Lạm phát do chi phí đẩy là gì?
1. Lạm phát do chi phí đẩy là gì?
Lạm phát do tác động của chi phí xuất phát khi các khoản chi phí bị tăng lên một cách đồng đột trong bản sản phẩm nội địa.
Trong khung cảnh của đồ thị tổng cung - tổng cầu, một sự sốc như vậy sẽ được phát sinh để đẩy đường tổng cung di chuyển lên và sang trái. Trong tình hướng đó, các hàm lượng kinh tế vĩ mô trong bản sản phẩm nội địa đều bị ảnh hưởng theo hướng tiêu cực: sản lượng giam đi, mức độ thất nghiệp tăng, và lạm phát nâng cao. Vào lý do này, hiện tượng này được gọi là lạm phát do tác động của chi phí hay lạm phát kèm theo suy thoái (stagflation).
2. Các yếu tố tạo nên lạm phát từ chi phí
Ba loại chi phí thường gây ra lạm phát bao gồm: tiền lương, thuế gián thu và giá nguyên liệu nhập khẩu.
2.1 Tiền lương
Khi các đoàn thể lao động đạt được sự thành công trong việc đẩy cao tiền lương, các doanh nghiệp sẽ tìm cách tăng giá và kết quả là lạm phát sẽ xuất hiện. Chu kỳ này của tiền lương và giá cả sẽ tiếp tục và trở nên nghiêm trọng nếu chính phủ cố gắng tránh suy thoái bằng cách mở rộng tiền tệ.
2.2 Thuế gián thu
Việc tăng các loại thuế đồng thời áp dụng đến tất cả các nhà sản xuất cũng có thể gây ra lạm phát. Ở đây, thuế gián thu (bao gồm cả thuế nhập khẩu, các loại phí bắt buộc khác) đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả hàng hóa.
So với các quốc gia phát triển với tỷ lệ thuế trực thu cao, chúng ta có thể nhận định rằng ở các quốc gia đang phát triển, nơi mà thuế gián thu chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn thu từ thuế, thay đổi thuế gián thu có thể có tác động mạnh hơn đến lạm phát.
2.3 Giá nguyên liệu nhập khẩu
Với các nền kinh tế nhập khẩu nhiều loại nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu thiết yếu mà nền công nghiệp trong nước chưa sản xuất được, thay đổi giá của chúng (có thể do giá quốc tế thay đổi hoặc tỷ giá hối đoái biến động) sẽ có ảnh hưởng quan trọng đến tình hình lạm phát trong nước.
Nếu giá của chúng tăng mạnh trên thị trường thế giới hoặc giảm mạnh trên thị trường tài chính quốc tế, thì chi phí sản xuất trong nước sẽ tăng mạnh và lạm phát sẽ bùng nổ.
Các yếu tố nêu trên có thể có tác động riêng lẻ, nhưng cũng có thể gây ra tác động tổng hợp, làm cho lạm phát có thể tăng tốc. Nếu chính phủ phản ứng quá mạnh mẽ thông qua các chính sách điều chỉnh, thì lạm phát có thể trở nên không kiểm soát được, như tình hình của nhiều quốc gia công nghiệp trong thập kỷ 1970 và đầu thập kỷ 1980.
3. Sự khác biệt giữa lạm phát do cầu kéo và lạm phát do chi phí đẩy
Lạm phát do cầu kéo xảy ra khi tổng cầu tăng nhanh hơn tổng cung. Điều này xuất phát từ việc nhu cầu vượt quá nguồn cung, dẫn đến sự tăng giá của hàng hóa và dịch vụ. Trái lại, lạm phát do chi phí là kết quả của việc tăng giá nguyên vật liệu và thành phẩm do chi phí sản xuất tăng cao, làm giảm nguồn cung cho sản xuất.
Lạm phát do cầu thường bắt đầu từ việc gia tăng nguồn tiền trong nền kinh tế, chi tiêu chính phủ và tăng tỷ giá hối đoái. Trái lại, lạm phát do chi phí chủ yếu là do các nhóm độc quyền trong xã hội gây ra.
Các chính sách kiểm soát lạm phát do cầu thường đi đôi với các biện pháp tài chính tiền tệ, có thể dẫn đến tăng tỷ lệ thất nghiệp. Trái ngược với lạm phát do chi phí, trong đó các chính sách kiểm soát thường liên quan đến kiểm soát hành chính đối với giá cả và thu nhập, với mục tiêu là kiểm soát lạm phát mà không tăng tỷ lệ thất nghiệp.
4. Giải pháp cho lạm phát chi phí đẩy
Để xử lý tình trạng lạm phát do chi phí đẩy, Chính phủ có thể thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt hơn như tăng lãi suất để giảm lạm phát. Tuy nhiên, điều này có thể làm cho các doanh nghiệp gặp khó khăn hơn khi không thể tiếp cận được vốn vay. Điều này dẫn đến việc GDP thực tế không được cải thiện và có thể dẫn đến suy thoái. Đồng thời, biện pháp này cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng thất nghiệp.
Ngược lại, nếu Chính phủ nới lỏng các biện pháp để kích thích tổng cầu, sản lượng có thể trở lại mức tiềm năng, nhưng lạm phát có thể tăng cao hơn. Do đó, một số giải pháp khác cho tình trạng lạm phát do chi phí đẩy bao gồm:
Giảm chi phí sản xuất: Một biện pháp phù hợp để giảm lạm phát do chi phí đẩy là giảm chi phí sản xuất. Chính sách tập trung vào cung cấp, tức là tìm cách tăng sản xuất và nâng cao năng suất, cũng là một giải pháp hợp lý. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi một khoảng thời gian dài để tạo ra ảnh hưởng đáng kể.
Trợ cấp tiền lương: Chính phủ cũng có thể trợ cấp tiền lương để giảm bớt áp lực chi phí. Trong trường hợp này, Chính phủ hỗ trợ các doanh nghiệp bằng cách chi trả một phần chi phí lao động. Như vậy, chi phí sản xuất vẫn được giữ ở mức thấp và giảm bớt các tác động tăng giá.
Định giá lại: Định giá lại cũng là một biện pháp thay thế để giảm áp lực lạm phát từ hàng hóa nhập khẩu. Chính sách này đặc biệt có lợi cho các nước có lượng nguyên liệu đầu vào nhập khẩu lớn.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!