Thông tư 39/2016/TT-NHNN hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng chi nhánh ngân hàng nước ngoài

Thông tư 39/2016/TT-NHNN được ngân hàng nhà nước ban hành để quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng. Hãy cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu về các nội dung của thông tư qua bài viết dưới đây.

1. Thuộc tính pháp lý của Thông tư 39/2016/TT-NHNN

Số ký hiệu: 39/2016/TT-NHNN

Ngày ban hành: 30/12/2016

Loại văn bản: Thông tư

Ngày có hiệu lực: 15/03/2017

Nguồn thu thập: Bản gốc

Ngành: Ngân hàng

Cơ quan ban hành/ Chức danh / Người ký: Ngân hàng Nhà nước

Phó Thống đốc: Nguyễn Thị Hồng

Phạm vi: Toàn quốc

Tình trạng hiệu lực: Còn hiệu lực

2. Nội dung của Thông tư 39/2016/TT-NHNN

Thông tư gồm có 3 Chương và 35 điều. Trong đó:

Chương I là những quy định chung, gồm 26 Điều, bao gồm một số quy định như: Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc cho vay, vay vốn, điều kiện vay vốn, những nhu cầu vốn không được cho vay, hồ sơ đề nghị vay vốn, loại cho vay, đồng tiền cho vay, trả nợ, mức cho vay, lãi suất cho vay, phí liên quan đến hoạt động cho vay, bảo đảm tiền vay, cung cấp thông tin, thẩm định và quyết định cho vay, trả nợ gốc và lãi tiền vay, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, nợ quá hạn, chấm dứt cho vay, xử lý nợ, miễn, giảm lãi tiền vay, phí, quy định nội bộ, thỏa thuận cho vay, kiểm tra sử dụng tiền vay, phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại...

Chương II Quy định cụ thể, gồm 6 Điều (từ Điều 27 đến Điều 32) được chia làm 2 Mục: Mục 1 quy định cụ thể về hoạt động cho vay phục vụ hoạt động kinh doanh, Mục 2 quy định cụ thể về hoạt động cho vay phục vụ nhu cầu đời sống; trong đó có các quy định về phương thức cho vay, thời hạn cho vay, lưu giữ hồ sơ vay vốn.

Chương III Tổ chức thực hiện, gồm 03 Điều quy định về hiệu lực thi hành, quy định chuyển tiếp và tổ chức thực hiện.

Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 15/03/2017, đã tạo lập khuôn khổ pháp lý mới về cho vay của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng.

3. Điểm mới của thông tư

Các quy định để thực hiện Bộ luật dân sự 2015, hướng dẫn thực hiện Nghị định 39/2014/NĐ-CP

Thông tư 39/2016/TT-NHNN được ban hành để thực hiện các quy định của Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS 2015), Nghị định 39/2014/NĐ-CP, cụ thể như sau:

Về khách hàng vay vốn 

Theo quy định tại BLDS 2015, chủ thể tham gia quan hệ dân sự chỉ bao gồm pháp nhân, cá nhân. Để thực hiện quy định mới này của Bộ luật dân sự, Thông tư 39 (tại khoản 3 Điều 2) quy định khách hàng vay vốn tại tổ chức tín dụng (TCTD) là pháp nhân, cá nhân. Như vậy, các đối tượng không phải là pháp nhân (ví dụ như hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân) không đủ tư cách chủ thể vay vốn tại TCTD. Trường hợp vay phục vụ hoạt động kinh doanh, hoạt động khác, khách hàng vay là cá nhân có thể vay để đáp ứng nhu cầu vốn của chính cá nhân đó và nhu cầu vốn của hộ kinh doanh, doanh nghiệp tư nhân mà cá nhân đó là chủ hộ kinh doanh, chủ doanh nghiệp tư nhân.

