Quản lý cán bộ là gì

1.Thực trạng  quản lý nhân sự 

 Quản lý cán bộ là một trong những nội dung quan trọng của công tác cán bộ. Từ trước đến nay, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến công tác quản lý cán bộ. Trải qua các cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ và cả trong thời kỳ đổi mới, nhiều cán bộ được Đảng, nhà nước quản lý tốt nên đã trưởng thành, có nhiều đóng góp cho đất nước. Do làm tốt công tác quản lý  cán bộ nên có nhiều tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, nhiều cán bộ, đảng viên nêu gương phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, đặc biệt đã phát huy được lòng nhiệt tình, tinh thần đoàn kết của các tầng lớp nhân dân, góp phần nâng cao lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Sau Đại hội XII, Đảng và Nhà nước đã tiến hành và chỉ đạo quyết liệt công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tăng cường công tác quản lý cán bộ nên tình hình đã chuyển biến theo chiều hướng tốt hơn.  Tuy nhiên, công tác quản lý nhân sự vẫn còn nhiều hạn chế. Trước đây, số lượng cán bộ vi phạm pháp luật cũng ít nhưng mức độ ảnh hưởng không nghiêm trọng. Hiện nay, hầu như không có ngành, địa phương nào  không có  bộ phận cán bộ làm việc thiếu trách nhiệm đối với Đảng, nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, tình trạng tham ô, lãng phí của nhiều cán bộ điều hành đã trở thành vấn đề nhức nhối của công ty. Quản lý doanh nghiệp công, quản lý đất đai, khoáng sản, xây dựng cơ bản, quản lý tài sản công,... gây thất thu, thiệt hại  lớn cho ngân sách nhà nước. Công tác quản lý cán bộ ở một số  cơ quan thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử chưa tốt nên  để xảy ra một số vụ việc, vụ việc đáng tiếc. 

  Thực trạng công tác quản lý nhân sự nêu trên có nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan, nhưng chủ yếu là do các nguyên nhân chủ quan, đó là: 

 Trong cơ chế mới,  cán bộ chịu sự ảnh hưởng, tác động của nhiều mối quan hệ, như quan hệ giữa quản lý và sử dụng, quản lý với lợi ích, quản lý với môi trường, điều kiện làm việc... mạnh mẽ hơn trước. Một bộ phận cán bộ còn bộc lộ nhiều khuyết điểm, như chưa quen quản lý sản xuất, kinh doanh, chưa có kinh nghiệm quản lý kinh tế theo cơ chế thị trường năng động, vừa  hợp tác vừa  đấu tranh, chưa quen quản lý xã hội bằng pháp luật,  cơ chế, chính sách khi trình độ khoa học, công nghệ và quản lý kinh tế tổng hợp còn hạn chế, dễ  sa ngã, vi phạm pháp luật. 

  Công tác quản lý nhân sự còn những lỗ hổng, yếu kém. Công tác quản lý cán bộ còn nặng về quản lý lý lịch gia đình, quản lý sổ sách văn bằng, chứng chỉ,... mà chưa chú trọng  quản lý chính trị  của mỗi cán bộ hiện nay đang thay đổi hàng ngày theo nhịp sống của thực tiễn, chưa gắn công tác quản lý cán bộ với đổi mới phương pháp đánh giá cán bộ. Đảng và nhà nước chưa có  văn bản pháp luật chặt chẽ để kiểm soát  quyền lực, còn  kẽ hở để cán bộ lợi dụng chức trách, quyền hạn trong  thi hành công vụ để tham ô, tham nhũng. Kỷ luật, kỷ cương Đảng, nhà nước có  lúc chưa được xử lý nghiêm minh, kịp thời. Chính sách tiền lương quá bất hợp lý  kéo dài. Hầu hết cán bộ, công chức, viên chức không đủ sống bằng đồng lương. Nhiều tổ chức cơ sở đảng chưa làm tốt trách nhiệm quản lý đảng viên, buông lỏng công tác tư tưởng, tình trạng nể nang, né tránh, ngại đấu tranh của đảng viên còn phổ biến. Một bộ phận cán bộ thiếu bản lĩnh, thiếu giáo dục, rèn luyện dẫn đến đặc quyền, đặc lợi, thoái hóa, biến chất, không nêu gương, nói không  làm dẫn đến tham ô, tham nhũng, v.v. Các cơ quan dân cử như Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội chưa thực hiện đầy đủ chức năng giám sát  theo quy định của pháp luật.  

