Các con đường giáo dục hiện nay

Giáo dục là quá trình tác động để hình thành nhân cách của thế hệ trẻ theo mục tiêu xã hội. Quá trình này đạt được thông qua các con đường giáo dục.

 1. Khái niệm con đường giáo dục 

 Trong sư phạm, các phạm trù lý thuyết đã được xác định trong mối tương quan với nội dung và cấu trúc của các quá trình giáo dục. Các quá trình sư phạm đều diễn ra theo trình tự: mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức sư phạm... nhưng trong thực tiễn hoạt động sư phạm, các phạm trù này thường xuyên thâm nhập, đan xen lẫn nhau, rất khó tách bạch chúng như trong lý luận (ví dụ: giữa nội dung và phương pháp chung, giữa phương pháp và biện pháp, cách thức tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục). Hơn nữa, bản chất của quá trình giáo dục là nhằm hình thành và phát triển nhân cách con người theo mục tiêu giáo dục đã xác định. Nhân cách con người có được là sản phẩm của những hoạt động tích cực của con người. Vì vậy, phạm trù hoạt động là xuất phát điểm và là cơ sở để xác định con đường giáo dục phù hợp. Tức là nhân cách chỉ được hình thành và phát triển thông qua hoạt động, bằng những “con đường khác nhau”. Như vậy, con đường giáo dục không chỉ là một phạm trù lý luận mà còn là sự thể hiện toàn diện việc tổ chức, thực hiện các hoạt động thực tiễn giáo dục và tự giáo dục của con người nhằm giúp con người hiểu rõ hơn về việc chủ động, sáng tạo các giá trị văn hóa - xã hội trong khi góp phần sáng tạo những giá trị mới cho đời sống xã hội. Từ cách hiểu này, ta thấy khái niệm con đường giáo dục là một khái niệm rộng, nhấn mạnh việc tổ chức hoạt động sáng tạo, năng động của con người, hướng tới mục tiêu giáo dục đã định, tiếp thu các giá trị văn hóa hiện có và sáng tạo các giá trị mới. để phục vụ cuộc sống. Xác định đúng con đường giáo dục thực chất là sự vận dụng linh hoạt, sáng tạo nguyên tắc sư phạm “Học đi đôi với hành, giáo dục đi đôi với lao động sản xuất, nhà trường đi đôi với xã hội” trong giai đoạn mới, do đó làm cho nguyên tắc, phương pháp giáo dục và các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục linh hoạt, thích ứng với trình độ phát triển chung của xã hội trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật và công nghệ, tri thức về con người, nguồn lực.. .tạo: xã hội học tập, mọi người đều đi học, học thường xuyên, học suốt đời

2. Con đường giáo dục

Giáo dục là quá trình tác động để hình thành nhân cách của thế hệ trẻ theo mục tiêu xã hội. Quá trình này được thực hiện thông qua các con đường quan trọng sau đây

