Kiểm tra viên thuế là ai? Nhiệm vụ và tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế

Trong lĩnh vực thuế, kiểm tra và giám sát là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thu nộp thuế. Kiểm tra viên thuế là những người chịu trách nhiệm thực hiện công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý các vi phạm liên quan đến thuế, góp phần bảo vệ lợi ích cho nhà nước và các doanh nghiệp. Vậy, Kiểm tra viên thuế là ai? Nhiệm vụ và tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế ra sao? Trong bài viết này, Công ty Luật ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của kiểm tra viên thuế cũng như các yêu cầu cần thiết để trở thành một kiểm tra viên chuyên nghiệp trong lĩnh vực này.

Kiểm tra viên thuế là ai? Nhiệm vụ và tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế

1. Kiểm tra viên thuế là ai?

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 11 Nghị định 29/2022/NĐ-CP thì kiểm tra thuế là công chức có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cơ bản của ngành thuế; trực tiếp thực hiện phần hành công việc của nghiệp vụ quản lý thuế. Kiểm tra viên thuế là những cá nhân được cơ quan thuế nhà nước ủy quyền để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghĩa vụ thuế của cá nhân và tổ chức. Họ thường làm việc tại các cơ quan thuế cấp quận, huyện, tỉnh, thành phố hoặc các đơn vị trực thuộc cơ quan thuế lớn hơn. Kiểm tra viên thuế không chỉ có trách nhiệm phát hiện các hành vi vi phạm về thuế mà còn tư vấn, hướng dẫn cho người nộp thuế về quy định pháp luật thuế hiện hành.

2. Chức năng của kiểm tra viên thuế

Chức năng của kiểm tra viên thuế

Kiểm tra viên thuế đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sự tuân thủ các quy định về thuế, từ đó góp phần tạo nên sự minh bạch và công bằng trong hệ thống thuế. Chức năng của kiểm tra viên thuế không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra và giám sát nghĩa vụ thuế mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác liên quan đến quản lý thuế. 

Giám sát và kiểm tra nghĩa vụ thuế: Chức năng đầu tiên và cũng là chức năng cơ bản nhất của kiểm tra viên thuế là giám sát và kiểm tra việc thực hiện nghĩa vụ thuế của các cá nhân và tổ chức. Điều này bao gồm việc rà soát hồ sơ kê khai thuế, kiểm tra sổ sách kế toán và các chứng từ liên quan để xác định xem doanh nghiệp có thực hiện nghĩa vụ thuế đúng theo quy định hay không. Kiểm tra viên sẽ thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất để đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật thuế của các đối tượng này.

Phát hiện và xử lý vi phạm về thuế: Một chức năng quan trọng khác của kiểm tra viên thuế là phát hiện các hành vi vi phạm trong lĩnh vực thuế. Điều này có thể bao gồm việc khai báo sai lệch, trốn thuế, hoặc không nộp thuế đúng hạn. Khi phát hiện các vi phạm, kiểm tra viên thuế có quyền lập biên bản và đề xuất các hình thức xử lý như xử phạt hành chính, truy thu thuế hoặc thậm chí chuyển hồ sơ cho các cơ quan điều tra nếu có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng.

Tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp: Ngoài việc thực hiện các nhiệm vụ kiểm tra và xử lý vi phạm, kiểm tra viên thuế còn có chức năng tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Họ sẽ hướng dẫn các doanh nghiệp về các quy định thuế hiện hành, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Bằng cách này, kiểm tra viên thuế không chỉ là người giám sát mà còn là người đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển một cách bền vững và hợp pháp.

Phối hợp với các cơ quan liên quan: Kiểm tra viên thuế cũng có chức năng phối hợp với các cơ quan liên quan khác trong việc thực hiện quản lý thuế. Điều này có thể bao gồm việc làm việc với các cơ quan chức năng khác như cơ quan cảnh sát, kiểm tra an ninh tài chính để xử lý các vụ việc liên quan đến vi phạm pháp luật về thuế. Sự phối hợp này giúp đảm bảo rằng mọi hành vi vi phạm đều được xử lý một cách đồng bộ và hiệu quả.

Đánh giá và báo cáo: Cuối cùng, kiểm tra viên thuế còn có chức năng đánh giá và báo cáo kết quả kiểm tra. Sau mỗi cuộc kiểm tra, họ sẽ lập báo cáo để tổng hợp các phát hiện, đánh giá tình hình tuân thủ thuế của đối tượng kiểm tra, đồng thời đề xuất các biện pháp cải thiện nếu cần thiết. Những báo cáo này không chỉ phục vụ cho cơ quan thuế mà còn cung cấp thông tin hữu ích cho việc xây dựng và điều chỉnh chính sách thuế của nhà nước.

