Đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế là gì?

1. Thế nào là đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại?

 Thuật ngữ quan hệ đa phương hiện nay được sử dụng rộng rãi trong pháp luật Việt Nam và các văn kiện quốc tế. Mặc dù pháp luật nước ta không có quy định cụ thể nhưng có thể hiểu quan hệ đa phương là một hình thức ngoại giao giữa nhiều quốc gia với nhau nhằm giải quyết các vấn đề chung như chiến tranh, hòa bình… hợp tác và đấu tranh để cùng tồn tại và phát triển. Các quốc gia có thể thiết lập quan hệ đa phương bằng cách ký kết và công nhận các hiệp ước, công ước và thỏa thuận quốc tế. Ở Việt Nam, định hướng chính trị đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại đã thực sự được thực hiện ngay từ đầu công cuộc đổi mới, bắt đầu từ chính sách kinh tế đối ngoại. Cho đến nay, quan hệ đối ngoại của Việt Nam bắt đầu được đẩy mạnh theo hướng đa dạng hóa, đa phương hóa. Về lĩnh vực hoạt động ngoại giao quan hệ chính trị chủ yếu là quan hệ chính trị - kinh tế. Về đối tác, bên cạnh các nước xã hội chủ nghĩa, Việt Nam hiện cũng đang mở rộng quan hệ với các nước Đông Nam Á và phương Tây. Định hướng đa dạng hóa, đa phương hóa chính thức được đưa vào Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII và từ đó được khẳng định trong các văn kiện của Đảng. Cho đến nay, có rất nhiều điều ước quốc tế đa phương mà Việt Nam là thành viên, trong nhiều lĩnh vực (chính trị, thương mại, nhân quyền…): Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa năm 1966. Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị năm 1966. - Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em 1989. Công ước Berne năm 1971 về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật. – Công ước Viên về Mua bán Hàng hóa Quốc tế năm 1980 (CISG). – Và nhiều các điều ước quốc tế đa phương khác. Trong những năm qua, Việt Nam trên thực tế cũng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực đối ngoại, đặc biệt là thiết lập các cơ chế hợp tác song phương và đa phương để kết nối với thế giới. Điều này xảy đến cúng có ý nghĩa hết sức quan trọng, góp phần tạo dựng môi trường hòa bình, thuận lợi cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, nâng cao vị thế của Việt Nam. Các chính sách đối ngoại đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, cũng như vai trò và sự đóng góp của Việt Nam trong những năm gần đây đối với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và thực chất vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao trong khu vực và trên thế giới. Cũng theo đó, hiện nay, trong bối cảnh tình hình thế giới xuất hiện nhiều diễn biến phức tạp, đặc biệt sự bùng phát của đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đã tác động sâu sắc tới các mối quan hệ quốc tế, nhưng Việt Nam vẫn được tôn vinh khi đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam nói riêng và ASEAN nói chung trong quan hệ với các đối tác, cũng như góp phần vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế nhằm mục đích để có thể thúc đẩy giải pháp đa phương cho các vấn đề liên quan tới hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực Đông Nam Á nói riêng và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nói chung. Và thực chất, chúng ta nhận thấy rằng, điều này không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với riêng Việt Nam, mà nó cũng còn đối với các quốc gia ở châu Á.

