Thủ tục thay đổi người đại diện hộ kinh doanh năm 2024

Hộ kinh doanh cũng là một trong hình thức được chọn lựa khi gia nhập thị trường bởi mức vốn bỏ ra không có nhiều nhưng vẫn đạt hiệu quả kinh tế cao. Hộ kinh doanh có thể có thể có nhiều người trong gia đình cùng đăng ký thành lập và chọn ra một người đại diện hộ  kinh doanh và có thể thay đổi nếu mong muốn. Dưới đây là thủ tục thay đổi người đại diện hộ kinh doanh được Luật ACC tổng hợp cho quý khách hàng với các nội dung chính sau đây:

Thủ tục thay đổi người đại diện hộ kinh doanh năm 2024

1. Căn cứ pháp lý

- Luật Doanh nghiệp năm 2020

- Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp

2. Thế nào là hộ kinh doanh cá thể

Khoản 1, Điều 79,  Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp quy định hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ. Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh.

Như vậy, hộ kinh doanh là một tổ chức nhưng không có tư cách pháp nhân, không có con dấu riêng, không được mở chi nhánh, văn phòng đại diện và không được thực hiện các quyền mà các doanh nghiệp đang thực hiện. Để đảm bảo hoạt động hiệu quả, các cá nhân, nhóm người, hộ gia đình phải nhân danh chính mình mà không nhân danh hộ kinh doanh để tham gia vào hoạt động kinh doanh, phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.

Khi hộ kinh doanh sử dụng 10 lao động trở lên phải chuyển sang đăng ký thành lập doanh nghiệp. Còn đối với hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh. Trong trường hợp kinh doanh các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương. Như vậy, hoạt động sản xuất kinh doanh của hộ kinh doanh mang tính chất nghề nghiệp thường xuyên, nghĩa là hộ kinh doanh hoạt động một cách chuyên nghiệp và các khoản thu nhập chính đều phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh này.

3. Người đại diện hộ kinh doanh cá thể là ai?

Người đại diện hộ kinh doanh cá thể trước hết phải là người có quyền thành lập hộ kinh doanh và nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh. Đó có thể là cá nhân, thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của Bộ luật Dân sự có quyền thành lập hộ kinh doanh theo quy định nhưng loại trừ những trường hợp sau:

- Người chưa thành niên, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người bị mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi

- Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định

- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật có liên quan quy định hạn chế thành lập hộ kinh doanh cá thể

Với cá nhân, thành viên hộ gia đình chỉ được đăng ký một hộ kinh doanh trong phạm vi toàn quốc và được quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong doanh nghiệp với tư cách cá nhân, không được đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân, thành viên hợp danh của công ty hợp danh trừ trường hợp được sự nhất trí của các thành viên hợp danh còn lại.

Điều 81 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định về đại diện của hộ kinh doanh như sau:

- Chủ hộ kinh doanh đại diện cho hộ kinh doanh với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

- Chủ hộ kinh doanh có thể thuê người khác quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh. Trong trường hợp này, chủ hộ kinh doanh, các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký hộ kinh doanh vẫn chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác phát sinh từ hoạt động kinh doanh.

Trong khi đó, dựa vào khái niệm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp là cá nhân đại diện cho doanh nghiệp thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của doanh nghiệp, đại diện cho doanh nghiệp với tư cách người yêu cầu giải quyết việc dân sự, nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

Như vậy, nếu chủ hộ kinh doanh không thuê người khác làm đại diện thì Chủ hộ kinh doanh là người đại diện của hộ kinh doanh. Nếu nhiều người cùng thành lập hộ kinh doanh thì người đại diện là người được các thành viên còn lại lựa chọn.

Người đại diện hộ kinh doanh cá thể là ai?

4. Thủ tục thay đổi người đại diện hộ kinh doanh 

Thủ tục thay đổi người đại diện hộ kinh doanh được liệt kê vào các trường hợp đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh. Thủ tục thực hiện gồm các bước chính như sau:

Bước 1: Soạn thảo hồ sơ thay đổi người đại diện hộ kinh doanh với các giấy tờ chính sau đây:

- Trường hợp thay đổi người đại diện hộ kinh doanh nhưng không làm thay đổi chủ kinh doanh mà giữ nguyên, hồ sơ gồm:

• Thông báo thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh do chủ hộ kinh doanh ký theo mẫu quy định tại Phụ lục III-2 Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT về hướng dẫn đăng ký doanh nghiệp
• Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh.

