Khi quan hệ hôn nhân chấm dứt sẽ có nhiều vấn đề phức tạp cần thỏa thuận giải quyết, điều này dễ dẫn đến tranh chấp giữa vợ và chồng, đặc biệt là vấn đề chia tài sản chung của vợ chồng sau ly hôn. Những tranh chấp này thường kéo dài và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình cảm của các thành viên trong gia đình. Do vậy, để tìm hiểu rõ hơn những vấn đề pháp lý về tranh chấp tài sản sau ly hôn, chúng tôi thông tin tới quý khách hàng bài viết dưới đây.
Giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn thế nào?
1. Nguyên tắc phân chia tài sản sau ly hôn khi có tranh chấp
Việc phân chia tài sản sau ly hôn khi có tranh chấp dựa trên các nguyên tắc sau:
- Tôn trọng sự thỏa thuận của vợ chồng: Vợ chồng khi ly hôn có quyền tự thỏa thuận với nhau về việc phân chia tài sản. Trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được và yêu cầu Tòa án xem xét thì Tòa án phân chia tài sản của vợ chồng theo quy định của pháp luật.
- Vợ chồng bình đẳng với nhau về quyền sở hữu tài sản: Về nguyên tắc này thì tài sản chung của vợ và chồng sẽ được chia đôi. Tuy nhiên, Tòa án còn dựa vào các tiêu chí sau:
+ Thứ nhất là về hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng
+ Thứ hai là về công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung
+ Thứ ba là bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập
+ Thứ tư là phải xem xét lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng
- Phân chia tài sản chung bằng hiện vật: Tòa án sẽ ưu tiên phân chia các tài sản bằng hiện vật trước nếu không chia được bằng hiện vật thì mới định giá thành tiền để phân chia, bên nhận hiện vật sẽ có trách nhiệm thanh toán lại cho bên kia số tiền chênh lệch
- Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó: trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung
2. Các cách giải quyết tranh chấp tài sản sau khi ly hôn
Căn cứ vào quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, có thể giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn theo các cách sau:
Thoả thuận: Đây là phương thức đơn giản, nhanh chóng và tiết kiệm chi phí nhất. Vợ và chồng có thể tự thỏa thuận về việc chia tài sản chung bằng văn bản. Thỏa thuận này phải được công chứng để có giá trị pháp lý.
Hòa giải: Nếu vợ và chồng không thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản sau ly hôn thì họ có thể đề nghị hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi cư trú. Biên bản hòa giải có giá trị pháp lý như bản án của Tòa án.
Xử lý qua Toà án: Nếu không thể giải quyết tranh chấp bằng thỏa thuận hoặc hòa giải, vợ và chồng có thể khởi kiện ra Toà án để giải quyết. Tòa án sẽ xem xét các yêu cầu, chứng cứ của các bên và đưa ra quyết định.
3. Tòa án giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn như thế nào?
Thẩm quyền giải quyết vụ việc tranh chấp tài sản sau ly hôn
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp về chia tài sản chung của vợ chồng sau khi ly hôn thuộc thẩm quyền của Tòa án cấp huyện nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc, tuy nhiên Tòa án này chỉ có thẩm quyền giải quyết trong phạm vi “Ly hôn, tranh chấp về nuôi con, chia tài sản khi ly hôn; chia tài sản sau khi ly hôn”.
Trường hợp vợ chồng yêu cầu giải quyết vụ việc tranh chấp có liên quan đến bất động sản, thì việc phân chia tài sản chung sau khi ly hôn thì thẩm quyền giải quyết là Tòa án nơi có bất động sản tranh chấp.
Hồ sơ giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn bao gồm:
- Đơn khởi kiện
- Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của nguyên đơn, bị đơn;
- Giấy đăng ký kết hôn;
- Giấy chứng nhận ly hôn (nếu có);
- Giấy khai sinh của con chung (nếu có).
- Các giấy tờ chứng minh tài sản như: giấy tờ nhà đất, giấy sở hữu xe ô tô/xe máy, sổ tiết kiệm, hợp đồng vay mượn, các giấy tờ liên quan đến tài sản chung khác,...
- Các tài liệu chứng minh hoàn cảnh gia đình, công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập và phát triển tài sản chung.
Thủ tục giải quyết tranh chấp sau ly hôn
Thủ tục giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn bao gồm các bước sau:
Bước 1: Gửi đơn khởi kiện
Nguyên đơn nộp đơn khởi kiện và hồ sơ liên quan đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết.
Bước 2. Hòa giải
Sau khi thụ lý vụ án, Tòa án sẽ tổ chức hòa giải cho các bên.
Nếu các bên hòa giải thành công, Tòa án sẽ lập biên bản hòa giải và có giá trị như bản án của Tòa án.
Bước 3: Mở phiên tòa xét xử
Nếu các bên không hòa giải thành công hoặc không yêu cầu hòa giải, Tòa án sẽ đưa vụ án ra xét xử.
Tòa án sẽ triệu tập các bên đến tham gia phiên tòa và đưa ra quyết định giải quyết tranh chấp.
Bước 4: Thi hành án
Sau khi có bản án của Tòa án, các bên có nghĩa vụ thực hiện theo bản án. Nếu một bên không thực hiện thì bên còn lại có thể yêu cầu Tòa án cưỡng chế thi hành án.
4. Giải đáp thắc mắc về chủ đề: Tranh chấp tài sản sau ly hôn
Vợ/chồng không đồng ý chia tài sản khi ly hôn thì có được không?
Trả lời: Việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng Tòa án sẽ giải quyết. Như vậy, khi một bên không đồng ý chia tài sản thì bên còn lại có thể yêu cầu Tòa án giải quyết.
Chồng/vợ đứng tên tài sản, khi ly hôn có được chia không?