 2.1. Giáo dục thông qua giảng dạy 

Một trong những cách quan trọng nhất để giáo dục thế hệ trẻ là đưa học sinh vào trường học. Hoạt động dạy và học là hoạt động đặc trưng của nhà trường. “Việc học là việc của cả đời người”; Dạy học được xem như một bước tiến hóa của địa vị xã hội loài người vì thông qua nó, con người luôn hoạt động và phát triển. Quá trình dạy học diễn ra theo hướng tích hợp văn hóa xã hội. Trong một xã hội phát triển cao, nơi mà “mỗi cá nhân sẽ lần lượt là người dạy và người học”. Thông qua các loại hình hoạt động giáo dục với các phương pháp phong phú, đa dạng, chất lượng học tập (đào tạo) ngày càng được nâng cao, học sinh không chỉ đắm mình trong hệ giá trị nhân văn sẵn có mà còn “góp phần sáng tạo những giá trị mới”. Tức là thông qua quá trình giáo dục - phương tiện quan trọng nhất, học sinh sẽ phát triển một cách có hệ thống các năng lực trí tuệ, đặc biệt là năng lực hoạt động sáng tạo, nhân cách hoàn thiện. Ví dụ, bằng cách dạy các môn học: - Giúp học sinh hình thành thế giới quan, nhân sinh quan là sản phẩm của nhận thức khoa học và hoạt động xã hội, hiểu biết cội nguồn đất nước và quá trình phát triển của lịch sử Việt Nam, từ đó hình thành lòng tự hào dân tộc, lòng yêu quê hương đất nước, hình thành thói quen của suy nghĩ và hành động theo sự thật và lý trí. - Giúp học sinh nhận thức những quan niệm cơ bản về văn hóa thẩm mỹ, nhận thức giá trị đích thực của nền văn minh nhân loại, giá trị đích thực của cuộc sống. - Giáo dục học sinh cả về kiến ​​thức, thái độ và kỹ năng làm việc sáng tạo, có ý thức vận dụng khoa học vào cuộc sống. Như vậy, dạy học là con đường giáo dục tích cực, ngắn nhất và hiệu quả nhất, giúp thế hệ trẻ tránh được những thử thách và sai lầm trong cuộc sống. Vì vậy, dạy học là quan trọng nhất trong mọi con đường giáo dục. Để việc dạy học đạt chất lượng, hiệu quả cần tạo ra “môi trường tri thức” phù hợp, khơi dậy và định hướng đúng đắn hứng thú, nhu cầu học tập cho mọi người; các loại hình hoạt động phải chú trọng, ưu tiên chất lượng; bảo đảm chuyển từ việc học kiến ​​thức đơn thuần sang phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm, xã hội và đạo đức, dạy và học không thể tách rời với các hoạt động khác.

