Các tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam hiện nay

Các tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cộng đồng, phát triển xã hội và thúc đẩy các hoạt động vì lợi ích chung. Bài viết này ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các tổ chức phi lợi nhuận tại Việt Nam, cũng như các quy định pháp lý liên quan đến việc thành lập và vận hành chúng.

Các tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam hiện nay

1. Khái niệm về tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam

Tổ chức phi lợi nhuận là những tổ chức được thành lập nhằm phục vụ mục đích cộng đồng, xã hội, văn hóa, giáo dục, từ thiện hoặc các hoạt động vì lợi ích chung, không nhằm mục tiêu lợi nhuận cho các thành viên. Ở Việt Nam, các tổ chức này hoạt động theo các quy định pháp luật đặc thù, và mọi khoản thu nhập, nếu có, đều được tái đầu tư cho các hoạt động phục vụ cộng đồng thay vì phân chia cho cá nhân hoặc tổ chức sáng lập.

2. Các loại hình tổ chức phi lợi nhuận tại Việt Nam

Dưới đây là các loại hình tổ chức phi lợi nhuận phổ biến tại Việt Nam:

• Hội: Là tổ chức tập hợp những người có chung sở thích, mục tiêu hoặc nghề nghiệp, nhằm thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực hoặc lĩnh vực đó. Ví dụ: Hội Nông dân, Hội Luật gia.
• Quỹ: Là tổ chức tập trung nguồn lực tài chính từ các cá nhân, doanh nghiệp để thực hiện các hoạt động từ thiện, xã hội hoặc hỗ trợ phát triển. Ví dụ: Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam, Quỹ từ thiện.
• Tổ chức xã hội: Là những tổ chức được thành lập nhằm thực hiện các hoạt động xã hội, giáo dục, văn hóa và môi trường. Ví dụ: Tổ chức bảo vệ môi trường, Tổ chức hỗ trợ người khuyết tật.
• Tổ chức phi chính phủ (NGO): Là các tổ chức hoạt động độc lập với chính phủ, thường tập trung vào các vấn đề phát triển xã hội, nhân quyền, môi trường và cứu trợ khẩn cấp. Ví dụ: Tổ chức CARE, Tổ chức Oxfam.
• Cơ sở tôn giáo: Là các tổ chức liên quan đến tôn giáo, hoạt động với mục tiêu phục vụ cộng đồng và thực hiện các hoạt động từ thiện, bác ái. Ví dụ: Các giáo hội, chùa, nhà thờ.
• Tổ chức giáo dục phi lợi nhuận: Các trường học, trung tâm đào tạo không nhằm mục tiêu lợi nhuận mà tập trung vào việc cung cấp giáo dục và phát triển cộng đồng.

Các loại hình tổ chức phi lợi nhuận này đều đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa tại Việt Nam.

3. Quy trình thành lập tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam

3.1 Chuẩn bị hồ sơ thành lập

• Đề xuất thành lập: Soạn thảo một đề xuất chi tiết về mục đích, nhiệm vụ, hoạt động của tổ chức.
• Điều lệ tổ chức: Xây dựng điều lệ quy định về tổ chức, hoạt động, quyền và nghĩa vụ của các thành viên.
• Danh sách sáng lập viên: Cung cấp danh sách các sáng lập viên (tối thiểu 3 người đối với tổ chức hội) và các tài liệu xác nhận về trình độ chuyên môn.

3.2 Nộp hồ sơ

• Hồ sơ thành lập cần được nộp đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thường là Sở Nội vụ của tỉnh, thành phố nơi tổ chức đặt trụ sở chính.
• Thời gian xử lý hồ sơ là 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

3.3 Xem xét và cấp giấy phép

• Cơ quan thẩm quyền sẽ xem xét hồ sơ, có thể yêu cầu bổ sung hoặc sửa đổi nếu cần thiết.
• Nếu hồ sơ đạt yêu cầu, cơ quan sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động cho tổ chức phi lợi nhuận.

3.4 Thực hiện các thủ tục sau khi được cấp giấy phép

• Đăng ký mã số thuế: Thực hiện đăng ký mã số thuế cho tổ chức.
• Mở tài khoản ngân hàng: Mở tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch tài chính.
• Tổ chức đại hội thành lập: Tiến hành tổ chức đại hội thành lập tổ chức, bầu ra các thành viên ban lãnh đạo.

