Nguồn vốn là gì

Để có thể duy trì được hoạt động kinh doanh, một trong những vấn đề mà các doanh nghiệp cần phải đảm bảo được đó chính là nguồn vốn.  Vậy nguồn vốn là gì? Vai trò của nó ra sao trong doanh nghiệp? Mời bạn đến với bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC để hiểu thêm về vấn đề trên.

Nguồn vốn là gì

1. Nguồn vốn là gì?

Nguồn vốn được định nghĩa là tổng hợp tất cả các khoản tài chính mà doanh nghiệp huy động được để phục vụ cho các mục đích khác nhau, từ việc mua sắm tài sản, chi trả chi phí hoạt động cho đến đầu tư vào các dự án mới. Nguồn vốn có thể được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, và việc phân loại chúng giúp doanh nghiệp quản lý tài chính một cách hiệu quả hơn. 

>> Tham khảo thêm bài viết Nguồn vốn và cách sử dụng vốn

2. Các loại nguồn vốn

Các loại nguồn vốn đóng vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Chúng thường được chia thành hai loại chính là vốn chủ sở hữu và vốn vay. Dưới đây là một trình bày cụ thể và giải thích rõ về từng loại nguồn vốn này.

2.1. Vốn chủ sở hữu

Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn mà các cổ đông hoặc chủ sở hữu của doanh nghiệp đầu tư vào công ty. Đây là nguồn vốn không cần phải trả lãi và không có nghĩa vụ hoàn trả, do đó doanh nghiệp có thể sử dụng để phát triển và mở rộng mà không lo lắng về áp lực trả nợ.

a. Cấu trúc của vốn chủ sở hữu

• Vốn cổ phần: Đây là số tiền mà các cổ đông đã đầu tư vào doanh nghiệp thông qua việc mua cổ phần. Vốn cổ phần có thể được chia thành nhiều loại, bao gồm cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi. Cổ đông phổ thông thường có quyền biểu quyết và nhận cổ tức, trong khi cổ đông ưu đãi có thể nhận cổ tức với mức cố định nhưng không có quyền biểu quyết.
• Lợi nhuận giữ lại: Đây là phần lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp không phân chia cho cổ đông mà giữ lại để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh. Lợi nhuận giữ lại có thể được sử dụng để mở rộng quy mô sản xuất, phát triển sản phẩm mới hoặc tăng cường vốn lưu động.
• Quỹ dự trữ: Doanh nghiệp có thể lập các quỹ dự trữ từ lợi nhuận để sử dụng cho các mục đích cụ thể như quỹ tái đầu tư, quỹ phát triển hoặc quỹ khắc phục rủi ro. Các quỹ này không chỉ giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống khẩn cấp mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững.

2.2. Vốn vay

Vốn vay là nguồn vốn mà doanh nghiệp vay từ các tổ chức tài chính, cá nhân hoặc thông qua việc phát hành trái phiếu. Đây là nguồn vốn doanh nghiệp có nghĩa vụ phải trả lãi và hoàn trả gốc theo các điều khoản đã thỏa thuận, do đó cần phải quản lý cẩn thận để tránh tình trạng mất khả năng thanh toán.

a. Cấu trúc của vốn vay

• Vay ngân hàng: Các khoản vay từ ngân hàng thương mại hoặc các tổ chức tín dụng khác là một trong những nguồn vốn vay phổ biến. Doanh nghiệp thường vay ngân hàng để tài trợ cho hoạt động kinh doanh, mở rộng sản xuất hoặc để duy trì vốn lưu động. Các khoản vay này thường có thời hạn ngắn hoặc dài, tùy thuộc vào nhu cầu và mục đích sử dụng vốn.
• Trái phiếu: Doanh nghiệp có thể phát hành trái phiếu để huy động vốn từ thị trường tài chính. Trái phiếu là các chứng khoán nợ mà nhà đầu tư mua với cam kết nhận lãi suất định kỳ và hoàn trả gốc khi trái phiếu đến hạn. Việc phát hành trái phiếu giúp doanh nghiệp huy động vốn một cách linh hoạt và thường có lãi suất thấp hơn so với vay ngân hàng.
• Các khoản nợ khác: Doanh nghiệp cũng có thể vay từ các đối tác kinh doanh, nhà cung cấp hoặc các tổ chức tài chính phi ngân hàng. Các khoản vay này thường có điều kiện và lãi suất linh hoạt hơn, tùy thuộc vào thỏa thuận giữa các bên. Việc sử dụng các khoản nợ này giúp doanh nghiệp mở rộng khả năng tài chính mà không phải chịu áp lực lớn từ lãi suất cố định.

>> Tham khảo thêm bài viết Phân loại các loại nguồn vốn 

3. Vai trò của nguồn vốn trong doanh nghiệp

Vai trò của nguồn vốn trong doanh nghiệp

Nguồn vốn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và hoạt động của doanh nghiệp. Nó không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tài chính mà còn quyết định đến khả năng cạnh tranh và sự bền vững của doanh nghiệp. Dưới đây là một số vai trò cụ thể của nguồn vốn trong doanh nghiệp.

