Chi nhánh công ty là gì? Tư cách pháp nhân của chi nhánh công ty

Chi nhánh công ty là một khái niệm quen thuộc trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Vậy chi nhánh công ty là gì? Và liệu chi nhánh có phải là một pháp nhân độc lập hay không? Bài viết này Công ty luật ACC sẽ đi sâu phân tích các vấn đề pháp lý liên quan đến chi nhánh công ty, giúp bạn hiểu rõ hơn về hình thức tổ chức kinh tế này.

Chi nhánh công ty là gì? Tư cách pháp nhân của chi nhánh công ty

1. Chi nhánh là gì? 

Theo khoản 1 Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020 thì chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp, bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp.

2. Tư cách pháp nhân của chi nhánh công ty

Theo khoản 1 Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020 thì chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ/một phần chức năng của doanh nghiệp, bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền.

Một tổ chức có tư cách pháp nhân khi đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 74 Bộ luật Dân sự 2015:

• Tổ chức phải được thành lập theo đúng trình tự, thủ tục tương ứng do pháp luật quy định cho loại hình tổ chức đó.
• Có cơ quan điều hành, tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của cơ quan điều hành của pháp nhân được quy định trong điều lệ của pháp nhân/trong quyết định thành lập pháp nhân. 
• Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó
• Tổ chức bằng các điều kiện và khả năng tài sản của mình, với tư cách pháp lý của chính mình để thực hiện các quyền và nghĩa vụ cũng như gánh chịu trách nhiệm dân sự phát sinh từ đó.

Mà chi nhánh chỉ là một đơn vị thuộc của một doanh nghiệp và chỉ đáp ứng yêu cầu là được thành lập hợp pháp, có con dấu riêng, có tổ chức của bộ máy đầy đủ. Còn yếu tố độc lập về tài sản thì chi nhánh chưa đáp ứng được và cũng không thể tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của mình.

Như vậy, Chi nhánh công ty không có tư cách pháp nhân. Bản chất chi nhánh được thành lập nhằm thay mặt doanh nghiệp thực hiện một (hoặc một vài) chức năng của doanh nghiệp tại các địa phương doanh nghiệp không đặt trụ sở chính.

3. Thủ tục đăng ký chi nhánh công ty 

Thủ tục đăng ký chi nhánh công ty 

Theo Điều 45 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định, Doanh nghiệp có quyền thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện ở trong nước và nước ngoài. Doanh nghiệp có thể đặt một hoặc nhiều chi nhánh, văn phòng đại diện tại một địa phương theo địa giới đơn vị hành chính.

Quy trình đăng ký chi nhánh công ty, doanh nghiệp trong nước như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ 

Hồ sơ đăng ký thành lập chi nhánh bao gồm những giấy tờ sau: 

• Thông báo thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện;
• Bản sao quyết định thành lập và bản sao biên bản họp về việc thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp; bản sao giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với người đứng đầu chi nhánh, văn phòng đại diện.

Bước 2: Nộp hồ sơ 

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, doanh nghiệp gửi hồ sơ đăng ký hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện đến Cơ quan đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đặt chi nhánh, văn phòng đại diện. 

Bước 3: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ 

Cơ quan đăng ký kinh doanh có trách nhiệm xem xét tính hợp lệ của hồ sơ

Bước 4: Trả kết quả

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, 

• Nếu hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện; 
• Nếu hồ sơ chưa hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh phải thông báo bằng văn bản nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho doanh nghiệp. 
• Nếu từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện thì phải thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp và nêu rõ lý do.

Lưu ý: Doanh nghiệp chịu trách nhiệm đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có thay đổi.

4. Vai trò của chi nhánh trong hoạt động kinh doanh 

Chi nhánh đóng vai trò quan trọng trong việc mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, mang lại nhiều lợi ích thiết thực. 

• Mở rộng quy mô: Việc thành lập chi nhánh giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới, gia tăng cơ hội kinh doanh và mở rộng mạng lưới khách hàng. Điều này không chỉ giúp nâng cao doanh thu mà còn tạo cơ hội phát triển thương hiệu ở nhiều khu vực khác nhau, củng cố vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. 
• Tiết kiệm chi phí: Thay vì đầu tư toàn diện như khi thành lập công ty con, chi nhánh có thể chia sẻ nguồn lực như cơ sở hạ tầng, nhân sự và hệ thống quản lý từ công ty mẹ. Điều này giúp tối ưu hóa chi phí vận hành, gia tăng hiệu quả hoạt động mà vẫn đảm bảo được mục tiêu kinh doanh. 
• Tăng cường khả năng cạnh tranh: Chi nhánh tạo điều kiện để doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc đáp ứng nhu cầu thị trường tại từng khu vực, thực hiện chiến lược tiếp thị phù hợp và nhanh chóng nắm bắt cơ hội kinh doanh. Sự hiện diện tại nhiều địa phương cũng giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và củng cố niềm tin của khách hàng. 

5. Các câu hỏi thường gặp 

Quyền hạn và nghĩa vụ của chi nhánh?

• Quyền hạn: Thực hiện các hoạt động kinh doanh theo ủy quyền của công ty mẹ, đại diện công ty mẹ ký kết hợp đồng, giao dịch.
• Nghĩa vụ: Tuân thủ các quy định của pháp luật, quyết định của công ty mẹ, báo cáo hoạt động kinh doanh định kỳ cho công ty mẹ.

 Rủi ro khi thành lập chi nhánh?

• Quản lý khó khăn: Khó quản lý các chi nhánh ở nhiều địa điểm khác nhau.
• Rủi ro tài chính: Đầu tư vào chi nhánh có thể gây áp lực lên tài chính của công ty mẹ.
• Rủi ro pháp lý: Chi nhánh có thể phải đối mặt với các rủi ro pháp lý tại địa phương

Khi nào nên thành lập chi nhánh?

Nên thành lập chi nhánh khi doanh nghiệp muốn mở rộng thị trường, tăng cường khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu của khách hàng tại các địa phương khác.

Thủ tục chấm dứt hoạt động của chi nhánh?

Để chấm dứt hoạt động của chi nhánh, doanh nghiệp cần thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật, bao gồm thông báo chấm dứt hoạt động, thanh lý tài sản và hoàn tất các nghĩa vụ tài chính.

Qua bài viết này, chúng ta đã làm rõ được chi nhánh công ty là gì. Việc hiểu rõ về tư cách pháp nhân của chi nhánh là điều cần thiết để đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra một cách hiệu quả và tuân thủ pháp luật. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ cụ thể, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty luật ACC để nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm.