Đối tượng điều chỉnh Luật Thương mại hiện hành

Trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta, thương mại diễn ra từng phút và là một phần không thể thiếu. Thương mại là một phần quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Nhưng cụ thể thì thương mại là gì?  Và liệu rằng có phải bất kỳ hoạt động thương mại cũng sẽ bị điều chỉnh bởi Luật thương mại hiện hành hay không? Hãy cùng tìm hiểu Đối tượng điều chỉnh Luật Thương mại hiện hành thông qua bài viết sau đây nhé.

Đối tượng điều chỉnh Luật Thương mại hiện hành

1. Thương mại là gì?

Thương mại là một thuật ngữ vô cùng quen thuộc và được sử dụng khá rộng rãi hiện nay nhưng ít ai biết được rõ định nghĩa của nó.

Thương mại là hoạt động trao đổi của cải, hàng hóa, dịch vụ, kiến thức, tiền tệ v.v giữa hai hay nhiều đối tác, và có thể nhận lại một giá trị nào đó (bằng tiền thông qua giá cả) hay bằng hàng hóa, dịch vụ khác như trong hình thức thương mại hàng đổi hàng.

Về mặt pháp lý, Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác. (khoản 1 Điều 3 Luật Thương mại 2005).

Xem thêm: Hoạt động thương mại là gì?

Như vậy, nhìn chung có thể thấy rằng mục đích của thương mại là tìm kiếm lợi nhuận.

2. Luật Thương mại là gì?

Trước khi đến với phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại thì chúng ta cũng nên tìm hiểu sơ qua về luật này nhé.

Luật Thương mại là lĩnh vực pháp luật bao gồm tổng thể các quy định pháp luật do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận nhằm quy định quy chế thương nhân, điều chỉnh hoạt động thương mại của thương nhân và vấn đề giải quyết tranh chấp phát sinh trong hoạt động thương mại của họ.

Luật Thương mại hiện hành được sử dụng trong năm 2022 là Luật Thương mại 2005 được sửa đổi bổ sung vào 2017, 2019. Luật thương mại xét dưới góc độ một văn bản pháp luật do nhà nước ban hành chỉ là một bộ phận trong lĩnh vực pháp luật thương mại.

3. Đối tượng điều chỉnh Luật Thương mại hiện hành

Điều 1, Luật Thương mại 2005 quy định về phạm vi điều chỉnh như sau:

(1).Hoạt động thương mại thực hiện trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Đó là việc các hoạt động được thương nhân thực hiện nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm:

Mua bán hàng hóa: là hoạt động thương mại, theo đó bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua và nhận thanh toán; bên mua có nghĩa vụ thanh toán cho bên bán, nhận hàng và quyền sở hữu hàng hóa theo thỏa thuận.

Cung ứng dịch vụ là hoạt động thương mại, theo đó một bên (sau đây gọi là bên cung ứng dịch vụ) có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán; bên sử dụng dịch vụ (sau đây gọi là khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo thỏa thuận.

Có thể bạn quan tâm: Dịch vụ thương mại là gì?

Xúc tiến thương mại là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hoá và cung ứng dịch vụ, bao gồm hoạt động khuyến mại, quảng cáo thương mại, trưng bày, giới thiệu hàng hóa, dịch vụ và hội chợ, triển lãm thương mại.

Phạm vi thực hiện hoạt động thương mại: Lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

(2). Hoạt động thương mại thực hiện ngoài lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp các bên thỏa thuận chọn áp dụng Luật này hoặc luật nước ngoài, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định áp dụng Luật này.

Trong quan hệ thương mại quốc tế, việc cho phép lựa chọn quyền áp dụng là một trong những nội dung đặc trưng, thể hiện quan hệ bình đẳng, các bên có thể lựa chọn Luật thương mại 2005 làm căn cứ cho phân định trách nhiệm hoặc là cơ sở cho giải quyết trách chấp, những suy đến cùng, nếu đã lựa chọn thì Luật áp dụng là Luật Thương mại 2005.

Luật nước ngoài, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, có các quy phạm pháp luật dẫn chiếu đến việc áp dụng Luật Thương mại 2005.

(3)  Hoạt động không nhằm mục đích sinh lợi của một bên trong giao dịch với thương nhân thực hiện trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp bên thực hiện hoạt động không nhằm mục đích sinh lợi đó chọn áp dụng Luật này.

Điều này là hoàn toàn hợp lí, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của bên còn lại, cụ thể là bên yếu thế hơn, nếu cả hai bên là thương nhân cùng thực hiện hoạt động thương mại thì quan hệ này thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại 2005, tuy nhiên, với việc có một bên không phải là thương nhân, thì việc lựa chọn Luật áp dụng phải là của bên đó, họ có thể lựa chọn Luật dân sự là luật áp dụng để điều chỉnh mối quan hệ đó. Bên không phải là thương nhân bao giờ cũng là bên yếu thế hơn vì họ không thường xuyên thực hiện các hoạt động đó nên họ sẽ không quen thuộc với các quy định pháp luật và có khả năng sẽ bị lợi dụng. Việc để cho bên không phải thương nhân lựa chọn luật sẽ bảo vệ quyền lợi của họ hơn và cho phép họ lựa chọn được luật mà họ quen thuộc nhiều hơn.

4. Các câu hỏi thường gặp

Hoạt động mua bán hàng hóa trong thương mại chỉ được điều chỉnh bởi Luật thương mại đúng không?

Sai. Ngoài Luật Thương mại thì Bộ luật Dân sự cũng điều chỉnh. Một số vấn đề như hiệu lực của hợp đồng, biện pháp bảo đảm… Không được Luật Thương mại điều chỉnh nên những vấn đề này sẽ do Bộ luật Dân sự điều chỉnh.

Hoạt động thương mại ngoài lãnh thổ Việt Nam có được áp dụng Luật thương mại 2005?

Hoạt động thương mại thực hiện ngoài lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong trường hợp các bên thỏa thuận chọn áp dụng Luật này hoặc luật nước ngoài, điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định áp dụng Luật này.

Nếu một bên không phải là thương nhân thì có được dùng Luật Thương mại 2005 để giải quyết tranh chấp?

Được. Quyền chọn Luật giải quyết tranh chấp sẽ phụ thuộc vào bên không phải là thương nhân. Nên nếu bên không phải là thương nhân chọn Luật Thương mại 2005 thì vẫn sẽ được áp dụng.

Như vậy, bài viết đã giúp quý độc giả giải quyết được thắc mắc liên quan đến Đối tượng điều chỉnh Luật Thương mại hiện hành. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ACC để được giải đáp nhé.