Về lãi suất

Trên cơ sở quy định tại Điều 466, 468 BLDS 2015 và quy định tại Điều 91 Luật các TCTD 2010, Thông tư 39 quy định cụ thể về lãi suất cho vay như sau:

a) Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD) và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, trừ trường hợp cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam thì lãi suất thỏa thuận không vượt quá mức lãi suất cho vay tối đa do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định trong từng thời kỳ nhằm đáp ứng một số nhu cầu vốn. Như vậy, quy định về trần lãi suất chỉ áp dụng đối với trường hợp cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam thuộc các lĩnh vực ưu tiên quy định tại Thông tư 39, bao gồm 5 lĩnh vực:

+ Phục vụ lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn theo quy định của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn;

+ Thực hiện phương án kinh doanh hàng xuất khẩu theo quy định tại Luật thương mại và các văn bản hướng dẫn Luật thương mại;

+ Phục vụ kinh doanh của doanh  nghiệp nhỏ và vừa theo quy định của Chính phủ về trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa;

+ Phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ theo quy định của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ;

+ Phục vụ kinh doanh của doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định tại Luật công nghệ cao và các văn bản hướng dẫn Luật công nghệ cao.

Hiện nay, NHNN đang quy định mức trần lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng VN để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực ưu tiên như trên là 7% (áp dụng khách hàng vay vốn lĩnh vực ưu tiên của TCTD trừ QTDND và TCTC vi mô) và 8% (áp dụng khách hàng vay vốn lĩnh vực ưu tiên của QTDND và TCTC vi mô). Tuy nhiên, khách hàng để được vay vốn với lãi suất ưu đãi phải có đủ điều kiện vay vốn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng và được tổ chức tín dụng đánh giá là có tình hình tài chính minh bạch, lành mạnh; khách hàng phải cung cấp các thông tin, tài liệu chứng minh mục đích vay vốn thuộc các ngành, lĩnh vực được áp dụng lãi suất cho vay lĩnh vực ưu tiên và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực, chính xác của các thông tin, tài liệu đã cung cấp.

b) Thông tư 39 bổ sung quy định về nghĩa vụ trả lãi cho tiền lãi chậm trả, cụ thể: Trường hợp khách hàng không trả đúng hạn tiền lãi, thì phải trả lãi chậm trả theo mức lãi suất do TCTD và khách hàng thỏa thuận nhưng không vượt quá 10%/năm tính trên số dư lãi chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả.

c) Thông tư 39 cũng quy định trường hợp khoản nợ vay bị chuyển nợ quá hạn, thì khách hàng phải trả lãi trên phần dư nợ gốc bị quá hạn tương ứng với thời gian chậm trả; lãi suất áp dụng do các bên thỏa thuận nhưng không vượt quá 150% lãi suất cho vay trong hạn tại thời điểm chuyển nợ quá hạn.

Về thời hạn cho vay

Thực hiện quy định của BLDS 2015 về cách tính thời hạn, Thông tư 39 quy định thời hạn cho vay được tính từ ngày tiếp theo của ngày TCTD giải ngân vốn vay cho khách hàng cho đến hết ngày khách hàng phải trả hết nợ gốc và lãi tiền vay theo thỏa thuận của TCTD và khách hàng. Trường hợp ngày cuối cùng của thời hạn cho vay là ngày lễ hoặc ngày nghỉ hàng tuần, thì chuyển sang ngày làm việc tiếp theo. Đối với thời hạn cho vay không đủ một ngày thì thực hiện theo quy định tại BLDS 2015 về thời điểm bắt đầu thời hạn.

Về công khai hợp đồng mẫu, điều kiện giao dịch chung

Thực hiện quy định tại Điều 405, 406 BLDS 2015, Thông tư 39 quy định rõ: Trường hợp sử dụng hợp đồng theo mẫu hoặc điều kiện giao dịch chung trong giao kết thỏa thuận cho vay, TCTD phải thực hiện:

a) Niêm yết công khai hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung về cho vay tại trụ sở và đăng tải trên trang thông tin điện tử của TCTD;

b) Cung cấp đầy đủ thông tin về hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung cho khách hàng biết trước khi ký kết thỏa thuận cho vay và có xác nhận của khách hàng về việc đã được tổ chức tín dụng cung cấp đầy đủ thông tin.