3.1. Tài trợ cho hoạt động kinh doanh

Nguồn vốn là yếu tố thiết yếu để doanh nghiệp có thể thực hiện các hoạt động sản xuất và kinh doanh. Doanh nghiệp cần vốn để mua nguyên liệu, thuê nhân công, chi trả các chi phí hoạt động và duy trì quy trình sản xuất. Nếu không có đủ nguồn vốn, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc vận hành, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho thị trường.

3.2. Đảm bảo thanh khoản

Một trong những vai trò quan trọng của nguồn vốn là đảm bảo khả năng thanh khoản cho doanh nghiệp. Nguồn vốn đủ và hợp lý giúp doanh nghiệp duy trì khả năng chi trả các khoản nợ ngắn hạn và các nghĩa vụ tài chính khác. Sự thiếu hụt về thanh khoản có thể dẫn đến tình trạng doanh nghiệp không thể thanh toán cho nhà cung cấp hoặc nhân viên, từ đó làm giảm uy tín và ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ kinh doanh.

3.3. Tăng trưởng và mở rộng

Nguồn vốn cung cấp khả năng cho doanh nghiệp đầu tư vào các dự án mới, mở rộng quy mô sản xuất hoặc phát triển sản phẩm và dịch vụ mới. Đầu tư vào công nghệ, máy móc hiện đại hay mở rộng dây chuyền sản xuất đều cần có nguồn vốn lớn. Việc có đủ nguồn vốn sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển và chiếm lĩnh thị trường, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh.

3.4. Tối ưu hóa chi phí vốn

Việc quản lý nguồn vốn hiệu quả không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng kịp thời các nhu cầu tài chính mà còn giúp tối ưu hóa chi phí vốn. Doanh nghiệp cần cân nhắc giữa việc sử dụng vốn chủ sở hữu và vốn vay để đạt được tỷ lệ chi phí hợp lý. Chi phí vốn thấp sẽ tạo ra lợi nhuận cao hơn, từ đó tăng giá trị cho cổ đông.

3.5. Quản lý rủi ro

Nguồn vốn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Việc duy trì một cấu trúc vốn cân bằng giữa vốn chủ sở hữu và vốn vay giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro liên quan đến lãi suất và sự biến động của thị trường. Doanh nghiệp có thể chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống khó khăn, đảm bảo tính ổn định trong hoạt động.

3.6. Tăng cường uy tín và thương hiệu

Sự ổn định về nguồn vốn giúp doanh nghiệp tạo dựng uy tín và thương hiệu trong mắt đối tác, nhà đầu tư và khách hàng. Một doanh nghiệp có khả năng tài chính vững mạnh thường dễ dàng thu hút nhà đầu tư, nâng cao giá trị thương hiệu và tăng cường mối quan hệ với khách hàng. Điều này không chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong tương lai.

3.7. Quyết định chiến lược

Nguồn vốn cũng ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định chiến lược của doanh nghiệp. Các chiến lược như mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm mới hay thực hiện các giao dịch sáp nhập và mua lại đều phụ thuộc vào việc doanh nghiệp có đủ nguồn lực tài chính hay không. Sự thiếu hụt về nguồn vốn có thể làm giảm khả năng cạnh tranh và khiến doanh nghiệp bỏ lỡ nhiều cơ hội.

>> Tham khảo thêm bài viết Các cách quản trị nguồn vốn hiệu quả

4. Cơ cấu tài sản và nguồn vốn trong doanh nghiệp

Cơ cấu tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp là hai khái niệm quan trọng trong tài chính doanh nghiệp, phản ánh cách mà doanh nghiệp sử dụng tài sản và huy động nguồn vốn để thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Dưới đây là một trình bày cụ thể và giải thích rõ ràng về hai khái niệm này.

4.1. Cơ cấu tài sản

Cơ cấu tài sản của doanh nghiệp đề cập đến cách thức mà tài sản của doanh nghiệp được phân chia thành các loại tài sản khác nhau. Tài sản được chia thành hai loại chính: tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn.

a. Tài sản ngắn hạn

Tài sản ngắn hạn là những tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt hoặc sử dụng trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh. Các tài sản này thường có tính thanh khoản cao, giúp doanh nghiệp đáp ứng kịp thời các nhu cầu tài chính.

