Bảo hiểm y tế ở việt nam

1. Khái niệm bảo hiểm y tế 

 Bảo hiểm do Nhà nước tổ chức và quản lý nhằm huy động sự đóng góp của các cá nhân, tập thể và của cả cộng đồng xã hội nhằm phục vụ công tác chăm sóc sức khoẻ, khám bệnh và chăm sóc sức khoẻ nhân dân.  Theo Khoản 1 Mục 2 Luật BHYT 200880 (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Luật BHYT 2014): Bảo hiểm sức khỏe là hình thức bảo hiểm bắt buộc  áp dụng đối với các đối tượng  quy định tại Luật này. để chăm sóc sức khỏe, không vì  lợi nhuận, do nhà nước tổ chức. Bảo hiểm y tế (BHYT) là loại hình bảo hiểm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Theo đó, người mua bảo hiểm y tế sẽ được hoàn trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng… khi bị tai nạn, ốm đau.  Bảo hiểm y tế về cơ bản là một nội dung của bảo hiểm xã hội. Có hai loại bảo hiểm y tế: bắt buộc và tự nguyện. BHYT bắt buộc áp dụng  đối với  cán bộ công chức, công nhân, viên chức phục vụ, người nghỉ hưu, người lao động mất việc làm trong khu vực hành chính sự nghiệp, tổ chức đảng, tổ chức xã hội  hưởng lương từ ngân sách nhà nước,  doanh nghiệp trong nước có  từ 10 lao động trở lên,  doanh nghiệp liên doanh với nước ngoài, tổ chức quốc tế tại Việt Nam có sử dụng lao động  Việt Nam. Phí bảo hiểm y tế chủ yếu do các cơ quan và công ty chi trả  (khoảng 2/3).  

2. Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế 

 Hiện BHYT có 2 hình thức tham gia là BHYT bắt buộc và BHYT tự nguyện. Đối với BHYT bắt buộc, có 6 nhóm đối tượng tham gia BHYT được quy định tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP, đó là: Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng. Nhóm do cơ quan BHXH đóng. Nhóm được trả lương từ ngân sách nhà nước. Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ. Nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình; Nhóm được đóng bởi nhà tuyển dụng. Theo quy định mới nhất tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP, đối tượng tham gia BHYT tự nguyện là đối tượng không thuộc 6 nhóm tham gia BHYT tự nguyện.  Người đóng BHYT được khám bệnh, chữa bệnh tại tất cả các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Các trường hợp tự tử, say rượu, vi phạm pháp luật... không được hưởng BHYT. 

3. Phí bảo hiểm y tế 

 Mức đóng bảo hiểm y tế được xác định theo tỷ lệ phần trăm giữa tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội (sau đây gọi  là tiền lương tháng),  lương hưu,  trợ cấp hoặc mức lương cơ sở. . Phù hợp với Luật BHYT năm 2008 sửa đổi bổ sung năm 2014 và Nghị định 146/2018 NĐ-CP quy định chi tiết  mức đóng BHYT. Đặc biệt: 

 – Đối với 3 nhóm đối tượng do người lao động và người sử dụng lao động đóng, nhóm do Quỹ BHXH đóng và nhóm do ngân sách nhà nước đóng: Mức đóng BHYT bằng 4,5% mức tiền lương tháng  đóng BHXH, BHYT, BHTN tháng.  – Đối với nhóm hộ gia đình: Nhân khẩu thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng  bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm  đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất. - Đối với nhóm do ngân sách nhà nước đóng: Người thuộc hộ  cận nghèo được hỗ trợ tối thiểu bằng 70% mức lương cơ sở; học sinh; hộ  làm nông, lâm, ngư nghiệp, diêm nghiệp và công nghiệp có mức thu nhập trung bình được hỗ trợ tối thiểu bằng 30% mức lương cơ sở. 