2.2. Giáo dục thông qua việc tổ chức các hoạt động phong phú, đa dạng. 

Toàn bộ cuộc sống của con người là một hệ thống hoạt động liên tục và con người lớn lên cùng với những hoạt động này. Khi một người làm việc, nhân cách phát triển như vậy. Tích cực là con đường tiến bộ, thành công và hạnh phúc. Vì vậy, đưa con người đến với các loại hình hoạt động thực tiễn phong phú, đa dạng là một cách giáo dục hay và rất hiệu quả. Con người sống dưới nhiều hình thức hoạt động như lao động sản xuất, hoạt động xã hội, vui chơi giải trí v.v. Mỗi loại hoạt động đều có đặc điểm riêng và đều có tác dụng giáo dục. Thứ nhất, đánh bạc là một hình thức hoạt động giải trí nhưng có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Vui chơi được thực hiện thông qua các trò chơi phù hợp với mọi lứa tuổi như: Thể dục thể thao, hoạt động văn hoá, văn nghệ, trò chơi trí tuệ sáng tạo… – Thông qua hoạt động thể dục thể thao để hình thành kỹ năng, kỹ xảo trong luyện tập, rèn luyện thân thể, tăng cường sức khỏe, sức bền và sự dẻo dai cơ thể, cơ thể phát triển cân đối, hài hoà, tạo nên sự nhanh nhạy và ý chí cá nhân. – Thông qua các hoạt động văn hoá, văn nghệ như: tổ chức các cuộc kỷ niệm lịch sử, các lễ hội dân tộc để giáo dục truyền thống dân tộc; xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh trong gia đình, nhà trường và ngoài xã hội với nếp sống văn minh, tình cảm đẹp giữa mọi người với nhau sẽ mang ý nghĩa giáo dục to lớn đối với học Nghệ thuật là một biểu hiện cao nhất của các quan hệ thẩm mỹ trong đời sống xã hội. Nghệ thuật có chức năng nhận thức, tình cảm và giải trí. Các chức năng này đem lại cho con người niềm vui, lạc quan, tác động đến tư tưởng đạo đức và thế giới quan. Trong nhà trường, hoạt động nghệ thuật với các loại hình: văn học, văn hoá dân gian, nghệ thuật tạo hình, âm nhạc, sân khấu… bằng các hoạt động cụ thể như: các cuộc thi, biểu diễn văn nghệ vào các ngày lễ lớn, thi học sinh thanh lịch, thời trang học đường, nữ sinh tương lai, chương trình hoạt động dành cho sinh viên (SV), tiếng hát sinh viên sẽ tạo cho học sinh, sinh viên giảm bớt căng thẳng sau hoạt động học tập, hòa nhập với đời sống xã hội, bồi dưỡng năng lực nhận thức, cảm thụ và sáng tạo cái đẹp. – Thông qua các trò chơi trí tuệ như: cờ vua (vừa là trò chơi trí tuệ vừa là thể thao), Đường lên đỉnh Olympia, Kính vạn hoa, nhằm phát huy trí thông minh, óc tổ chức và khả năng phối hợp. Đối với học sinh, có cuộc thi "chế tạo robot", v.v. Thứ hai, lao động sản xuất là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục cho học sinh thói quen lao động, khả năng thích ứng, động lực và sự sáng tạo trong cuộc sống với nhiều loại hình công việc. Thứ nhất, lực lượng lao động tự phục vụ: Phục vụ đời sống và học tập của cá nhân, tự phục vụ cho lớp, trường: dự giờ thăm lớp, vệ sinh trường lớp hàng tuần, sửa chữa chung. Thứ hai, các việc công ích như vệ sinh làng xóm, đường phố, giúp đỡ người già neo đơn, gia đình thương binh liệt sĩ, v.v. Thứ ba, lao động sản xuất để tạo ra của cải vật chất, đối với loại hình lao động này vừa tạo cơ hội cho học sinh tìm cách vận dụng kiến ​​thức vào cuộc sống, vừa thử nghiệm, tìm ra phương pháp lao động sáng tạo. – Bố trí cho học sinh tham quan sản xuất để tận mắt quan sát quy trình sản xuất hàng hóa, quan sát các cơ sở công nghệ cao để các em được tiếp xúc với công nghệ tiên tiến, với những người thợ lành nghề. chọn một nghề nghiệp hoặc bước vào cuộc sống làm việc. Thứ ba, tổ chức các hoạt động xã hội Hiện nay giáo dục cũng đang phát triển theo hướng xã hội hóa. Hoạt động xã hội là một dạng hoạt động thực hành giúp con người có những mối quan hệ xã hội phong phú và đa dạng. Thông qua các hoạt động xã hội, nhận thức của học sinh về con người và xã hội dần được nâng cao. Đồng thời, thông qua các hoạt động xã hội, bản lĩnh của mỗi người ngày càng khẳng khái, vững vàng, cá tính và bản sắc cũng ngày càng đậm nét. Do sự phức tạp của các hoạt động xã hội, con người nên cố gắng tìm ra những giải pháp hợp lý, để hình thành trí thông minh sáng tạo, đầu óc tháo vát, sự linh hoạt, tế nhị và văn hóa. Như vậy, thông qua việc tham gia các hoạt động xã hội, hiểu biết về thế giới và đời sống xã hội được mở rộng, kinh nghiệm tích cực được tích lũy, tính tích cực xã hội được hình thành - đây chính là cách tổ chức giáo dục hiệu quả. 