Tóm lại, chức năng của kiểm tra viên thuế là rất đa dạng và quan trọng, từ việc giám sát và kiểm tra nghĩa vụ thuế cho đến việc tư vấn, phối hợp và báo cáo. Những chức năng này giúp đảm bảo rằng hệ thống thuế hoạt động hiệu quả, minh bạch và công bằng, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

>>> Xem thêm bài viết khác: Trường hợp nào thay đổi điều tra viên?

3. Nhiệm vụ và tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế

3.1. Nhiệm vụ của kiểm tra viên thuế 

Nhiệm vụ của kiểm tra viên thuế là rất đa dạng và đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế của các tổ chức và cá nhân. Những nhiệm vụ này không chỉ bao gồm việc kiểm tra mà còn có các hoạt động hỗ trợ khác nhằm đảm bảo hệ thống thuế hoạt động hiệu quả và minh bạch. Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 11 Nghị định 29/2022/NĐ-CP thì kiểm tra viên thuế có những nhiệm vụ như sau: 

Tham gia xây dựng các quy định cụ thể để triển khai nhiệm vụ quản lý thu; xây dựng kế hoạch thu thuế và thu khác, thu nợ thuế, cưỡng chế thuế và kế hoạch công tác tháng, quý, năm theo nhiệm vụ được giao

Tổ chức thực hiện các công việc sau:

• Hướng dẫn và tiếp nhận các thủ tục đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế, miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, tiền phạt, hoàn thuế
• Theo dõi, đôn đốc đối tượng nộp thuế, nộp đầy đủ kịp thời số thuế và số thu khác vào Kho bạc Nhà nước
• Tham gia quản lý thông tin người nộp thuế theo nhiệm vụ được giao
• Nắm rõ tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, ý thức chấp hành pháp luật thuế của đối tượng nộp thuế theo phạm vi quản lý để có biện pháp quản lý đạt hiệu quả cao
• Phân tích đánh giá tình hình tài chính, lãi lỗ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của đối tượng nộp thuế, đề xuất biện pháp quản lý và xử lý kịp thời các khoản nợ thuế
• Đề xuất và cụ thể hóa các chính sách, pháp luật thuế cho phù hợp với tình hình quản lý của ngành và địa phương

Phối hợp với các bộ phận có liên quan trong và ngoài đơn vị để thực hiện nhiệm vụ quản lý thuế thuộc phạm vi quản lý

Thực hiện kiểm tra công việc thuộc phần hành quản lý và xử lý theo quy định của pháp luật

Chấp hành sự chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ của công chức chuyên môn ở ngạch trên và hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ đối với công chức chuyên môn ở ngạch dưới

Quản lý hồ sơ tài liệu theo quy định của Nhà nước.

Tóm lại, nhiệm vụ của kiểm tra viên thuế không chỉ đơn thuần là kiểm tra mà còn bao gồm nhiều hoạt động khác nhau, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong hệ thống thuế. Sự chuyên nghiệp và chính xác trong từng nhiệm vụ là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả quản lý thuế của nhà nước.

3.2. Tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế

Để đảm bảo hoạt động kiểm tra thuế diễn ra hiệu quả, kiểm tra viên thuế cần phải đáp ứng một số tiêu chuẩn nhất định. Những tiêu chuẩn này không chỉ đảm bảo chất lượng công việc mà còn giúp kiểm tra viên thực hiện nhiệm vụ của mình một cách chuyên nghiệp và chính xác. Căn cứ theo quy định tại Khoản 3 Điều 11 Nghị định 29/2022/NĐ-CP thì tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ  của một người kiểm tra viên là:

Nắm vững các quy định của pháp luật, chế độ chính sách liên quan đến lĩnh vực thuế và quy trình nghiệp vụ quản lý có liên quan đến phần công việc được giao;

Nắm được những vấn đề cơ bản về chiến lược phát triển, chương trình cải cách hành chính của Chính phủ và ngành Thuế, các chính sách kinh tế tài chính liên quan;

Nắm rõ quy trình xây dựng các phương án, kế hoạch, các quyết định cụ thể và có kiến thức am hiểu trong lĩnh vực được giao; có kỹ năng soạn thảo văn bản và thuyết trình các vấn đề được giao nghiên cứu, tham mưu; sử dụng thành thạo máy vi tính, phần mềm quản lý thuế và các công cụ khác;