4. Tôi có thể mua bảo hiểm y tế ở đâu? 

Mỗi đối tượng tham gia BHYT có  cách mua và địa điểm mua khác nhau. Đặc biệt: 

 – Đối với học sinh, sinh viên Học sinh, sinh viên sẽ tham gia BHYT trực tiếp tại trường  đang theo học. Khi tham gia BHYT, sinh viên phải mang theo thẻ học sinh/sinh viên, CMND hoặc các giấy tờ tùy thân  có ảnh khác để làm thủ tục tham gia BHYT.  – Đối với hộ gia đình Hộ gia đình có thể đăng ký tham gia BHYT với UBND xã, huyện, thành phố nơi đang sinh sống hoặc cơ quan thu phí trên địa bàn. Khi đăng ký tham gia, đại diện hộ gia đình cần chuẩn bị các giấy tờ sau: 

 Tờ khai tham gia BHYT theo mẫu (mẫu tờ khai do cơ sở tham gia BHYT cung cấp). Danh sách thành viên hộ gia đình tham gia BHYT theo mẫu.  Bản sao sổ hộ khẩu có công chứng. Bản chính hoặc bản sao thẻ BHYT của  người đã có thẻ BHYT (nếu có).  - Với các cá nhân, đối tượng công việc khác 

 Người làm việc trong các công ty, cơ quan, tổ chức, cá nhân do Nhà nước hỗ trợ thì đóng BHYT cho đơn vị nơi  làm việc hoặc cho cơ quan BHXH  địa phương. 

 5. Quyền lợi bảo hiểm sức khỏe 

 Đa số  người tham gia BHYT là  đối tượng bắt buộc tham gia. Do đó, nhiều người chưa  hiểu rõ về  chính sách và quyền lợi  khi tham gia bảo hiểm. Tham gia bảo hiểm y tế, người tham gia được hưởng các chế độ và quyền lợi sau: 

 Được lựa chọn  cơ sở  khám bệnh, chữa bệnh: Người tham gia BHYT được lựa chọn  cơ sở y tế  gần nơi làm việc, nơi cư trú theo hướng dẫn của cơ quan BHXH để đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, thay đổi nơi khám bệnh, chữa bệnh. khám bệnh ban đầu. đăng ký  vào đầu mỗi học kỳ. Miễn giảm chi phí khám bệnh, chữa bệnh: Tùy theo đối tượng và tình trạng ốm đau, tai nạn mà người tham gia BHYT được miễn giảm toàn bộ hoặc một phần chi phí điều trị và chi phí khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập. Giảm chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với các trường hợp sau: 

 Trường hợp khám chữa bệnh đúng tuyến 

 Người bệnh sẽ được hỗ trợ chi trả chi phí khám bệnh theo các mức 80%, 95%, 100% tùy theo từng đối tượng  nếu khám chữa bệnh đúng tuyến. Đối tượng được hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh là: 

 Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan thanh tra kỹ thuật công tác trong Công an nhân dân. Người có công với cách mạng, Mẹ Việt Nam anh hùng, lão thành cách mạng, thương bệnh binh > 81%. Trẻ em dưới 6 tuổi.  Trường hợp chi phí  khám bệnh, chữa bệnh dưới 15% mức lương tối thiểu và khám bệnh, chữa bệnh tại tuyến xã.  Khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở y tế thuộc thành phố. Đối tượng được hưởng 95% chi phí khám bệnh, chữa bệnh là: 

 Người  hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.  Người  hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hàng tháng.  Người thuộc hộ  nghèo, người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, kinh tế đặc biệt khó khăn.  Người được hưởng 80% chi phí khám bệnh, chữa bệnh thuộc  đối tượng khác.  Trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến 

 Người tham gia bảo hiểm y tế sẽ được miễn: 

 40% chi phí nằm viện tại bệnh viện tuyến trung ương.  60% chi phí điều trị tại bệnh viện đến ngày 31 tháng 12 năm 2020; 

 100% chi phí điều trị bệnh viện từ ngày 01 tháng 01 năm 2021 tại bệnh viện tuyến tỉnh; 100% chi phí lên bệnh viện tuyến huyện.  Đối với các trường hợp đối tượng tham gia BHYT đang sinh sống tại các xã đảo, huyện đảo, người dân tộc thiểu số,  hộ nghèo  vùng kinh tế khó khăn  được hưởng đúng mức quyền lợi kể cả khi khám  bệnh trái tuyến.  