3.5 Triển khai hoạt động

• Sau khi hoàn tất các thủ tục, tổ chức có thể bắt đầu triển khai các hoạt động theo mục tiêu đã đề ra.

• Các tổ chức phi lợi nhuận cần tuân thủ quy định của pháp luật về tài chính và báo cáo hoạt động định kỳ theo yêu cầu của cơ quan chức năng.
• Đối với một số loại hình tổ chức phi lợi nhuận, có thể có quy định riêng về điều kiện thành lập và hoạt động.

Quy trình thành lập tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam

4. Các quy định pháp lý về tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam

1. Luật Tổ chức phi lợi nhuận (Luật số 15/2012/QH13): Luật này quy định về việc thành lập, tổ chức, hoạt động và giải thể các tổ chức phi lợi nhuận tại Việt Nam. Các tổ chức này bao gồm hội, quỹ và các tổ chức khác không nhằm mục đích kiếm lợi nhuận.
2. Nghị định số 45/2010/NĐ-CP: Nghị định này quy định về tổ chức, hoạt động của hội. Các hội được thành lập phải có ít nhất 3 thành viên sáng lập và có điều lệ quy định rõ về hoạt động, quyền và nghĩa vụ của các thành viên.
3. Nghị định số 88/2012/NĐ-CP: Nghị định quy định về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động đối với quỹ. Nó quy định rõ về thủ tục thành lập, hoạt động và giải thể quỹ phi lợi nhuận.
4. Luật Doanh nghiệp (Luật số 68/2014/QH13): Dù không dành riêng cho tổ chức phi lợi nhuận, nhưng Luật Doanh nghiệp có thể áp dụng cho các tổ chức hoạt động gần giống như doanh nghiệp nhưng không nhằm mục đích kiếm lợi nhuận.
5. Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (Luật số 14/2008/QH12): Các tổ chức phi lợi nhuận có thể được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp nếu đáp ứng các điều kiện nhất định, như hoạt động trong các lĩnh vực từ thiện, giáo dục, y tế.
6. Các quy định về tài chính: Tổ chức phi lợi nhuận phải thực hiện báo cáo tài chính hàng năm và tuân thủ quy định về quản lý tài chính, bao gồm việc sử dụng nguồn quỹ và tài sản theo đúng mục đích đã đăng ký.
7. Các quy định khác: Tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động, tổ chức phi lợi nhuận có thể phải tuân thủ các quy định của các luật chuyên ngành khác, như luật về bảo vệ môi trường, luật về giáo dục, luật về y tế, v.v.

Các quy định pháp lý về tổ chức phi lợi nhuận tại Việt Nam được xây dựng nhằm đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả trong hoạt động của các tổ chức này, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cộng đồng và xã hội.

5. Một số câu hỏi thường gặp về các tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam hiện nay

Các tổ chức phi lợi nhuận có được hoạt động kinh doanh không?

Tổ chức phi lợi nhuận có thể hoạt động kinh doanh, nhưng lợi nhuận từ các hoạt động này phải được sử dụng cho mục đích phục vụ cộng đồng hoặc tái đầu tư vào các hoạt động của tổ chức.

Tổ chức phi lợi nhuận có phải nộp thuế không?

Tổ chức phi lợi nhuận có thể được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp nếu đáp ứng các điều kiện nhất định, nhưng vẫn phải thực hiện các nghĩa vụ thuế khác như thuế giá trị gia tăng (GTGT) nếu có.

Làm thế nào để tổ chức phi lợi nhuận có thể huy động quỹ?

Các tổ chức phi lợi nhuận có thể huy động quỹ thông qua việc tổ chức các sự kiện từ thiện, kêu gọi đóng góp từ cá nhân và doanh nghiệp, hoặc nhận tài trợ từ các quỹ và tổ chức quốc tế.

Tổ chức phi lợi nhuận có thể tham gia hoạt động chính trị không?

Tổ chức phi lợi nhuận không được phép tham gia vào các hoạt động chính trị, như vận động bầu cử hoặc hỗ trợ cho các đảng phái chính trị.

Các tổ chức phi lợi nhuận mang lại nhiều giá trị cho xã hội và cộng đồng, tuy nhiên, việc hiểu rõ về các quy định pháp lý là vô cùng cần thiết để đảm bảo hoạt động hiệu quả. Hãy liên hệ ACC để nhận được sự tư vấn chi tiết và chuyên nghiệp về thủ tục thành lập và quản lý tổ chức phi lợi nhuận tại Việt Nam.