Bị lừa tiền qua mạng báo ai?

Bạn đã từng tự hỏi, "Bị lừa tiền qua mạng báo ai?" Trong thế giới kỹ thuật số ngày nay, tình trạng bị lừa đảo là rủi ro không tránh khỏi. Điều này đặt ra câu hỏi: Làm thế nào chúng ta có thể bảo vệ bản thân khỏi những mối đe dọa này, và nếu trở thành nạn nhân, chúng ta nên báo cáo vụ án đến đâu? Hãy cùng tìm hiểu về thực trạng, đối tượng nạn nhân và những bước cần thực hiện khi bị lừa tiền qua mạng.

1. Thực Trạng Bị Lừa Tiền Qua Mạng

Bị lừa tiền qua mạng báo ai?

Trên không gian mạng, các hình thức lừa đảo đang trở nên ngày càng phức tạp và tinh vi, đặt ra thách thức lớn đối với cảnh sát và cộng đồng. Bộ Công an đã đưa ra những thông báo quan trọng về tình hình này, chỉ ra rằng lừa đảo trực tuyến không chỉ tăng về số lượng mà còn ngày càng đa dạng hóa về hình thức.

Theo Báo cáo của Cục An toàn thông tin thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT-TT), trong 6 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã chứng kiến một tăng đột biến với tỷ lệ lừa đảo trực tuyến tăng lên đến 64,78% so với cùng kỳ năm trước, và tăng 37,82% so với 6 tháng cuối năm 2022. Điều này là một báo động nghiêm túc về nguy cơ mất an toàn thông tin trực tuyến trong cộng đồng.

Ba nhóm chính của hình thức lừa đảo bao gồm:

• Giả mạo thương hiệu
• Chiếm đoạt tài khoản
• Các kỹ thuật kết hợp khác.

Trong số 24 hình thức lừa đảo được Cục An toàn thông tin công bố, giả mạo cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án để thực hiện cuộc gọi lừa đảo đang ngày càng trở nên phổ biến và gây hậu quả lớn.

2. Đối Tượng Nạn Nhân Bị Lừa Tiền Qua Mạng

Các đối tượng của lừa đảo trực tuyến không giới hạn, nhưng thường là nhóm đối tượng yếu thế như người cao tuổi, trẻ em... Bất kỳ ai cũng có thể là mục tiêu, từ sinh viên, công nhân đến phụ huynh. Để đối phó với sự đa dạng này, Bộ TT-TT đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ.

Ngoài việc định danh cuộc gọi của cơ quan công quyền, Bộ TT-TT cũng đang hướng tới việc xây dựng sổ tay online. Đây là một nguồn kiến thức quý giá cung cấp cho người dân về kinh nghiệm phòng chống lừa đảo trực tuyến. Điều này giúp tăng cường nhận thức và khả năng phòng ngừa của cộng đồng.

3. Bị lừa tiền qua mạng báo ai?

Trong tình huống khẩn cấp, nếu không may trở thành nạn nhân của lừa đảo, nạn nhân có thể liên hệ với các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp về an ninh mạng, an toàn thông tin.

Như vậy, khi bị lừa tiền qua mạng, bạn hãy báo cho các địa chỉ như:

• Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Bộ Công an
• Cục An toàn thông tin (Bộ TT-TT), Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng (Bộ Quốc phòng) sẵn sàng hỗ trợ và đưa ra các biện pháp cụ thể để giúp nạn nhân khắc phục hậu quả và đối mặt với tình trạng lừa đảo trực tuyến.

Chi tiết cụ thể cho từng trường hợp được liệt kê rõ ràng trong phần dưới đây.

4. Phải Làm Gì khi Bị Lừa Tiền Qua Mạng?

Phải Làm Gì khi Bị Lừa Tiền Qua Mạng?

Bộ Công an cũng đã đưa ra các hướng dẫn cụ thể cho những người bị lừa đảo. Nếu bạn phát hiện mình là nạn nhân, việc dừng ngay việc gửi tiền và chặn tất cả các liên lạc từ đối tượng tội phạm là cực kỳ quan trọng. Người dân cần liên hệ ngay với ngân hàng và tổ chức tài chính để báo cáo lừa đảo và yêu cầu dừng mọi giao dịch.

Họ cũng được khuyến cáo thu thập và lưu lại bằng chứng, đồng thời làm đơn tố giác để gửi tới cơ quan công an. Cảnh báo gia đình và bạn bè là một bước quan trọng để họ có thể đề phòng trước những trò lừa đảo tiếp theo có thể xảy ra.

