Hướng dẫn hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định

Chi phí hao mòn tài sản cố định là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kế toán và tài chính, đặc biệt là khi doanh nghiệp cần đánh giá hiệu suất tài chính của mình. Đây là một khía cạnh quyết định quan trọng đối với quá trình quản lý tài sản và tài chính của doanh nghiệp. Nhưng thực sự, chi phí hao mòn tài sản cố định là gì và tại sao nó lại đóng một vai trò quan trọng trong việc đo lường sự thành công kinh doanh? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về khái niệm này để hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của nó trong hoạt động kinh doanh hàng ngày.

Hướng dẫn hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định

1. Chi phí hao mòn tài sản cố định là gì?

Chi phí hao mòn tài sản cố định là khoản chi phí được phân bổ dần vào chi phí sản xuất kinh doanh trong thời gian sử dụng của tài sản cố định. Chi phí hao mòn tài sản cố định được tính dựa trên giá trị ban đầu của tài sản cố định, thời gian sử dụng của tài sản cố định và phương pháp tính khấu hao tài sản cố định.

Chi phí hao mòn tài sản cố định là gì?

2. Hướng dẫn hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định

2.1 Nguyên tắc hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định

Theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC, chi phí hao mòn tài sản cố định được hạch toán như sau:

Xác định nguyên giá tài sản cố định:

Nguyên giá tài sản cố định là toàn bộ giá trị cần bỏ ra để có tài sản cố định, bao gồm:

• Giá mua, giá thành sản xuất, giá trị do tự xây dựng, tự chế tạo;
• Chi phí vận chuyển, lắp đặt, chạy thử;
• Chi phí khác có liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản cố định vào sử dụng.

Xác định phương pháp trích khấu hao tài sản cố định:

Phương pháp trích khấu hao tài sản cố định là cách thức tính toán và phân bổ giá trị hao mòn của tài sản cố định theo thời gian sử dụng. Có 6 phương pháp trích khấu hao tài sản cố định, cụ thể như sau:

• Phương pháp đường thẳng;
•  Phương pháp khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm;
•  Phương pháp khấu hao theo số năm sử dụng;
•  Phương pháp khấu hao theo số giờ hoạt động; Phương pháp khấu hao theo sản lượng;
•  Phương pháp khấu hao theo số chu kỳ sản xuất.

Tính và hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định:

Chi phí hao mòn tài sản cố định được xác định bằng cách nhân nguyên giá tài sản cố định với tỷ lệ khấu hao.

Hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định được thực hiện theo tài khoản 214 - Hao mòn tài sản cố định.

2.2 Hạch toán chi phí hao mòn tài sản cố định hữu hình

Hạch toán trích khấu hao tài sản cố định hữu hình

Khi trích khấu hao tài sản cố định hữu hình, kế toán ghi sổ theo các bước sau:

Bước 1: Tính số tiền khấu hao tài sản cố định trong kỳ:

Số tiền khấu hao tài sản cố định trong kỳ = Nguyên giá tài sản cố định * Tỷ lệ khấu hao * Số tháng sử dụng trong kỳ / 12 tháng
Bước 2: Hạch toán trích khấu hao tài sản cố định trong kỳ:

Nợ TK 214 - Hao mòn tài sản cố định (2141)
Có TK 211 - Tài sản cố định hữu hình
Ví dụ: Công ty ABC mua một chiếc ô tô tải với nguyên giá là 1 tỷ đồng. Phương pháp trích khấu hao là đường thẳng, thời gian sử dụng là 10 năm. Trong tháng 1/2023, công ty sử dụng ô tô tải 25 ngày.

Tỷ lệ khấu hao hàng tháng của ô tô tải là:

Tỷ lệ khấu hao hàng tháng = 100% / 10 năm * 12 tháng / 100 = 1,25%
Số tiền khấu hao ô tô tải trong tháng 1/2023 là:

Số tiền khấu hao = 1 tỷ đồng * 1,25% * 25 ngày / 30 ngày = 125 triệu đồng
Kế toán hạch toán trích khấu hao ô tô tải trong tháng 1/2023 như sau:

Nợ TK 214 - Hao mòn tài sản cố định (2141) 125 triệu đồng
Có TK 211 - Tài sản cố định hữu hình 125 triệu đồng

Hạch toán tăng, giảm giá trị hao mòn tài sản cố định hữu hình

Trong quá trình sử dụng, giá trị hao mòn của tài sản cố định hữu hình có thể bị tăng hoặc giảm. Các trường hợp tăng, giảm giá trị hao mòn tài sản cố định hữu hình bao gồm:

Tăng giá trị hao mòn: Trường hợp này xảy ra khi tài sản cố định hữu hình bị tổn thất, giảm giá trị do thiên tai, hỏa hoạn,...

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí hao mòn tài sản cố định

Giá trị ban đầu của tài sản cố định: Giá trị ban đầu của tài sản cố định là giá mua, giá trị ghi sổ của tài sản cố định khi đưa vào sử dụng. Giá trị ban đầu của tài sản cố định càng cao thì chi phí hao mòn tài sản cố định càng lớn.
Thời gian sử dụng của tài sản cố định: Thời gian sử dụng của tài sản cố định càng dài thì chi phí hao mòn tài sản cố định càng nhỏ.
Phương pháp tính khấu hao tài sản cố định: Phương pháp tính khấu hao tài sản cố định khác nhau sẽ dẫn đến chi phí hao mòn tài sản cố định khác nhau.

4. Công ty luật ACC giải đáp các câu hỏi thường gặp  

Câu hỏi: Chi phí hao mòn tài sản cố định là gì?
Trả lời: Chi phí hao mòn tài sản cố định là số tiền mà một doanh nghiệp phải ghi nhận hàng năm để phản ánh sự giảm giá trị của tài sản cố định do sử dụng, tuổi thọ hoặc hao mòn tự nhiên.

Câu hỏi: Tại sao doanh nghiệp cần tính toán chi phí hao mòn tài sản cố định?
Trả lời: Tính toán chi phí hao mòn tài sản cố định giúp doanh nghiệp phản ánh chính xác giảm giá trị của tài sản theo thời gian, làm tăng tính minh bạch trong báo cáo tài chính và giúp quản lý đưa ra quyết định hiệu quả về việc duy trì hoặc thay thế tài sản.

Câu hỏi: Có những phương pháp tính toán chi phí hao mòn tài sản cố định nào phổ biến?
Trả lời: Có hai phương pháp chính để tính toán chi phí hao mòn tài sản cố định, đó là phương pháp hao mòn theo dòng tiền (DDB) và phương pháp hao mòn theo đường thẳng (SLN). Mỗi phương pháp có ưu điểm và hạn chế riêng, và doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp phù hợp với mô hình kinh doanh và chiến lược tài chính của mình.

Trong kinh doanh, việc hiểu rõ và quản lý chi phí hao mòn tài sản cố định không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định tài chính mà còn giúp tối ưu hóa nguồn lực và quyết định đầu tư một cách thông minh. Sự am hiểu về khái niệm này sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra các chiến lược dài hạn một cách hiệu quả, từ đó đảm bảo sự bền vững và phát triển trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh. Đó là lý do tại sao chi phí hao mòn tài sản cố định đóng vai trò quan trọng và không thể phớt lờ trong quá trình quản lý tài chính doanh nghiệp.