Tuyên bố mất tích là gì? Khi nào tuyên bố mất tích

Khi một người mất tích trong thời gian dài mà không rõ tung tích, pháp luật có thể can thiệp thông qua thủ tục tuyên bố mất tích. Vậy, tuyên bố mất tích là gì? Khi nào tuyên bố mất tích theo quy định của pháp luật? Bài viết này sẽ làm rõ các điều kiện và quy trình pháp lý liên quan đến việc tuyên bố mất tích, nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của những người liên quan.

Tuyên bố mất tích là gì? Khi nào tuyên bố mất tích

1. Tuyên bố mất tích là gì?

Tuyên bố mất tích là gì?

Tuyên bố mất tích là một quyết định pháp lý do Tòa án đưa ra khi có yêu cầu từ những người có quyền lợi liên quan. Quyết định này được thực hiện khi một cá nhân biến mất không rõ lý do trong một thời gian dài, cụ thể là 02 năm liền trở lên. Mặc dù đã thực hiện đầy đủ các biện pháp tìm kiếm và thông báo theo quy định của pháp luật, nhưng vẫn không có bất kỳ thông tin xác thực nào về việc người đó còn sống hay đã mất.

2. Khi nào tuyên bố mất tích?

Khi nào tuyên bố mất tích?

Theo quy định tại Điều 68 của Bộ luật Dân sự năm 2015, Tòa án có thể ra quyết định tuyên bố một người mất tích nếu đáp ứng được các điều kiện sau:

• Thời gian biệt tích: Người đó phải vắng mặt liên tục ít nhất 2 năm. Thời gian này được tính từ ngày có thông tin cuối cùng về người đó. Nếu không thể xác định chính xác ngày có thông tin cuối cùng, thì thời gian 2 năm sẽ được tính từ ngày đầu tiên của tháng kế tiếp sau tháng có tin tức cuối cùng. Trong trường hợp không xác định được cả ngày và tháng, thời hạn sẽ được tính từ ngày đầu tiên của năm kế tiếp năm có thông tin cuối cùng.
• Biện pháp tìm kiếm: Trong suốt thời gian người đó vắng mặt, dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo và tìm kiếm theo đúng quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, vẫn không thu được bất kỳ tin tức chính xác nào về việc người đó còn sống hay đã qua đời. Các biện pháp này bao gồm việc thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, liên hệ với các cơ quan chức năng, và tiến hành các hoạt động tìm kiếm thực tế.
• Yêu cầu của người có quyền lợi liên quan: Để Tòa án xem xét và ra quyết định tuyên bố mất tích, phải có đơn yêu cầu từ người có quyền và lợi ích liên quan. Người này có thể là thân nhân, vợ hoặc chồng, hoặc những người có quyền lợi pháp lý liên quan đến người bị mất tích, chẳng hạn như người thừa kế hoặc chủ nợ.

Lưu ý:

• Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích nộp đơn xin ly hôn, Tòa án sẽ giải quyết việc ly hôn theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình. Quyết định này sẽ được đưa ra dựa trên các quy định hiện hành về việc chấm dứt hôn nhân khi một bên bị tuyên bố mất tích.
• Sau khi Tòa án ra quyết định tuyên bố một người mất tích, quyết định này phải được gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người bị tuyên bố mất tích cư trú cuối cùng. Ủy ban nhân dân sẽ ghi chú vào sổ hộ tịch theo đúng quy định của pháp luật về hộ tịch, đảm bảo thông tin này được lưu giữ và quản lý chính thức.

3. Khi nào thì được tuyên bố chết đối với người đang mất tích?

Khi nào thì được tuyên bố chết đối với người đang mất tích?

Theo quy định tại Điều 71 của Bộ luật Dân sự năm 2015, để yêu cầu tòa án tuyên bố một người đã chết, cần phải dựa trên bốn căn cứ cụ thể:

• Trường hợp đã có quyết định tuyên bố mất tích của tòa án: Nếu sau 3 năm kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có bất kỳ tin tức xác thực nào cho thấy người đó còn sống, thì có thể yêu cầu tòa án tuyên bố người đó đã chết.
• Trường hợp mất tích trong chiến tranh: Nếu một người biệt tích trong thời gian chiến tranh và sau 5 năm kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà không có thông tin gì về người đó, thì tòa án có thể tuyên bố người đó đã chết.
• Trường hợp liên quan đến tai nạn, thảm họa, thiên tai: Nếu một người bị mất tích do tai nạn, thảm họa, hoặc thiên tai và sau 2 năm kể từ khi tai nạn hoặc sự kiện này chấm dứt mà vẫn không có tin tức nào về người đó, thì có thể yêu cầu tòa án tuyên bố họ đã chết.
• Trường hợp mất tích liên tục mà không có tin tức: Nếu một người biệt tích liên tục trong suốt 5 năm và không có thông tin xác thực nào về việc người đó còn sống trong suốt thời gian này, thì có thể yêu cầu tòa án tuyên bố họ đã chết. Thời hạn 5 năm này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật Dân sự.

Như vậy, để tòa án có thể tuyên bố một người đã chết, thời gian mất tích cần được xác định dựa trên các trường hợp cụ thể quy định tại Điều 71. Thời hạn có thể là 3 năm kể từ khi tòa án ra quyết định tuyên bố mất tích, 2 năm kể từ khi xảy ra tai nạn hoặc sự kiện tương tự, hoặc 5 năm liên tục mà không có tin tức gì về người đó.