Trong trường hợp thông tin cá nhân đã bị rò rỉ, người dân cần báo cáo vi phạm dữ liệu cho các tổ chức tài chính, tăng cường mật khẩu và hạn chế liên lạc với những người không biết. Chặn hoặc không trả lời bất kỳ liên kết đáng nghi nào cũng là biện pháp quan trọng để ngăn chặn lừa đảo tiếp theo.

Nếu bạn đã bị lừa đảo, hãy làm theo các bước sau:

• Đừng tiếp tục gửi tiền và chặn tất cả các liên lạc từ kẻ lừa đảo.
• Liên hệ ngay lập tức với ngân hàng và tổ chức tài chính của bạn để báo cáo lừa đảo và yêu cầu họ dừng mọi giao dịch.
• Thu thập và lưu lại bằng chứng, làm đơn tố giác gửi tới cơ quan công an nơi lưu trú.
• Cảnh báo cho gia đình và bạn bè của bạn về trò lừa đảo này để họ có thể đề phòng những trò lừa đảo tiếp theo có thể xảy ra.
• Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (khonggianmang.vn)
   

Nếu bạn đã chuyển tiền cho kẻ lừa đảo theo bất kỳ cách nào trong số này, bạn cần báo cáo cho các tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan sau:

• Thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ: Hãy liên hệ ngay với ngân hàng của bạn để báo cáo hành vi lừa đảo và yêu cầu họ dừng mọi giao dịch.
• Thẻ quà tặng: Báo cáo cho công ty phát hành thẻ.
• Chuyển tiền ngân hàng: Báo cáo với công ty chuyển khoản ngân hàng hoặc ngân hàng mà bạn đang sử dụng.
• Ứng dụng chuyển tiền: Báo cáo với nhà cung cấp ứng dụng (người bán hoặc nhà phát triển, không phải cửa hàng ứng dụng).
• Tiền điện tử: Báo cáo cho nền tảng hoặc công ty bạn đã sử dụng để gửi tiền vì tiền điện tử không thể thu hồi được.
• Tiền mặt: Nếu bạn gửi qua thư hoặc chuyển phát, hãy liên hệ với Bưu điện hoặc dịch vụ chuyển phát đã sử dụng để xem liệu họ có thể chặn gói hàng hay không.
• Chuyển khoản trái phép: Nếu một kẻ lừa đảo đã chuyển tiền mà không có sự chấp thuận của bạn, hãy báo ngay cho ngân hàng của bạn để yêu cầu đóng băng tài khoản và giao dịch của bạn.
• Thu thập và lưu lại bằng chứng, làm đơn tố giác gửi tới cơ quan công an nơi lưu trú.
• Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (khonggianmang.vn)

Nếu một kẻ lừa đảo có thông tin cá nhân của bạn:

Nếu thông tin cá nhân của bạn (tên, số điện thoại, email, địa chỉ, giấy tờ tùy thân) đã bị rò rỉ do vi phạm dữ liệu. Đây là những việc cần làm:

• Báo cáo vi phạm dữ liệu cho các tổ chức tài chính của bạn.
• Tạo một mật khẩu mới mạnh hơn: Đảm bảo rằng bạn chưa từng sử dụng mật khẩu đó trước đây.
• Nếu bạn đã sử dụng mật khẩu bị rò rỉ ở bất kỳ nơi nào khác, hãy thay đổi mật khẩu ở đó. 
• Coi chừng liên lạc đáng ngờ: Chặn hoặc không trả lời bất kỳ ai mà bạn không biết và không nhấp vào bất kỳ liên kết đáng nghi nào.
• Theo dõi chặt chẽ tài khoản ngân hàng của bạn.

