Buôn bán hàng giả là vi phạm hành chính hay hình sự?

Việc trục lợi từ hành vi mua bán hàng giả hiện nay ngày càng trở nên phổ biến. Với số vốn bỏ ra ít nhưng lại mang lại nguồn lợi nhuận khổng lồ nhiều người dù biết đây là hành vi vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố tình thực hiện. Không chỉ các mặt hàng tiêu dùng hằng ngày mà cả các mặt hàng như thực phẩm, sản phẩm bảo vệ sức khoẻ, thuốc… cũng có thể bị làm giả tràn lan. Vậy những quy định pháp luật xoay quanh vấn đề này như thế nào. Mời các bạn đón đọc bài viết “Buôn bán hàng giả là vi phạm hành chính hay hình sự? ” dưới đây của luật ACC để có thêm những thông tin hữu ích.

Căn cứ pháp lý

• Bộ Luật Hình Sự 2015

1. Buôn bán hàng giả là gì?

Buôn bán hàng giả, hàng nhái là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động chào hàng, bày bán, lưu giữ, bảo quản, vận chuyển, bán buôn, bán lẻ, xuất khẩu, nhập khẩu và hoạt động khác đưa hàng giả, hàng nhái vào lưu thông.

2. Buôn bán hàng giả là vi phạm hành chính hay hình sự?

Buôn bán hàng giả hàng nhái là loại tội phạm có thể bị xử lý hành chính và hình sự. Tuỳ vào từng mức độ vi phạm nhất định mà pháp luật có các khung hình phạt khác nhau. Yếu tố để xác định mức độ nghiêm trọng của việc buôn bán hàng giả hàng nhái bao gồm: giá trị của hàng giả hàn nhái, tổn hại sức khoẻ của người tiêu dùng… Theo quy định tại Điều 192 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái bị phạt tù trong các trường hợp sau:

Đối với cá nhân phạm tội:

Người sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm trong trường hợp:

• Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 30.000.000 đồng đến dưới 150.000.000 đồng hoặc dưới 30.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
• Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;
• Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

Người sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm trong trường hợp:

• Có tổ chức;
• Có tính chất chuyên nghiệp;
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
• Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
• Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
• Làm chết người;
• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
• Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
• Buôn bán qua biên giới;
• Tái phạm nguy hiểm.

Người sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm trong trường hợp:

• Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
• Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
• Làm chết 02 người trở lên;
• Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;
• Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

Đối với pháp nhân thương mại phạm tội thì Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) không quy định hình phạt tù đối với chủ thể này mà thay vào đó là hình phạt tiền và còn có thể bị cấm kinh doanh một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

3. Quy định về xử phạt hành chính đối với buôn bán hàng giả

Buôn bán hàng giả ử một mức độ nhất định sẽ bị xử phạt hành chính. Mức xử phạt hành chính cao nhất đối với việc buôn bán hàng giả hàng nhái là 50 triệu đồng. Ngoài ra khi thực hiện buôn bán hàng giả hàng nhía người phạm tội còn phải thực hiện một số biện pháp khắc phục hậu quả. Điều 11, Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi buôn bán hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa như sau:

1. Đối với hành vi buôn bán hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa quy định tại điểm đ khoản 7 Điều 3 Nghị định này, mức phạt tiền như sau:

a) Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá dưới 3.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp dưới 5.000.000 đồng;

b) Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng;

c) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng;

d) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng;

đ) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;

e) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng trong trường hợp hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật có trị giá từ 30.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 50.000.000 đồng trở lên mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

2. Phạt tiền gấp hai lần các mức tiền phạt quy định tại khoản 1 Điều này đối với hành vi nhập khẩu hàng giả hoặc hàng giả thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, thuốc, nguyên liệu làm thuốc mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;

b) Là thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trông thủy sản, sản phẩm xử lý chất thải chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi;

c) Là mỹ phẩm, trang thiết bị y tế, chất tẩy rửa, hoá chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong lĩnh vực gia dụng và y tế, xi măng, sắt thép xây dựng, mũ bảo hiểm.

3. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật vi phạm đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này, trừ trường hợp áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản 4 Điều này;

b) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 01 tháng đến 03 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này trong trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trên nhãn, bao bì hàng giả hoặc buộc tiêu hủy hàng giả đối với hành vi vi phạm quy định tại Điều này, trừ trường hợp áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại điểm b khoản này;

b) Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc tái xuất hàng giả đối với hành vi nhập khẩu hàng giả quy định tại Điều này;

c) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định tại Điều này.