Nắm vững những vấn đề cơ bản về kế toán doanh nghiệp, kế toán thuế, phân tích tài chính doanh nghiệp và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ của đối tượng nộp thuế để nâng cao hiệu quả quản lý thuế;

Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ kiến thức chuyên sâu, bảo đảm thực hiện nhiệm vụ quản lý thuế đạt hiệu quả cao; có kỹ năng xây dựng kế hoạch công tác và tổ chức thực hiện công việc thuộc phần hành được giao; kỹ năng soạn thảo văn bản nghiệp vụ về thuế; kỹ năng phân tích, tổng hợp, đánh giá và kiểm tra công việc được giao và kỹ năng đọc, phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp;

Có kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản và sử dụng được ngoại ngữ hoặc sử dụng được tiếng dân tộc thiểu số đối với công chức công tác ở vùng dân tộc thiểu số theo yêu cầu của vị trí việc làm.

Bên cạnh đó, theo Khoản 4 Điều 11 Nghị định 29/2022/NĐ-CP quy định tiêu chuẩn về bồi dưỡng , đào tạo người kiểm tra viên cần có:

Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên với chuyên ngành đào tạo phù hợp với yêu cầu của vị trí việc làm

Có chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản lý nhà nước đối với công chức ngạch chuyên viên và tương đương.

Tóm lại, các tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế không chỉ bao gồm trình độ học vấn và kỹ năng chuyên môn, mà còn phải có phẩm chất đạo đức và kinh nghiệm thực tiễn. Những yếu tố này sẽ đảm bảo rằng kiểm tra viên thuế có thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý thuế và bảo vệ lợi ích của nhà nước và cộng đồng.

>>> Đọc thêm bài viết khác: Thanh tra viên là gì? Điều kiện trở thành thanh tra viên

4. Câu hỏi thường gặp 

Kiểm tra viên thuế cần có những chứng chỉ nào để thực hiện công việc?

Kiểm tra viên thuế thường cần có các chứng chỉ chuyên môn liên quan đến lĩnh vực tài chính và thuế. Một số chứng chỉ phổ biến bao gồm chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA), chứng chỉ kiểm toán viên (CMA), hoặc các chứng chỉ về thuế từ các tổ chức chuyên nghiệp. Những chứng chỉ này không chỉ giúp nâng cao năng lực chuyên môn mà còn là điều kiện tiên quyết trong nhiều trường hợp để làm việc trong cơ quan thuế.

Có cần kinh nghiệm làm việc trước khi trở thành kiểm tra viên thuế không?

Có, kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tài chính, kế toán hoặc thuế là điều rất quan trọng đối với kiểm tra viên thuế. Nhiều cơ quan thuế yêu cầu ứng viên có một khoảng thời gian làm việc nhất định, thường là từ 1 đến 3 năm, để đảm bảo rằng họ đã có những hiểu biết và kỹ năng thực tiễn cần thiết cho công việc. Kinh nghiệm này giúp kiểm tra viên nhanh chóng làm quen với quy trình và công việc thực tế khi thực hiện kiểm tra thuế.

Có những phẩm chất cá nhân nào cần thiết cho một kiểm tra viên thuế?

Ngoài kiến thức chuyên môn, kiểm tra viên thuế cần có một số phẩm chất cá nhân quan trọng. Họ phải có khả năng giao tiếp tốt, cả bằng văn bản lẫn lời nói, để trình bày kết quả kiểm tra một cách rõ ràng và dễ hiểu. Ngoài ra, kiểm tra viên cần có khả năng làm việc dưới áp lực, tính kiên nhẫn và tinh thần cầu tiến để không ngừng học hỏi và cải thiện kỹ năng. Tính khách quan và công bằng trong đánh giá cũng là phẩm chất thiết yếu để đảm bảo sự tin cậy trong công việc của họ.

Bài viết "Kiểm tra viên thuế là ai? Nhiệm vụ và tiêu chuẩn của kiểm tra viên thuế" đã cung cấp cái nhìn tổng quan về vai trò quan trọng của kiểm tra viên thuế trong hệ thống quản lý thuế. Với những nhiệm vụ cụ thể và tiêu chuẩn khắt khe, kiểm tra viên thuế không chỉ đảm bảo tính chính xác và công bằng trong việc thu thuế mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Việc hiểu rõ vai trò và yêu cầu đối với kiểm tra viên thuế sẽ giúp các doanh nghiệp và cá nhân thực hiện tốt hơn nghĩa vụ thuế của mình, đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật. Hãy tham khảo thêm thông tin chi tiết từ bài viết của Công ty Luật ACC để có cái nhìn sâu hơn về chủ đề này.