 2.Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý nhân sự 

 Con người nói chung và cán bộ nói riêng là đối tượng chịu sự tác động  của nhiều mối quan hệ xã hội, vì vậy Đảng và nhà nước phải có những giải pháp đồng bộ, thiết thực, hiệu quả để quản lý đội ngũ cán bộ tốt hơn. 

 Một là, đổi mới  nhận thức về quản lý cán bộ trong thời kỳ mới. Phải coi công tác quản lý, bảo vệ cán bộ là biện pháp tốt nhất để bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ sự nghiệp cách mạng, bảo đảm cho người cán bộ luôn vững vàng về tư tưởng, lập trường, phẩm chất chính trị, giữ gìn đạo đức cách mạng, có lối sống trong sáng, có lương tâm và việc làm đúng đắn. Nội dung quản lý cán bộ là quản lý phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và năng lực chuyên môn, bảo đảm người cán bộ luôn trong sạch, trung thực, không sa ngã, không thoái hóa, biến chất,  “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Cùng với quản lý lịch sử chính trị gia đình, phải đặc biệt coi trọng quản lý chính trị hiện tại, đặc biệt là diễn biến tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống gắn với các yếu tố phát sinh. Quản lý chính trị hiện tại không chỉ nhằm phòng ngừa kẻ địch cài cắm, mua chuộc, chia rẽ nội bộ, mà còn phòng ngừa, ngăn chặn các khả năng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ. Quản lý cán bộ phải gắn với đổi mới đánh giá cán bộ, xem xét chuyển biến tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; sự gia tăng bất thường tài sản mà không giải trình được nguồn gốc tài sản; các mối quan hệ “lợi ích nhóm” phức tạp.  

 Thứ hai, thường xuyên phổ biến, quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác quản lý cán bộ, kỷ luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ, trong đó chú trọng các yêu cầu, nội dung, giải pháp về công tác cán bộ, kỷ luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ nêu trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016, của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Chỉ thị số 26/CT-TTg, ngày 05/9/2016, của Thủ tướng Chính phủ “về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính nhà nước các cấp”,...  

 Các cấp ủy đảng, cả hệ thống chính trị phải thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên, để mỗi cán bộ, đảng viên nêu cao tính tiên phong, gương mẫu trước quần chúng, tự giác chấp hành pháp luật, chấp hành các quy định của Đảng. Đây là giải pháp rất quan trọng vì khi cán bộ không tốt thì dù văn bản pháp luật có chặt chẽ đến đâu, cơ quan quản lý cán bộ có trách nhiệm đến mấy cũng không ngăn cản được lòng tham, ham muốn không chính đáng của cán bộ. Thực hiện việc rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh nội quy, quy chế, quy trình làm việc của cơ quan, đơn vị mình, xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch công tác cụ thể trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao của cơ quan, tổ chức, đơn vị, đồng thời quán triệt, triển khai đối với cán bộ việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, văn hóa công sở và sử dụng có hiệu quả thời gian làm việc, bảo đảm cấp dưới phục tùng sự lãnh đạo, chỉ đạo và chấp hành nghiêm chỉnh các quyết định của cấp trên. 

  Thứ ba, Đảng bổ sung các quy định, quy chế quản lý cán bộ, đảng viên chặt chẽ, cụ thể hơn, như quy định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý cán bộ; các chức danh theo phân cấp quản lý, có cơ chế phát hiện, trọng dụng người có đức có tài, bổ nhiệm cán bộ đúng người, đúng việc, thực sự vì việc để chọn người. Đối với cấp ủy, người đứng đầu đơn vị phải chịu trách nhiệm về lãnh đạo, chỉ đạo và công tác quản lý cán bộ của đơn vị mình. Thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch các quy định về quản lý cán bộ trong tất cả các khâu: tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, chuyển ngạch, nâng ngạch, đi nước ngoài và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, quy chế chi tiêu nội bộ, kiên quyết không để xảy ra sai phạm, tiêu cực. Chẳng hạn, vấn đề góp ý, đánh giá cán bộ cần có quy định, đánh giá thế nào cho đúng, căn cứ vào cách người dân, tổ chức, đảng viên đánh giá cán bộ  chứ không chỉ đưa ra tập thể cấp ủy, quyết định. Quy định về đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ quản lý một cách dân chủ, công bằng. Phải công bố để đơn vị, tổ chức, địa phương này biết đề bạt ai, đề bạt như thế nào cho đúng quy trình,… 

