Hiện nay, việc photo tài liệu diễn ra phổ biến nhất đối với thời sinh viên đại học. Vậy vấn đề đặt ra là khi photo tài liệu có xâm phạm đến quyền sao chép tác phẩm không? Cũng như về luật bản quyền và sở hữu trí tuệ hiện nay luôn có nhiều vấn đề được quan tâm, thắc mắc. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết: Quy định về sao chép tài liệu có bản quyền.
Quy định về sao chép tài liệu có bản quyền
1. Có xâm phạm quyền sao chép tác phẩm khi photo tài liệu không?
Photocopy tài liệu chính là một hình thức sao chép tác phẩm, sao chép ở đây được hiểu là việc tạo ra một hoặc nhiều bản sao của tác phẩm hoặc bản ghi âm, ghi hình bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào. Luật Sở hữu trí tuệ cũng quy định nếu tổ chức, cá nhân khác khi khai thác và sử dụng một hoặc một số quyền tác giả thì phải xin phép; và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.
2. Tài liệu photo có vi phạm luật bản quyền và sở hữu trí tuệ hay không?
Hiện nay, việc vi phạm luật bản quyền và sở hữu trí tuệ rất phổ biến, đặc biệt là vấn đề vi phạm bản quyền do phô tô tài liệu, sách báo. Rất nhiều quán photocopy đã và đang sao chép các cuốn sách hay tài liệu hàng ngày, sinh viên photo tài liệu học,… mà không biết bản thân có vi phạm quyền tác giả, tác phẩm hay không.
Các chủ quán photocopy cho rằng họ chỉ photo sách, giáo trình hay tài liệu theo yêu cầu của học sinh, sinh viên mang đến để phục vụ việc học tập nên không bị vi phạm luật bản quyền và sở hữu trí tuệ. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, xác định tài liệu photo có vi phạm luật này hay không phải do 1 cơ quan có thẩm quyền quyết định. Theo điều 25 của luật sở hữu trí tuệ đã quy định, trong trường hợp tự ý sao chép một văn bản, tác phẩm nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân thì không phải vi phạm quyền tác giả trong luật sở hữu trí tuệ. Điều này đồng nghĩa, cá nhân được phép photo, sử dụng tác phẩm đã công bố mà không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút.
3. Mức xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự theo quy định của pháp luật
Xử phạt hành chính
Điều 18 Nghị định 131/2013/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 15 – 35 triệu đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả. Đồng thời, buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường internet và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với hành vi trên.
Xử lý hình sự
Trường hợp sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình thu lợi bất chính thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan theo Điều 225 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017. Cụ thể:
Người nào không được phép của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan mà cố ý thực hiện một trong các hành vi sau đây, xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam với quy mô thương mại hoặc thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
a) Sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình;
b) Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình […]
4. Photo giáo trình sách có bị coi là vi phạm quyền tác giả?
Sao chép là quyền của chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện việc tạo ra bản sao tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào, bao gồm cả việc tạo ra bản sao dưới hình thức điện tử. Sao chép ở đây được hiểu là việc tạo ra một hoặc nhiều bản sao của tác phẩm hoặc bản ghi âm, ghi hình bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào. Photo là một hình thức sao chép tác phẩm của tác giả. Hiện nay, việc photo sách diễn ra rất phổ biến, nhất là ở các trường đại học, sinh viên sử dụng giáo trình photo để tiết kiệm chi phí. Vậy, theo quy định của pháp luật, photo giáo trình sách có bị coi là vi phạm quyền tác giả không? Sau đây, Luật Việt An sẽ giúp quý khách giải đáp thắc mắc này.
Căn cứ khoản 1 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ thì các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao bao gồm:
- Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân;
- Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình;
- Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;
- Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;
- Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu;
- Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hóa, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;
- Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;
- Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;
- Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;
- Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng.
Theo quy định trên, việc sao chép tác phẩm chỉ không phải xin phép và không phải trả tiền nhuận bút, thù lao khi “Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân” và “Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu”. Vì vậy, photo giáo trình sách nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy cá nhân hay lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu không bị coi là vi phạm quyền tác giả. Các trường hợp khác không thuộc các trường hợp này sẽ phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm. Nếu không xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm thì sẽ vi phạm quyền tác giả.
Trên đây là các nội dung giải đáp của chúng tôi về Quy định về sao chép tài liệu có bản quyền. Trong quá trình tìm hiểu, nếu như các bạn cần Công ty Luật ACC hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.
Nội dung bài viết:
Bình luận