đa dạng hoá quan hệ quốc tế là gì

Việt Nam hiện nay đã không ngừng nỗ lực, tích cực và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế thông qua việc tham gia ký kết nhiều hiệp định thương mại đa phương quan trọng cụ thể có thể kể đến như các Hiệp định sau: Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực, Hiệp định Thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Anh. Điều này xảy đến cũng đã góp phần quan trọng tạo động lực để từ đó Việt Nam phát triển kinh tế. Bên cạnh việc thúc đẩy hợp tác đa phương, Việt Nam hiện nay cũng chú trọng củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác song phương với các nước láng giềng và các đối tác quan trọng như Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Pháp, Italy, Anh… nhằm mục đích để có thể từ đó tạo môi trường hòa bình, thuận lợi để nhằm mục đích có thể từ đó bảo vệ lợi ích quốc gia và phát huy tiềm lực đất nước. Nhằm mục đích để góp phần đảm bảo môi trường hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực Đông Nam Á nói riêng và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương nói chung, Việt Nam cần chú trọng tăng cường mối quan hệ đối tác với các cường quốc khu vực có lợi ích chung trong việc thúc đẩy khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và mở. Về xu hướng hợp tác quốc tế, thế giới đang hướng đến cục diện đa cực với xu thế dân chủ hóa phát triển mạnh mẽ trong quan hệ quốc tế, các quốc gia trên thế giới đa số đều rất coi trọng các thể chế, các phương thức giải quyết đa phương nhằm phục hồi kinh tế, mở rộng không gian phát triển, tạo thêm thế và lực trong cục diện mới. Thực tiễn thời gian qua đã cho thấy, Châu Á – Thái Bình Dương đã tận dụng xu hướng phát triển này, tạo nên sự năng động trong các hoạt động đối ngoại trên mọi lĩnh vực và được đánh giá là dẫn đầu về xu hướng liên kết đa tầng, nhờ đó đã trở thành trung tâm kinh tế, chính trị và động lực tăng trưởng toàn cầu. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác ngoại giao đa phương, cùng với xu thế phát triển chung của khu vực, Việt Nam hiện nay cũng đã có những thay đổi mang tính quyết lược để nắm bắt thời cơ, tận dụng cơ hội, mang lại thế và lực mới cho đất nước trên các diễn đàn hợp tác đa phương.

 2. Các nhiệm vụ của quốc gia về hợp tác quốc tế: 

Nhằm mục đích để đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế về pháp luật, đưa công tác xây dựng pháp luật gắn liền với đời sống pháp lý quốc tế, phục vụ hữu hiệu cho công cuộc phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, hợp tác quốc tế về pháp luật trong thời gian tới cần triển khai tốt một số nhiệm vụ quan trọng cụ thể như sau:

 – Thứ nhất, cần xây dựng được định hướng cho hoạt động hợp tác đa phương về pháp luật. Đây được coi là cơ sở quan trọng để hoạch định và thúc đẩy các hoạt động hợp tác pháp lý đa phương. Định hướng này cần được xây dựng trên cơ sở tầm nhìn dài hạn, kết hợp với các chiến lược tư pháp và cải cách tư pháp, hoàn thiện thể chế và phát triển kinh tế - xã hội. 

– Thứ hai, hợp tác đa phương một mặt hướng tới các thể chế quốc tế đa phương, mặt khác, tiếp cận nội khối, đa ngành, bảo đảm linh hoạt, thực hiện liên kết ở nhiều cấp độ, từ tiểu vùng, khu vực, liên toàn cầu theo trật tự tập hợp các lực lượng đa phương mới với các cơ chế hợp tác mới, phức tạp nhưng năng động, phù hợp với xu thế hợp tác toàn cầu.

 – Thứ ba, hợp tác pháp luật đa phương không thể tách rời hợp tác xây dựng với hợp tác thực hiện các thể chế pháp luật đa phương quốc tế và các quy tắc ứng xử chung. Vì vậy, việc tham gia các thể chế đa phương có ý nghĩa rất quan trọng trong việc hình thành các thể chế pháp lý, tạo sân chơi chung trong cộng đồng quốc tế. 

– Thứ tư, nâng cao nhận thức và xem xét tính khả thi của việc triển khai các hoạt động hợp tác tư pháp đa phương là một trong những điều kiện tiên quyết để thúc đẩy hợp tác tư pháp đa phương. Nhận thức đầy đủ vai trò, vị trí và bài học kinh nghiệm từ hợp tác pháp luật đa phương. 

Thứ năm, hợp tác đa phương về pháp lý không thể tách rời hợp tác song phương, mà không những thế, nó còn góp phần hiệu quả vào hợp tác song phương, tạo sự phát triển đồng bộ, toàn diện của hoạt động đối ngoại, tạo thế mạnh trên trường quốc tế, góp phần giải quyết các tranh chấp quốc tế. xung đột trên cơ sở luật pháp quốc tế, bằng giải pháp hòa bình, bảo vệ độc lập, chủ quyền, tạo thêm thế và lực.