Bộ máy Nhà nước Việt Nam theo Hiến pháp bao gồm các cơ quan nào?

Bộ máy nhà nước là tập hợp các cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương được tổ chức và hoạt động theo những nguyên tắc thống nhất, tạo thành một bộ máy đồng bộ để thực hiện các nhiệm vụ, chức năng của nhà nước. 

  Trong đó, cơ quan nhà nước là một bộ phận cấu thành của bộ máy nhà nước,  là tổ chức (hoặc cá nhân) mang quyền lực nhà nước, được thành lập và ủy quyền theo quy định của pháp luật  nhằm thực hiện các nhiệm vụ, chức năng của nhà nước. 

 Theo Hiến pháp, bộ máy nhà nước Việt Nam  gồm: Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân và chính quyền địa phương. 

 Quốc hội: 

 Trong bộ máy nhà nước Việt Nam, Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước tối cao  của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao  hoạt động của nhà nước.  

Chính phủ 

 Trong bộ máy nhà nước Việt Nam, chính phủ là cơ quan hành pháp. Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội. 

  Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước. 

  Chính phủ gồm có Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ. 

 Thành phần, số lượng thành viên Chính phủ do Quốc hội quyết định.  Chính phủ hoạt động theo hệ thống tập thể, quyết định theo đa số.  

 Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và  nhiệm vụ được giao; báo cáo công tác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trước Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước. 

  Phó Thủ tướng  giúp Thủ tướng thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng phân công  và chịu trách nhiệm trước Thủ tướng  về nhiệm vụ được phân công. Trong thời gian Thủ tướng  vắng mặt, một Phó Thủ tướng  được Thủ tướng  ủy nhiệm thay mặt Thủ tướng chỉ đạo công việc của Chính phủ.  

 Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ chịu trách nhiệm cá nhân trước Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và Quốc hội về ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách và cùng các thành viên khác của Chính phủ chịu trách nhiệm tập thể về hoạt động của Chính phủ do mình phụ trách. 

Tòa án nhân dân 

 Tòa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Tòa án nhân dân gồm Tòa án nhân dân tối cao và các tòa án khác do luật định.  

 Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý,  quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. 

 Viện kiểm sát nhân dân 

 Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. Viện kiểm sát nhân dân gồm Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các Viện kiểm sát khác do luật định.  Viện kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ pháp luật,  quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa,  lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của  cá nhân, góp phần bảo đảm sự tôn trọng và thống nhất của pháp luật. . 

 Chính quyền địa phương 

 Trong bộ máy nhà nước Việt Nam còn có chính quyền địa phương. Chính quyền địa phương được tổ chức thành các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đơn vị hành chính  gồm: cấp tỉnh, huyện, xã.  

 Hiện nay, Việt Nam có 05 thành phố trực thuộc trung ương là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và 58 tỉnh thành. Cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do pháp luật quy định.  

 Hội đồng nhân dân 

 Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền kiểm soát của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên. 

  Hội đồng nhân dân quyết định những vấn đề của địa phương do luật định; giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân. 

 Uỷ ban nhân dân 

 Uỷ ban nhân dân  cấp chính quyền địa phương do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu ra, là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, chịu trách nhiệm trước Hội đồng nhân dân và các cơ quan hữu quan khác của cấp trên. quản lý hành chính quốc gia. 

 Uỷ ban phổ biến tổ chức việc áp dụng Hiến pháp và pháp luật ở địa phương; tổ chức thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân và thực hiện  nhiệm vụ do cơ quan nhà nước cấp trên giao.