Lực lượng công an ở cấp xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là công an xã) là một trong những lực lượng gần gũi nhất với nhân dân địa phương; giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc nắm bắt tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội của cấp cơ sở. Vì vậy, lực lượng này ngày càng được Đảng và Nhà nước quan tâm theo hướng xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội, đất tranh phòng, chống tội phạm. Để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, ngày 31 tháng 3 năm 2021 Chính phủ ban hành Nghị định số 42/2021/NĐ-CP về xây dựng công an xã, thị trấn chính quy.
1. Công an xã bình thường là ai?
Căn cứ Điều 3 Nghị định 42/2021/NĐ-CP có quy định như sau:
Vị trí công an xã chính quy
Công an cấp xã chính quy là công an cơ sở, được thành lập ở đơn vị hành chính cấp xã, tổng, thuộc hệ thống tổ chức của Công an nhân dân; làm hạt nhân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở các xã, phường. Như vậy, Công an cấp xã chính quy là Công an cơ sở, nằm ở đơn vị hành chính cấp xã, tổng, thuộc hệ thống tổ chức của Công an nhân dân.
Đồng thời, quy định trên cũng xác định Công an xã chính quy có trách nhiệm như sau:
- Làm hạt nhân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia,
- Bảo đảm trật tự an toàn xã hội,
- Đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội;
- Xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở các xã, phường.
2. Ai có thẩm quyền quyết định tổ chức Công an xã chính quy?
Căn cứ Điều 6 Nghị định 42/2021/NĐ-CP có quy định như sau:
Thẩm quyền quyết định tổ chức Công an xã chính quy và lộ trình xây dựng Công an xã chính quy
1. Bộ trưởng Bộ Công an quyết định tổ chức Công an xã chính quy.
2. Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trao đổi, thống nhất với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trước khi báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trình Bộ trưởng. . Công an quyết định tổ chức Công an cấp xã chính quy; bảo đảm ở mỗi xã, thị trấn có các chức danh: Trưởng Công an, Phó Trưởng Công an và Công an viên.
3. Hoàn thành việc tổ chức Công an cấp xã chính quy tại các xã, thị trấn trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự trước ngày 30 tháng 6 năm 2021; các xã, huyện khác trong cả nước hoàn thành việc tổ chức Công an xã chính quy trước ngày 30 tháng 6 năm 2022. Bộ trưởng Bộ Công an quyết định tổ chức Công an xã chính quy.
3. Mối quan hệ công tác của công an xã chính quy được quy định như thế nào?
Theo Điều 5 Nghị định 42/2021/NĐ-CP với nội dung như sau:
Quan hệ công tác chính thức của Công an xã
1. Trưởng Công an cấp xã chịu sự chỉ huy, chỉ đạo trực tiếp của Trưởng Công an cấp huyện về công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an cấp xã. 2. Trưởng Công an cấp xã chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ủy ban nhân dân cấp xã và sự giám sát của Hội đồng nhân dân cùng cấp về công tác bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn. 3. Mối quan hệ giữa Công an cấp xã với các cơ quan, tổ chức, đoàn thể ở địa phương là mối quan hệ phối hợp, hướng dẫn trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự. Do đó, công an cấp xã chính quy duy trì các mối quan hệ công tác như sau:
- Trưởng Công an xã chịu sự chỉ huy, quản lý trực tiếp của Trưởng Công an cấp huyện trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an xã. Trưởng Công an cấp xã chịu sự hướng dẫn, chỉ đạo của Đảng ủy, Ủy ban nhân dân cấp xã và sự giám sát của Hội đồng nhân dân cùng cấp về công tác bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn.
- Mối quan hệ giữa Công an cấp xã với các cơ quan, tổ chức, đoàn thể của địa phương là mối quan hệ phối hợp, định hướng trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự.
Trách nhiệm của các cơ quan, chủ thể trong việc xây dựng Công an cấp xã chính quy? Theo Điều 9 Nghị định 42/2021/NĐ-CP quy định về trách nhiệm của Bộ Công an như sau:
- Hướng dẫn, kiểm tra việc quản lý, biên chế lực lượng, bảo đảm các điều kiện hoạt động và thực hiện chế độ, chính sách đối với Công an cấp xã chính quy.
- Trang bị phương tiện làm việc, vũ khí, công cụ hỗ trợ, vật chất phục vụ công tác chính quy của Công an cấp xã theo quy định của pháp luật. Theo Điều 10 Nghị định 42/2021/NĐ-CP quy định trách nhiệm của các bộ, ngành trung ương bao gồm:
- Bộ Nội vụ chủ trì nghiên cứu, đề xuất, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến Công an xã bán chuyên trách khi tổ chức Công an xã chính quy và phối hợp với các Bộ, ngành liên quan.
- Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan bảo đảm kinh phí thực hiện Nghị định này theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.
- Các bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình phối hợp với Bộ Công an hướng dẫn các địa phương thực hiện xây dựng Công an cấp xã chính quy; thẩm tra những quy định liên quan đến ngành, lĩnh vực do mình chỉ đạo cần sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới cho phù hợp với tổ chức và hoạt động của Công an cấp xã chính quy.
Theo Điều 11 Nghị định 42/2021/NĐ-CP nêu rõ, Ủy ban nhân dân các cấp có các quyền hạn sau:
- Có phương án bố trí, sắp xếp công việc hợp lý theo thẩm quyền để Công an xã bán chuyên trách bổ nhiệm, điều động Công an chính quy thay thế.
- Giải quyết chế độ, chính sách đối với Công an xã bán chuyên trách khi cử Công an chính quy thay thế. - Bảo vệ an toàn trụ sở hoặc nơi làm việc; hỗ trợ ngân sách để đầu tư xây dựng, sửa chữa trụ sở hoặc nơi làm việc, hoạt động, trang thiết bị phục vụ sinh hoạt, nguồn lực và các điều kiện bảo đảm khác cho hoạt động của Công an thành phố.
Nội dung bài viết:
Bình luận