trú cho phép công dân Việt Nam có quyền tự do cư trú và quy định  đăng ký thường trú khi  điều kiện chỗ ở là 8 m2/người. 

 "Nhưng theo tôi, vấn đề trọng tâm ở đây không phải là yêu cầu tối thiểu 8m2 hay 15m2. Bởi Việt Nam  còn nghèo, trong khi nhiều nước phát triển trên thế giới cũng cho phép dưới 8m2. Vì vậy không nhất thiết chúng ta phải quy định  diện tích nhà ở tối thiểu cho một người dân như vậy mà hãy tập trung vào chất lượng hạ tầng để nơi ở  phục vụ người dân” - KTS Phạm Thành nói Tùng. 

 Phân tích sâu hơn, KTS Phạm Thanh Tùng nêu bật những tồn tại, hạn chế của  quản lý đô thị liên quan đến chất lượng công trình tại các chung cư cho thuê. Như hàng loạt vụ cháy nhà trọ trên địa bàn các quận Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Hoàng Mai... thời gian gần đây không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà còn cướp đi sinh mạng của nhiều người  thuê trọ. 

  Nhưng  cơ quan quản lý nhà nước  chưa thực sự quan tâm đến vấn đề này, thiếu quy định về tiêu chuẩn chất lượng nhà ở; Đồng thời, kiểm tra, quản lý các chủ  nhà trọ không đảm bảo chất lượng kỹ thuật, an toàn phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường, nước sinh hoạt... luôn miễn phí nên đã để xảy ra một số sự cố đáng tiếc. 

 “Vấn đề quan trọng nhất ở đây là phải có quy định về chất lượng xây dựng nhà trọ, chỉ rõ trách nhiệm đối với đơn vị khai thác nhà trọ chứ không nên ra  lệnh hành chính  áp cho người  thuê trọ vì người dân phải  thuê trọ gặp rất nhiều khó khăn. , cũng giống như thủ đô, phải đi tiên phong trong lĩnh vực này, khi đã làm tốt, muốn tăng thêm bao nhiêu diện tích tối thiểu, thậm chí vượt khung quy định đã được Quốc hội thông qua, thì việc triển khai  cũng sẽ thiết thực hơn” – KTS Phạm Thanh Tùng phân tích. 

 3. Quy định về diện tích tối thiểu của nhà ở  khi đăng ký thường trú tại 

 Hà Nội đang cần nhà ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của các tổ chức, cá nhân  do nhu cầu ngày càng lớn. Đồng thời, tránh tình trạng nhiều hộ, nhiều người cùng đăng ký hộ khẩu tại một địa chỉ không bảo đảm  nhu cầu sống tối thiểu. Nhưng  quy định về diện tích tối thiểu cần  căn cứ vào điều kiện sống thực tế của người lao động nhập cư có thu nhập thấp, tránh gây khó khăn cho người  có nhu cầu đăng ký thường trú mà vẫn đảm bảo được việc chấp hành lưu trú.