6. Thẻ BHYT có giá trị trong bao lâu?  

Hiện nay, thẻ BHYT  cấp cho người dân không còn ghi thời hạn sử dụng mà chỉ ghi thời điểm bắt đầu có giá trị sử dụng của thẻ. Tuy nhiên, căn cứ  quy định tại Điều 13 Nghị định 146/2018/NĐ-CP và Điều 73, Điều 1 Quyết định 505/QĐ-BHXH thì thời hạn của thẻ BHYT được xác định như sau: 

 - Đối tượng do người lao động và người sử dụng lao động đóng: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng kể từ ngày đóng bảo hiểm y tế cho đến hết tháng mà người sử dụng lao động tuyên bố giảm lao động, nghỉ việc. - Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng từ tháng đầu tiên hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quyết định của cơ quan nhà nước  có thẩm quyền cho đến khi không còn là người hưởng trợ cấp thất nghiệp. . - Trẻ em dưới 06 tuổi: 

 Trường hợp sinh trước ngày 30/9: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/9 của năm con đủ 72 tháng tuổi; 

 Trường hợp sinh sau ngày 30/9: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến hết ngày cuối cùng của tháng mà trẻ đủ 72  tuổi.  - Đối tượng hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hàng tháng: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng kể từ ngày có quyết định thu trợ cấp xã hội  của Ủy ban nhân dân cấp huyện cho đến khi không còn thuộc đối tượng. - Người thuộc hộ  nghèo, người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người sinh ra tại xã đảo, xã đảo; Người thuộc hộ gia đình cận nghèo  được ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% mức đóng BHYT: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng từ ngày được xác định trong quyết định phê duyệt danh sách của cơ quan nhà nước có liên quan đến ngày nộp tiền BHYT. không còn thuộc đối tượng này. - Người được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú thuộc hộ gia đình có thu nhập bình quân đầu người hàng tháng thấp hơn mức lương cơ sở: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng từ ngày được xác định tại quyết định phê duyệt danh sách của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho đến ngày không còn trong danh sách theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.  - Người hiến bộ phận cơ thể: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng ngay sau khi hiến bộ phận cơ thể.  - Học sinh: 

 Học sinh trong các cơ sở giáo dục phổ thông: Thẻ BHYT được cấp hàng năm: 

 Học sinh năm thứ nhất: Giá trị sử dụng bắt đầu từ ngày 01 tháng 10 của năm học đầu tiên  cấp tiểu học; 

 Học sinh lớp 12: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng đến hết ngày 30/9  năm nay. Học sinh, sinh viên các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp: 

 Học sinh, sinh viên năm thứ nhất của khóa học: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng kể từ ngày nhập học, trừ trường hợp thẻ  sinh viên năm thứ 12  còn giá trị sử dụng; 

 Học sinh, sinh viên năm cuối  khóa học: Thẻ BHYT có giá trị  đến ngày cuối cùng của tháng kết thúc khóa học.  - Đối với các đối tượng khác: 

 Thẻ có giá trị sử dụng kể từ ngày đóng  BHYT.  Trường hợp tham gia BHYT lần đầu hoặc  liên tục từ 3 tháng trở lên: Thẻ BHYT có giá trị sử dụng sau 30 ngày, kể từ ngày  đóng BHYT.  

 7. Thủ tục cấp lại, đổi thẻ BHYT 

 Căn cứ quyết định 595/QĐ-BHXH được sửa đổi bổ sung bởi quyết định 505/QĐ-BHXH, việc đổi thẻ BHYT được thực hiện như sau: 

 Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ.  - Tờ khai tham gia và đối chiếu thông tin BHXH, BHYT (mẫu TK1-TS); 

 - Người hiến tạng: Có thêm giấy ra viện; 

 - Trường hợp người tham gia  hưởng quyền lợi BHYT cao hơn: Hồ sơ bổ sung kèm theo (nếu có).  Bước 2: Gửi yêu cầu và thanh toán. * Nơi nộp hồ sơ: Tùy theo đối tượng  tham gia, người dân nộp hồ sơ tại các địa điểm sau: UBND cấp xã,  BHXH tỉnh/huyện, đơn vị sử dụng lao động, trường học. Người sử dụng lao động, UBND cấp xã, đại lý thu/nhà trường lập hồ sơ và gửi  cơ quan BHXH.  * Lệ phí: Không thu phí (căn cứ điểm d khoản 2 mục 23 Luật phí và lệ phí 2015).  Bước 3: Nhận thẻ BHYT.  Người dân nhận thẻ BHYT tại nơi  nộp hồ sơ.  Thời hạn giải quyết đối với trường hợp cấp lại, đổi thẻ BHYT: 

 Không thay đổi thông tin: Trong ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.  Thay đổi thông tin: Không quá 03 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.  Người  đang điều trị tại  cơ sở y tế: trong ngày, khi nhận đủ hồ sơ.  (Thời hạn này  tính từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định)