 Cần cụ thể hóa các quy định, quy chế của Đảng, nhà nước thành nội quy, quy chế thực hiện của  cơ quan, đơn vị, địa phương. Yêu cầu cấp thiết hiện nay là đẩy nhanh các quy định trong việc thực hiện Quy định số 105-QĐ/TW, ngày 19-12-2017 của Bộ Chính trị về phân cấp quản lý điều hành và giới thiệu, bổ nhiệm cán bộ ứng cử lãnh đạo. Các cơ quan quản lý cán bộ lãnh đạo cấp cao định kỳ hàng năm, hàng quý cần làm tốt việc đánh giá cán bộ lãnh đạo và công khai việc đánh giá đối với cán bộ lãnh đạo và nhân dân nơi cán bộ làm việc, cư trú. Trước khi bình luận, cần có các kênh thông tin để đánh giá hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo và chỉ số hài lòng của người quản lý và người dân về khung này. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương gắn với mở rộng và phát huy dân chủ trong Đảng. Có giải pháp hữu hiệu  nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng, để từng tổ chức cơ sở đảng  vững mạnh, trong sạch, thực chất. Kiểm tra, làm tốt công tác phát triển đảng viên có chất lượng đi đôi với tăng cường giáo dục, quản lý đảng viên, trên cơ sở đó thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ và đấu tranh tự phê bình và phê bình trong nội bộ đảng. Thứ tư, nhà nước nhanh chóng bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để kiểm soát tốt quyền lực. Các quy định rất chặt chẽ, cụ thể hóa quyền hạn, trách nhiệm của các chức danh quản lý nhà nước, thực hiện tốt cải cách hành chính, khắc phục triệt để cơ chế "xin - cho", tăng cường thanh tra nhà nước, kỷ luật, kỷ cương hành chính. Đồng thời từng bước hợp lý hóa tổ chức bộ máy, tinh giảm mạnh biên chế và sớm cải cách hệ thống tiền lương. Có cơ chế kiểm soát  thu nhập của cán bộ điều hành, công chức, viên chức của cả hệ thống chính trị, quản lý  việc kê khai minh bạch tài sản. Trên cơ sở đó làm cho cán bộ không muốn tham nhũng, không dám tham nhũng và không thể tham nhũng (như một số nước đã làm thành công). Năm là, phát huy  quyền làm chủ của nhân dân trong  quản lý cán bộ. Thứ nhất, các cơ quan dân cử được nhân dân tín nhiệm, giao phó như Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp phải có trách nhiệm trước cử tri  giám sát chặt chẽ các cơ quan nhà nước (bao gồm lực lượng vũ trang,  cơ quan tư pháp,  tập đoàn, tổng công ty nhà nước) và giám sát cán bộ quản lý các cấp trong việc thực thi nhiệm vụ của mình. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp được đông đảo đoàn viên, hội viên tín nhiệm, lựa chọn cũng cần thực hiện vai trò, trách nhiệm giám sát cán bộ, đảng viên theo quy định để góp phần quản lý  cán bộ đúng đắn trong cơ chế thị trường. Đảng và nhà nước sẽ tiếp tục phát huy, tạo điều kiện để các phóng viên thông tấn, báo chí tăng cường bám sát thực tiễn, bám sát cơ sở để kịp thời phản ánh đúng người, đúng việc, phát hiện những sai phạm của cán bộ. Vừa qua là kênh phản ánh, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực kịp thời, hiệu quả. Tiếp tục tuyên truyền, khuyến khích phát huy quyền làm chủ của nhân dân thông qua việc tham gia quản lý cán bộ. Các cơ quan chức năng tăng cường làm tốt công tác tiếp nhận và giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các đơn, thư kiến ​​nghị, đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân tại nơi làm việc và nơi cư trú liên quan đến cán bộ, công chức./