Trả lời: Nếu vợ/chồng đứng tên tài sản mà giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng cho tài sản đó chỉ ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì đó là tài sản chung nếu có sự đại diện giữa vợ và chồng trong việc xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch. Ngoài ra trong trường hợp không có căn cứ chứng minh tài sản là tài sản riêng của vợ hoặc chồng thì tài sản đó được coi là tài sản chung của vợ chồng và sẽ được chia cho vợ và chồng theo quy định của pháp luật hiện hành.
Thỏa thuận chia tài sản cho con khi ly hôn có được không?
Trả lời: Nếu cả hai cùng thỏa thuận thống nhất chia tài sản của mình cho con cái sau ly hôn thì con cái có quyền được hưởng tài sản. Trường hợp không thể thỏa thuận hay có tranh chấp thì Tòa án sẽ chia dựa trên tình hình thực tế và quy định của pháp luật.
Tài sản nào được xem là tài sản riêng của vợ chồng khi ly hôn?
Trả lời: Tài sản riêng của vợ chồng bao gồm: Tài sản mà vợ chồng có trước khi kết hôn: Căn cứ vào ngày đăng ký kết hôn để xác định tài sản riêng; Tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân
Tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn là gì?
Trả lời: Tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân (từ ngày kết hôn đến ngày ly hôn hoặc khi một trong hai bên chết) đều coi là tài sản chung nếu không thể chứng minh đó là tài sản riêng.
Hai bên thỏa thuận được với nhau về việc xét xử vụ án tại phiên tòa sơ thẩm thì có phải chịu án phí ly hôn không?
Trả lời: Trường hợp các bên đương sự thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án tại phiên tòa sơ thẩm thì các đương sự vẫn phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trường hợp xét xử vụ án đó.
Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp về hôn nhân và gia đình không?
Trả lời: Nguyên đơn có quyền lựa chọn Tòa án giải quyết tranh chấp về hôn nhân gia đình trong các trường hợp sau:
- Nếu không biết nơi cư trú, làm việc, trụ sở của bị đơn thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở cuối cùng hoặc nơi bị đơn có tài sản giải quyết;
- Nếu bị đơn không có nơi cư trú, làm việc, trụ sở ở Việt Nam hoặc vụ án về tranh chấp việc cấp dưỡng thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi mình cư trú, làm việc, có trụ sở giải quyết;
- Nếu các bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở ở nhiều nơi khác nhau thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi một trong các bị đơn cư trú, làm việc, có trụ sở giải quyết;
- Nếu tranh chấp bất động sản mà bất động sản có ở nhiều địa phương khác nhau thì nguyên đơn có thể yêu cầu Tòa án nơi có một trong các bất động sản giải quyết.
Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng có ảnh hưởng đến việc chia tài sản khi ly hôn hay không?
Trả lời: Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến yếu tố lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng. Như vậy, lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng có ảnh hưởng đến việc chia tài sản khi ly hôn.
Giải quyết quyền, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng đối với người thứ ba khi ly hôn như thế nào?
Trả lời: Quyền, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng đối với người thứ ba vẫn có hiệu lực sau khi ly hôn, trừ trường hợp vợ chồng và người thứ ba có thỏa thuận khác.Trong trường hợp có tranh chấp về quyền, nghĩa vụ tài sản thì áp dụng quy định khác để giải quyết.
Chồng đang chấp hành án phạt tù thì vợ có được khởi kiện ly hôn theo yêu cầu một bên không?
Trả lời: pháp luật không quy định nào cấm người vợ ly hôn khi người chồng đang chấp hành hình phạt tù, nếu đủ căn cứ về người chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì Tòa án có thể xem xét việc ly hôn theo yêu cầu của các bên có quyền.
Câu hỏi thường gặp
Vợ chồng có thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản sau ly hôn hay không?
Có, vợ chồng có thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản sau ly hôn. Thỏa thuận này phải được lập thành văn bản và có công chứng.
Việc tự thỏa thuận giúp tiết kiệm thời gian và chi phí so với việc giải quyết tranh chấp qua tòa án. Tuy nhiên, cần đảm bảo thỏa thuận được thực hiện trên cơ sở tự nguyện và công bằng cho cả hai bên.
Nếu vợ chồng không thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản sau ly hôn thì phải làm gì?
Nếu vợ chồng không thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản sau ly hôn, một bên có thể khởi kiện ra tòa án để giải quyết.
Tòa án sẽ xem xét các yêu cầu, chứng cứ của các bên và đưa ra quyết định. Quyết định của tòa án là bắt buộc và có giá trị pháp lý.
Các yếu tố nào ảnh hưởng đến việc phân chia tài sản sau ly hôn?
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phân chia tài sản sau ly hôn bao gồm:
Công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập và phát triển tài sản chung: Bên nào đóng góp nhiều hơn sẽ được chia phần lớn hơn.
Lỗi của một bên dẫn đến ly hôn: Bên có lỗi có thể bị hạn chế quyền lợi trong việc chia tài sản.
Nhu cầu của con chung: Cần đảm bảo nhu cầu thiết yếu của con chung sau ly hôn.
Hoàn cảnh gia đình và của vợ chồng: Tòa án sẽ xem xét các yếu tố như tuổi tác, sức khỏe, trình độ học vấn, nghề nghiệp, v.v. của mỗi bên.
Cơ sở pháp lý và nguồn tham khảo
- Bộ luật tố tụng dân sự 2015
- Bộ luật hôn nhân và gia đình 2014
- Bản án 13/2022/HNGĐ-PT ngày 21/07/2022 về tranh chấp ly hôn, chia tài sản chung khi ly hôn, đòi tài sản
Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Giải quyết tranh chấp tài sản sau ly hôn thế nào?. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.
Nội dung bài viết:
Bình luận