Đầu tư công là gì? Những loại hình đầu tư công mà bạn cần biết

Hiện nay, tốc độ phát triển kinh tế ngày càng nhanh, hoạt động đầu tư cũng ngày càng đa dạng. Tuy nhiên, khu vực đầu tư công vẫn đóng vai trò hết sức quan trọng. Vậy đầu tư công là gì? Nó bao gồm những loại nào? Hãy cùng ACC tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. Đầu tư công là gì?

Theo Luật Đầu tư công năm 2013, đầu tư công được định nghĩa là đầu tư của Nhà nước cho chương trình, dự án để xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. .
Như vậy, đầu tư công sử dụng vốn chủ yếu của Nhà nước để thiết kế, xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội và các chương trình, dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

2. Đặc điểm của đầu tư công là gì?

Đây là hoạt động đầu tư và do Nhà nước thực hiện. Nhà nước quyết định phương hướng, kế hoạch, phê duyệt quyết định đầu tư, tổ chức và quản lý đầu tư. Việc thực hiện các dự án đầu tư được thực hiện thông qua cơ chế đấu thầu và chỉ định thầu. Dự án đầu tư có thể là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn nước ngoài. Nguồn vốn đầu tư cho hoạt động đầu tư công là của nhà nước (bao gồm: ngân sách nhà nước; nguồn vốn ngân sách nhà nước; tín dụng đầu tư của nhà nước; vốn vay của Nhà nước, của cộng đồng địa phương...). Các hoạt động đầu tư công bị chi phối bởi chính trị tư bản.

3. Mục tiêu của hoạt động đầu tư công là nhằm

Phát triển kinh tế - xã hội, trong đó chủ yếu hướng tới các mục tiêu của chính sách công, đầu tư cho thành lập doanh nghiệp công chiếm vị trí then chốt, then chốt. Nó là công cụ của nhà nước để điều tiết nền kinh tế. Thực hiện mục tiêu kinh doanh, tạo nguồn thu cho nhà nước; đầu tư cho những lĩnh vực thiết yếu, quan trọng, lấp những “lỗ hổng”, bảo đảm cân đối của nền kinh tế. Ngoài ra, hoạt động này còn nhằm các mục tiêu: phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; Tạo việc làm; giảm khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng miền; phát triển biên giới, biển đảo,...

4. Đối tượng, dự án đầu tư công

Đầu tư công áp dụng đối với cơ quan, đơn vị, cá nhân, tổ chức tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động đầu tư công, quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
Luật Đầu tư công 2019 đã bổ sung đối tượng đầu tư công cụ thể, bao gồm:

Đầu tư các chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Đầu tư và phục vụ hoạt động của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội. Đầu tư và hỗ trợ các hoạt động cung cấp dịch vụ, sản phẩm, phúc lợi công cộng và bảo trợ xã hội. Đầu tư và tham gia thực hiện các dự án trong khuôn khổ phương án đối tác công tư. Đầu tư lập, thẩm định, quyết định, phê duyệt, công bố, điều chỉnh quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị. Cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, vốn cổ phần của ngân hàng chiến lược, phí quản lý; các quỹ tài chính công ngoài ngân sách.

Các dự án đầu tư công bao gồm:

Dự án, chương trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước
Các dự án được hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)
Dự án sử dụng vốn vay (được chính phủ bảo lãnh)
Dự án sử dụng vốn công không vì mục đích thương mại
Dự án sử dụng vốn công vì mục đích thương mại
Dự án xây dựng
Các dự án không có xây dựng (chẳng hạn như thị trường công cộng)
Dự án đầu tư tư nhân theo hình thức đối tác công tư (PPP)

5. Các loại hình đầu tư công hiện nay

Căn cứ vào các tiêu chí khác nhau, hiện nay người ta phân biệt các loại hình đầu tư công sau:

Các loại hình đầu tư công hiện nay
Các loại hình đầu tư công hiện nay
Dựa trên tiêu chí về vốn
Đầu tư công bao gồm các hoạt động đầu tư, hỗ trợ sử dụng vốn nhà nước vào các công trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội. Vốn nhà nước trong đầu tư công bao gồm vốn ngân sách nhà nước để đầu tư theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước; vốn huy động trái phiếu chính phủ, chính quyền địa phương, công trái quốc gia; vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước, vốn tín dụng được nhà nước bảo lãnh và vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước.

Theo tiêu chí này, đầu tư công được chia thành 05 loại:

Đầu tư công sử dụng vốn ngân sách nhà nước (bao gồm cả vốn tín dụng đầu tư của nhà nước)
Đầu tư công sử dụng vốn từ nguồn ngân sách
Đầu tư công sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA)
Đầu tư công thông qua các khoản vay được Nhà nước và chính quyền địa phương bảo lãnh. Đầu tư công sử dụng vốn hỗn hợp
Tùy theo tính chất của dự án
Tùy theo tính chất dự án đầu tư công được chia thành 2 loại:

Đầu tư công theo dự án có xây dựng công trình
Đầu tư công theo dự án không xây dựng công trình. Tùy theo mục đích và phạm vi đầu tư
Căn cứ vào mục tiêu và phạm vi đầu tư, đầu tư công được chia thành 2 loại:

Đầu tư công vào các hoạt động không hoàn vốn. Là loại hình đầu tư nhằm mục đích phát triển kinh tế - xã hội, hình thành cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội nhằm hỗ trợ, phát triển và thu hút các nguồn vốn khác. Đầu tư nhằm mục đích sinh lời như: đầu tư dự án và thành lập công ty đại chúng để thực hiện dự án đầu tư công; đầu tư vào các chương trình, dự án nhằm mục đích kinh doanh; đầu tư thông qua các cơ quan kinh tế do nhà nước thành lập. Cổ phiếu đầu tư đại chúng ở Việt Nam hiện nay
Cổ phiếu đầu tư đại chúng phổ biến tại Việt Nam
Cổ phiếu đầu tư đại chúng phổ biến tại Việt Nam
Cổ phần đầu tư công được hưởng lợi từ hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các dự án, công trình. Nhóm cổ phiếu đại chúng đầu tư lớn nhưng chủ yếu vẫn thuộc nhóm cổ phiếu bất động sản, xây dựng, công trình, vật liệu xây dựng…