Nếu kẻ lừa đảo đã truy cập vào máy tính hoặc điện thoại của bạn:

Một kẻ lừa đảo giả vờ là người từ nhà cung cấp Internet hoặc điện thoại của bạn. Họ nói rằng bạn gặp sự cố kỹ thuật và yêu cầu quyền truy cập vào thiết bị của bạn. Sau đó, những kẻ lừa đảo sẽ lây nhiễm vi-rút vào đó để đánh cắp mật khẩu và thông tin tài chính của bạn. Đây là những việc cần làm:

• Nếu những kẻ lừa đảo truy cập vào máy tính của bạn: Hãy cập nhật phần mềm bảo mật và quét vi-rút. Xóa mọi thứ được xác định là có vấn đề và đặt lại mật khẩu của bạn.
• Nếu những kẻ lừa đảo truy cập vào điện thoại của bạn: Hãy báo cáo với nhà cung cấp dịch vụ điện thoại của bạn. Cập nhật phần mềm bảo mật và quét vi-rút. Thay đổi mật khẩu hoặc mã pin của bạn, chặn các cuộc gọi lừa đảo và xem xét thay đổi số điện thoại của mình.
• Bạn cũng có thể nhờ chuyên gia công nghệ thông tin kiểm tra trực tiếp thiết bị của mình.

Liên hệ đến các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp về an ninh mạng, an toàn thông tin:

• Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an; hoặc Cục Cảnh sát hình sự (C02) trực thuộc Bộ Công An. Tại mỗi địa phương, liên hệ Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05).
• Cục An toàn thông tin (AIS), trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông. Cục An toàn thông tin là cơ quan quản lý nhà nước và thực thi pháp luật về an toàn thông tin, điện thoại 024 3209 6789; email [email protected]
• Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng (Bộ Tư lệnh 86), Bộ Quốc phòng Việt Nam. Bên cạnh đó Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tại 63 tỉnh/thành phố là cánh tay nối dài của Bộ Thông tin và Truyền thông tại các tỉnh, thành phố.
• Hiệp hội an toàn thông tin Việt Nam (VNISA), số điện thoại: 024 62901028; email [email protected].
• Các doanh nghiệp an toàn thông tin của Việt Nam Các doanh nghiệp an toàn thông tin của Việt Nam: Bkav, VNPT Cyber Immunity, Viettel Cyber Security, CMC Cyber Security, FPT IS, HPT, MISOFT và VNCS...
• Liên minh tuyên truyền nâng cao nhận thức, kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin cho người dân trên không gian mạng do Cục An toàn thông tin (AIS) và Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) chủ trì điều phối cùng 8 đơn vị sáng lập VNPT, Viettel, MobiFone, CMC, Bkav, VNG, TikTok và Cốc Cốc.

5. Câu hỏi thường gặp

5.1. Tình hình lừa đảo trực tuyến ở Việt Nam đang như thế nào?

Theo Báo cáo của Cục An toàn thông tin, trong 6 tháng đầu năm 2023, tỷ lệ lừa đảo trực tuyến tăng lên đến 64,78% so với cùng kỳ năm trước. Các hình thức lừa đảo đa dạng, bao gồm giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản, và kỹ thuật kết hợp khác.

5.2. Ai là đối tượng chủ yếu của lừa đảo trực tuyến?

Đối tượng không giới hạn, từ người cao tuổi đến trẻ em, sinh viên và công nhân đều có thể là mục tiêu. Bộ TT-TT triển khai giải pháp đồng bộ và xây dựng sổ tay online để cung cấp kiến thức về phòng chống lừa đảo trực tuyến.

5.3. Trong trường hợp bị lừa đảo, nạn nhân nên báo cáo ở đâu?

Trong tình huống khẩn cấp, nạn nhân có thể liên hệ với Cục An ninh mạng, Cục An toàn thông tin, hoặc Bộ Tư lệnh Tác chiến không gian mạng để được hỗ trợ và đưa ra biện pháp cụ thể.

5.4. Nếu tôi đã bị lừa đảo, phải làm gì để giảm thiểu thiệt hại?

Bạn cần ngừng gửi tiền ngay lập tức, báo cáo lừa đảo cho ngân hàng và tổ chức tài chính của bạn, thu thập bằng chứng và làm đơn tố giác. Cảnh báo gia đình và bạn bè, cũng như theo dõi và cập nhật thông tin về lừa đảo tại Cổng không gian mạng quốc gia.

Nếu đã chuyển tiền, hãy báo cáo cho các tổ chức tương ứng như ngân hàng, công ty thẻ tín dụng, hoặc nhà cung cấp dịch vụ chuyển tiền. Nếu thông tin cá nhân của bạn bị rò rỉ, báo cáo vi phạm dữ liệu và thay đổi mật khẩu, hạn chế liên lạc với người không biết. Nếu máy tính hoặc điện thoại bị tác động, cập nhật phần mềm bảo mật và liên hệ với chuyên gia công nghệ thông tin hoặc nhà cung cấp dịch vụ.