- Trường hợp thay đổi người đại diện hộ kinh doanh nhưng làm thay đổi chủ kinh doanh thì hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau:

• Thông báo thay đổi chủ hộ kinh doanh do chủ hộ kinh doanh cũ và chủ hộ kinh doanh mới ký hoặc do chủ hộ kinh doanh mới ký trong trường hợp thay đổi chủ hộ kinh doanh do thừa kế với biểu mẫu quy định tại Phụ lục III-3 Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT về hướng dẫn đăng ký doanh nghiệp
• Hợp đồng mua bán hoặc các giấy tờ chứng minh hoàn tất việc mua bán trong trường hợp bán hộ kinh doanh; hợp đồng tặng cho đối với trường hợp tặng cho hộ kinh doanh; bản sao văn bản xác nhận quyền thừa kế hợp pháp của người thừa kế trong trường hợp thay đổi chủ hộ kinh doanh do thừa kế
• Bản sao biên bản họp thành viên hộ gia đình về việc thay đổi chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh
• Bản sao văn bản ủy quyền của thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh đối với trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh.

Lưu ý:

- Sau khi bán, tặng cho, thừa kế hộ kinh doanh, hộ kinh doanh vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của hộ kinh doanh phát sinh trong thời gian trước ngày chuyển giao hộ kinh doanh, trừ trường hợp hộ kinh doanh, người mua, người được tặng cho, người thừa kế và chủ nợ của hộ kinh doanh có thỏa thuận khác.

- Chủ hộ kinh doanh có trách nhiệm đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh với Cơ quan đăng ký kinh doanh trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày có thay đổi.

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, cụ thể là Phòng đăng ký kinh doanh cấp huyện

- Phòng Tài chính - Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện (sau đây gọi chung là Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện) tiếp nhận và giải quyết hồ sơ

Bước 3: Nhận kết quả là Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh đã thay đổi thông tin về người đại diện của hộ kinh doanh

- Khi tiếp nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trao Giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ.

- Nếu như hồ sơ không hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện thông báo rõ nội dung cần sửa đổi, bổ sung bằng văn bản cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ.

- Khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh mới trong trường hợp đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh, hộ kinh doanh phải nộp lại Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cũ

5. Một số câu hỏi thường gặp

5.1 Quy định cụ thể về thay đổi người đại diện hộ kinh doanh cá thể tại đâu?

Hiện nay, điều khoản quy định chi tiết về thay đổi người đại diện hộ kinh doanh cá thể là thuộc Điều 90, Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp

5.2 Có những biểu mẫu gì khi thực hiện thay đổi người đại diện hộ kinh doanh cá thể?

Biểu mẫu về thay đổi người đại diện hộ kinh doanh cá thể là biểu mẫu Phụ lục III – 2 (Thông báo về việc thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh), Phụ lục III – 3 (Thông báo thay đổi chủ hộ kinh doanh) của Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT về hướng dẫn đăng ký doanh nghiệp

5.3 Thời gian thực hiện thủ tục là bao nhiêu ngày?

Thời gian thực hiện được tính từ ngày nộp hồ sơ, nếu trong 03 ngày làm việc, hồ sơ hợp lệ thì quý khách hàng được cấp Giấy chứng nhận về sự thay đổi này còn nếu như có sửa đổi, bổ sung thì thời gian dựa vào sự sửa đổi bổ sung cho đến khi hồ sơ hợp lệ

5.4 Mức phí giải quyết hồ sơ là bao nhiêu?

Hiện nay không có quy định chi tiết về lệ phí giải quyết hồ sơ thông báo thay đổi chủ hộ kinh doanh mà căn cứ vào Mức lệ phí cụ thể do Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định

Như vậy, với những hướng dẫn chi tiết từ ACC, việc thực hiện thủ tục thay đổi người đại diện hộ kinh doanh năm 2024 trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Doanh nghiệp chỉ cần thực hiện theo đúng các bước trên và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định là có thể hoàn tất thủ tục một cách thuận lợi.