Các thành phần chính:

• Tiền mặt và các khoản tương đương tiền: Bao gồm tiền mặt, tài khoản ngân hàng, và các khoản đầu tư ngắn hạn dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt.
• Các khoản phải thu: Là các khoản nợ mà khách hàng phải trả cho doanh nghiệp do việc cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ.
• Hàng tồn kho: Là các sản phẩm, nguyên liệu, và hàng hóa mà doanh nghiệp đang lưu giữ để bán hoặc sản xuất trong tương lai.
• Chi phí trả trước: Là các chi phí đã trả trước nhưng chưa được ghi nhận trong doanh thu, như bảo hiểm, thuê mướn, hoặc dịch vụ đã trả trước.

b. Tài sản dài hạn

Tài sản dài hạn là những tài sản mà doanh nghiệp sở hữu và sử dụng trong thời gian dài, thường là trên một năm. Những tài sản này không có tính thanh khoản cao như tài sản ngắn hạn nhưng có giá trị lớn và góp phần tạo ra doanh thu cho doanh nghiệp.

Các thành phần chính:

• Tài sản cố định: Bao gồm đất đai, nhà xưởng, máy móc, thiết bị và phương tiện vận chuyển. Đây là các tài sản hữu hình sử dụng trong sản xuất và kinh doanh.
• Tài sản vô hình: Bao gồm thương hiệu, bản quyền, bằng sáng chế, và các giá trị không hữu hình khác mà doanh nghiệp sở hữu.
• Đầu tư dài hạn: Là các khoản đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu hoặc các công ty khác mà doanh nghiệp dự định nắm giữ trong thời gian dài.

4.2. Cơ cấu nguồn vốn

Cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp đề cập đến cách mà doanh nghiệp huy động và sử dụng các nguồn tài chính để tài trợ cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Nguồn vốn thường được chia thành hai loại chính: vốn chủ sở hữu và vốn vay.

a. Vốn chủ sở hữu

Vốn chủ sở hữu là phần vốn mà các cổ đông hoặc chủ sở hữu của doanh nghiệp đầu tư vào công ty. Đây là nguồn vốn không có nghĩa vụ hoàn trả, giúp doanh nghiệp có sự linh hoạt trong quản lý tài chính.

Các thành phần chính:

• Vốn cổ phần: Số tiền mà cổ đông đã góp vào doanh nghiệp thông qua việc mua cổ phần. Cổ đông phổ thông thường có quyền biểu quyết và nhận cổ tức.
• Lợi nhuận giữ lại: Phần lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp giữ lại để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh, thay vì phân chia cho cổ đông.
• Quỹ dự trữ: Là các quỹ được lập từ lợi nhuận để sử dụng cho các mục đích cụ thể, như quỹ tái đầu tư hoặc quỹ khắc phục rủi ro.

b. Vốn vay

Vốn vay là nguồn vốn mà doanh nghiệp vay từ các tổ chức tài chính, cá nhân hoặc qua việc phát hành trái phiếu. Đây là nguồn vốn mà doanh nghiệp có nghĩa vụ phải trả lãi và hoàn trả gốc theo các điều khoản đã thỏa thuận.

Các thành phần chính:

• Vay ngân hàng: Các khoản vay từ ngân hàng thương mại hoặc các tổ chức tín dụng khác. Doanh nghiệp có thể vay để tài trợ cho hoạt động kinh doanh hoặc duy trì vốn lưu động.
• Trái phiếu: Là các chứng khoán nợ mà doanh nghiệp phát hành để huy động vốn từ thị trường, với cam kết trả lãi định kỳ và hoàn trả gốc khi đến hạn.
• Các khoản nợ khác: Bao gồm các khoản vay từ các đối tác kinh doanh hoặc nhà cung cấp, thường có điều kiện và lãi suất linh hoạt hơn.

4.3. Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn

Cơ cấu tài sản và nguồn vốn của doanh nghiệp thường được thể hiện thông qua bảng cân đối kế toán. Trong bảng cân đối kế toán, tổng tài sản phải luôn bằng tổng nguồn vốn, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn vay. Điều này thể hiện nguyên tắc kế toán cơ bản là tài sản phải được tài trợ bằng nguồn vốn.

5. Một số câu hỏi thường gặp

Điểm khác biệt giữa vốn chủ sở hữu và vốn vay là gì?

Điểm khác biệt chính giữa vốn chủ sở hữu và vốn vay nằm ở nghĩa vụ tài chính. Vốn chủ sở hữu không cần hoàn trả và thường đi kèm với quyền lợi của cổ đông, như quyền biểu quyết và nhận cổ tức. Trong khi đó, vốn vay có nghĩa vụ hoàn trả kèm theo lãi suất, và nếu không thanh toán đúng hạn, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro lớn, bao gồm phá sản hoặc mất khả năng thanh toán.

Nguồn vốn có ảnh hưởng như thế nào đến rủi ro tài chính của doanh nghiệp?

Cơ cấu nguồn vốn ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Sử dụng quá nhiều vốn vay có thể dẫn đến tình trạng nợ nần cao, làm tăng áp lực tài chính và rủi ro mất khả năng thanh toán. Ngược lại, nếu doanh nghiệp dựa quá nhiều vào vốn chủ sở hữu, có thể dẫn đến giảm khả năng sinh lời và tăng trưởng chậm. Do đó, cần có sự cân nhắc hợp lý trong việc xây dựng cơ cấu vốn.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về Nguồn vốn là gì. Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.