4. Tài sản của người bị tuyên bố mất tích được xử lý như thế nào?

Cách thức xử lý tài sản của người bị tuyên bố mất tích được quy định cụ thể trong Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

Tiếp tục quản lý tài sản khi người bị tuyên bố mất tích:

Theo Điều 69 của Bộ luật Dân sự 2015, người đang quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú (theo Điều 65) sẽ tiếp tục quản lý tài sản khi người đó bị Tòa án tuyên bố mất tích. Người này sẽ có quyền và nghĩa vụ đối với tài sản theo các quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Bộ luật. Điều này đảm bảo rằng tài sản của người mất tích được quản lý một cách liên tục và không bị bỏ lỡ trong quá trình người này bị tuyên bố mất tích.

Xử lý tài sản khi vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích ly hôn:

Trong trường hợp Tòa án giải quyết ly hôn cho vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích, tài sản của người mất tích sẽ được chuyển giao cho người thân thích để quản lý. Cụ thể:

• Tài sản sẽ được giao cho con đã trưởng thành của người mất tích hoặc cha mẹ của người đó để quản lý.
• Nếu không có con trưởng thành hoặc cha mẹ, tài sản sẽ được giao cho người thân thích khác của người mất tích.
• Nếu không có người thân thích nào đủ điều kiện quản lý, Tòa án sẽ chỉ định một người khác phù hợp để thực hiện việc quản lý tài sản.

Quy định về quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú (Điều 65 Bộ luật Dân sự 2015):

Điều 65 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ các trường hợp cụ thể về việc quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú như sau:

• Nếu tài sản đã được người vắng mặt ủy quyền quản lý, người được ủy quyền sẽ tiếp tục quản lý tài sản này.
• Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung, chủ sở hữu chung còn lại sẽ tiếp tục quản lý tài sản.
• Nếu tài sản đang được quản lý bởi vợ hoặc chồng của người vắng mặt, vợ hoặc chồng sẽ tiếp tục quản lý tài sản này. Trong trường hợp vợ hoặc chồng chết, mất năng lực hành vi dân sự, hoặc không còn khả năng quản lý, thì con trưởng thành hoặc cha mẹ của người vắng mặt sẽ được giao quyền quản lý.
• Nếu không có những người được quy định tại các trường hợp trên, Tòa án sẽ chỉ định một người thân thích của người vắng mặt để quản lý tài sản. Trong trường hợp không có người thân thích, Tòa án sẽ lựa chọn một người khác để quản lý tài sản.

Như vậy, việc quản lý và xử lý tài sản của người bị tuyên bố mất tích được thực hiện theo các quy định chi tiết trong Bộ luật Dân sự 2015, nhằm đảm bảo tài sản của người mất tích được bảo vệ và quản lý hợp lý trong suốt thời gian họ không có mặt.

5. Một số câu hỏi thường gặp

Làm thế nào để yêu cầu tòa án tuyên bố một người mất tích?

Trả lời:
Để yêu cầu tòa án tuyên bố một người mất tích, người có quyền và lợi ích liên quan (như người thân, vợ/chồng, đối tác kinh doanh) cần nộp đơn yêu cầu lên tòa án nơi người mất tích cư trú cuối cùng. Tòa án sẽ xem xét các bằng chứng, thực hiện điều tra và ra quyết định nếu đủ căn cứ.

Sau khi tuyên bố mất tích, người đó quay trở về thì phải làm gì?

Trả lời:
Nếu người bị tuyên bố mất tích quay trở về, họ cần thông báo ngay cho tòa án đã ra quyết định. Tòa án sẽ hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích và khôi phục các quyền lợi, nghĩa vụ pháp lý của người đó. Tài sản và các quyền liên quan sẽ được trả lại cho họ sau khi hoàn thành các thủ tục cần thiết.

Tuyên bố mất tích khác gì với tuyên bố một người đã chết?

Trả lời:
Tuyên bố mất tích là quyết định của tòa án xác nhận rằng một người đã vắng mặt lâu dài mà không có tin tức, trong khi tuyên bố một người đã chết là quyết định xác nhận rằng người đó được coi là đã chết dựa trên một số căn cứ nhất định, chẳng hạn như mất tích trong thời gian dài hoặc trong hoàn cảnh đặc biệt như tai nạn, thảm họa. Tuyên bố mất tích có thể là bước tiền đề để tiến đến tuyên bố một người đã chết.

Tòa án sẽ xử lý như thế nào sau khi nhận được đơn yêu cầu tuyên bố mất tích?

Trả lời:
Sau khi nhận được đơn yêu cầu, tòa án sẽ tiến hành điều tra, thu thập chứng cứ, và có thể yêu cầu thông báo công khai về sự mất tích của người đó. Nếu không có tin tức gì về người mất tích sau quá trình này, tòa án sẽ ra quyết định tuyên bố mất tích.

Tuyên bố mất tích có thể bị hủy bỏ không? Nếu có, trong trường hợp nào?

Trả lời:
Có, quyết định tuyên bố mất tích có thể bị hủy bỏ nếu sau đó có bằng chứng xác thực rằng người mất tích vẫn còn sống, hoặc nếu người đó tự quay trở về. Trong trường hợp này, người có quyền lợi liên quan hoặc chính người mất tích cần thông báo cho tòa án để thực hiện việc hủy bỏ quyết định.

Tóm lại, khi tìm hiểu về quy trình và điều kiện để tuyên bố mất tích, chúng ta nhận thấy rằng việc này không chỉ liên quan đến việc xác định tình trạng pháp lý của một cá nhân mà còn ảnh hưởng đến các quyền lợi và nghĩa vụ của người bị tuyên bố mất tích cũng như của những người liên quan. Như vậy, Công ty Luật ACC tự tin là một trong những đơn vị uy tín với năng lực chuyên môn đầy đủ để hỗ trợ bạn trong vấn đề pháp lý này. Vì vậy, đừng ngần ngại liên hệ ngay cho chúng tôi ngay khi có bất kỳ thắc mắc nào nhé!