2.3. Giáo dục thông qua hoạt động tập thể (hoạt động nhóm).

 Tổ chức hoạt động tập thể cho học sinh là một hoạt động giáo dục quan trọng của nhà trường. Một tập thể là một tập hợp các cá nhân làm việc cùng nhau vì một mục đích tốt. Hai yếu tố quan trọng của tập thể có phạm vi giáo dục rộng lớn là lối sống và dư luận của tập thể. Một phương thức sinh hoạt tập thể hợp lý, có kỷ luật chặt chẽ, hoạt động có kế hoạch, tổ chức, có trật tự sẽ tạo nên thói quen sống có tu dưỡng, hình thành ở học sinh ý chí, nghị lực. Dư luận xã hội lành mạnh luôn giúp con người nhận thức được những điều tốt đẹp và điều chỉnh hành vi của mình trong nếp sống có văn hóa. Trong hoạt động tập thể, các cá nhân cùng làm, tinh thần đoàn kết, hòa đồng, hợp tác cộng đồng được hình thành. Đây là những phẩm chất quan trọng của nhân cách. Trong hoạt động tập thể, một mặt các cá nhân tác động qua lại với nhau, mặt khác, sự tác động của nhà sư phạm thông qua tập thể, vào tập thể sẽ tạo nên sự tổng hợp, có tác dụng sư phạm lớn. Tập thể vừa là môi trường, vừa là phương tiện giáo dục con người, tổ chức tốt các hoạt động tập thể là con đường giáo dục đúng đắn. Để làm được điều này, các trường học và các nhà giáo dục nên: Xây dựng tốt mối quan hệ tập thể (mối quan hệ tình cảm, mối quan hệ chức năng, mối quan hệ trách nhiệm nghề nghiệp và mối quan hệ tổ chức thể hiện bằng nội quy, kỷ luật tập thể). Tổ chức các hoạt động khác nhau trong nhóm. Xây dựng tầm nhìn tương lai cho nhóm. Việc xây dựng quan điểm xuất phát từ mục tiêu giáo dục của lớp học, nhà trường nên mang lại niềm vui và hy vọng cho con người. Nếu không xác định được mục đích mình cần trong tương lai, con người sẽ rơi vào trạng thái mất phương hướng. Xây dựng những truyền thống tốt đẹp cho tập thể như: Truyền thống học tập tốt, truyền thống lao động, truyền thống văn nghệ, truyền thống thể thao giỏi; Mỗi loại hình truyền thống đều có ý nghĩa giáo dục riêng. Xây dựng và định hướng dư luận xã hội lành mạnh. Dư luận xã hội có sức mạnh điều chỉnh các mối quan hệ trong tập thể. Dư luận tập thể lành mạnh là nhân tố quan trọng có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của cá nhân và tập thể. Tổ chức các phong trào thi đua ở lớp, ở trường. Ngày nay, yêu cầu giáo dục trong tập thể phải được tiếp cận với những yêu cầu mới, hướng hoạt động của tập thể hướng tới những mục tiêu rộng lớn hơn trên tinh thần “giáo dục nhân văn, vì sự hiểu biết quốc tế”. vào cuộc sống quốc tế và vì lợi ích của nhân loại. 

2.4. Tự giáo dục.

 Nhân cách hình thành và phát triển dưới nhiều hình thức, trong đó có tự giáo dục hoặc tự tu dưỡng. Tu dưỡng bản thân thể hiện cao nhất nhận thức và tính tích cực của cá nhân đối với cuộc sống. Tu dưỡng bản thân đạt được khi cá nhân đạt đến một trình độ phát triển nhất định, khi tích lũy được kinh nghiệm sống và kiến ​​thức phong phú. Tu dưỡng bản thân là kết quả của quá trình giáo dục, là sản phẩm của nhận thức và hình thành thói quen hành vi, là khâu tiếp theo và quyết định kết quả của quá trình giáo dục. Tự giáo dục bắt đầu từ việc xây dựng mục tiêu lý tưởng cho tương lai, tiếp theo là tìm kiếm phương tiện và quyết tâm thực hiện mục tiêu đã xác định, thường xuyên tự kiểm tra kết quả và phương pháp thực hiện, tìm giải pháp sáng tạo mới, xác định quyết tâm mới. để cải thiện. Mỗi người là sản phẩm của chính mình, tự giáo dục là một phương pháp tự khẳng định mình. 

Tóm lại, trong thực tiễn giáo dục, con đường giáo dục chủ yếu là sự “tích hợp” giữa nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục nhằm thực hiện tốt nhất mục tiêu giáo dục của nhà trường. Thông qua các hoạt động dạy học, giáo dục và tự giáo dục, các phẩm chất kỹ năng và nhân cách của học sinh ngày càng được hình thành và phát triển. Nhà trường trong cơ chế mới phải hết sức năng động, tự điều chỉnh, thích ứng với những nhân tố mới, những yêu cầu mới luôn nảy sinh trong đời sống xã hội. Nhà trường cần phát huy vị trí, vai trò là trung tâm văn hóa, giáo dục của địa phương, thu hút và kết hợp mọi nguồn lực, lực lượng tham gia vào sự nghiệp giáo dục theo định hướng chung là “đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Quốc gia". Các con đường giáo dục không tách rời, riêng rẽ mà là một hệ thống gắn bó, thống nhất, bổ sung và hỗ trợ cho nhau. Sự phối hợp nhuần nhuyễn các con đường giáo dục là nguyên tắc và cũng là nghệ thuật giáo dục.