Chế định ly thân là gì?

Chế định ly thân là thuật ngữ pháp lý áp dụng khi một cặp vợ chồng quyết định sống riêng lẻ mà không tiến hành thủ tục ly hôn. Đây là một giải pháp tạm thời cho các vấn đề trong hôn nhân, giúp hai bên có thể tạm xa nhau để suy nghĩ và giải quyết mâu thuẫn trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về mối quan hệ. Hãy cùng ACC tìm hiểu thêm chế định ly thân.

Chế định ly thân là gì

1. Chế định ly thân là gì?

Chế định ly thân được xem là một chế định bắt kịp với thực tế cuộc sống hôn nhân vợ chồng đồng thời thể hiện được tinh thần luật hóa đạo đức khi quy định nghĩa vụ cưu mang lẫn nhau về vật chất bằng tài sản riêng và chăm sóc về tinh thần cho bên có bệnh nặng, khó khăn trong thời kỳ ly thân.

>> Tham khảo thêm thông tin chi tiết tại Tổng hợp quy định về ly thân chi tiết nhất - Công ty Luật ACC

2. Chế định ly thân trong luật Hôn nhân và gia đình 2014

Hiện tại, Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cùng các hướng dẫn liên quan không có quy định cụ thể về ly thân. Do đó, không có định nghĩa rõ ràng về khái niệm này, cũng như không có cơ quan nào chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề liên quan đến ly thân bằng cách ban hành quyết định hay bản án công nhận. Trong trường hợp này, bạn có thể tự quyết định sống riêng mà không vi phạm pháp luật. Ly thân không chấm dứt quan hệ pháp lý giữa vợ chồng, vì vậy trong thời gian sống ly thân, các bên vẫn giữ nguyên các quyền và nghĩa vụ đối với con chung và tài sản.

Ngoài ra, cần lưu ý rằng các tài sản và thu nhập thuộc về vợ chồng trong thời kỳ ly thân vẫn được coi là tài sản chung, bao gồm cả thu nhập từ lao động, sản xuất, kinh doanh, hoa lợi và lợi tức từ tài sản riêng. Để đảm bảo sự độc lập trong thời gian ly thân, bạn có thể thỏa thuận với chồng về việc phân chia tài sản chung trong giai đoạn này.

3. Quy trình chế định ly thân bao gồm những bước nào?

Quy trình chế định ly thân bao gồm những bước nào

 Quy trình chế định ly thân bao gồm những bước sau:

3.1. Hòa giải:

• Vợ hoặc chồng có yêu cầu ly thân đơn phương làm đơn ly thân gửi đến tòa án nhân dân nơi cư trú của mình.
• Tòa án sẽ thụ lý đơn ly thân và tiến hành hòa giải cho vợ chồng.
• Mục đích của hòa giải là giúp vợ chồng tự nguyện giải quyết mâu thuẫn, hàn gắn tình cảm và tiếp tục chung sống vợ chồng.
• Nếu hòa giải thành, tòa án sẽ lập biên bản hòa giải và vợ chồng tự thực hiện theo nội dung bản án.
• Nếu hòa giải không thành, tòa án sẽ đưa vụ việc ra xét và giải quyết.

3.2. Xét xử:

• Tòa án sẽ xem xét các căn cứ ly thân đơn phương, các yếu tố liên quan đến cuộc sống hôn nhân, lợi ích tốt nhất của con chung để ra quyết định.
• Tòa án có thể giải quyết cho ly thân đơn phương nếu có căn cứ theo quy định của pháp luật.
• Quyết định của tòa án về việc ly thân đơn phương có hiệu lực pháp luật ngay khi được công bố.

3.3. Thực hiện các thủ tục sau ly thân:

• Đăng ký ly thân tại cơ quan đăng ký hộ khẩu.
• Phân chia tài sản chung (nếu có).
• Thỏa thuận về việc nuôi dưỡng con chung (nếu có).
• Thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con (nếu có).

>> Tham khảo thêm thông tin tại Quy định pháp luật về ly thân để tìm hiểu thêm về quy định pháp luật về ly thân.

4. Có nên luật hóa chế định ly thân?

Tại Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 và các văn bản hướng dẫn hiện nay, không có quy định cụ thể về ly thân. Tuy nhiên, việc pháp luật đưa ra quy phạm điều chỉnh về vấn đề này sẽ mang lại nhiều lợi ích quan trọng.

Thứ nhất, khi có quy phạm điều chỉnh, thỏa thuận ly thân sẽ được pháp luật tôn trọng và bảo vệ. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi và bảo vệ các bên trong trường hợp có xâm phạm từ phía đối phương.

Thứ hai, quy phạm này sẽ là cơ sở quan trọng để Tòa án xem xét việc chấp nhận ly hôn sau khi đã có thỏa thuận ly thân. Điều này giảm bớt phức tạp trong việc chứng minh mục đích hôn nhân không đạt được, đặc biệt là trong các trường hợp ly hôn đơn phương.

Thứ ba, việc hoàn thiện pháp luật Hôn nhân và Gia đình nhằm điều chỉnh toàn diện và cụ thể vấn đề ly thân sẽ hạn chế tình trạng đơn phương ly hôn, từ đó giúp giảm thiểu những tranh chấp về tài sản và con cái sau này.

Những điều này cho thấy sự cần thiết và tính hiệu quả của việc điều chỉnh pháp luật để thích ứng với thực tiễn và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên trong quan hệ hôn nhân.

>> Đọc thêm bài viết Tư vấn thủ tục ly thân theo quy định pháp luật hiện nay để tham khảo về dịch vụ ly hôn bên công ty Luật ACC. 

5. Có thể thay đổi quyết định chế định ly thân sau khi đã được phán quyết không?

Ở Việt Nam, sau khi đã có quyết định chế định ly thân từ Tòa án, có thể thay đổi quyết định này nhưng phải thông qua quy trình hòa giải hoặc xem xét lại từ Tòa án. Cụ thể:

Hòa giải: Hai bên có thể đồng ý hòa giải và rút lại đơn đề nghị chế định ly thân. Quy trình hòa giải thường do UBND cấp xã thực hiện và cần sự đồng ý của cả hai bên.

Xem xét lại từ Tòa án: Nếu có sự thay đổi trong tình hình gia đình hoặc các yếu tố khác, một trong hai bên có thể yêu cầu Tòa án xem xét lại quyết định chế định ly thân. Tòa án sẽ xem xét các lý lẽ và chứng cứ được đưa ra để quyết định liệu có điều chỉnh quyết định ban đầu hay không.

Tuy nhiên, quy trình thay đổi quyết định chế định ly thân phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và được thực hiện dưới sự giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc thay đổi quyết định này cần sự đồng ý của các bên liên quan và phải tuân thủ các quy định về thủ tục và quy trình của pháp luật gia đình và hôn nhân tại Việt Nam.

6. Câu hỏi thường gặp

Quyết định ly thân đơn phương có hiệu lực pháp luật từ khi nào?

Quyết định ly thân đơn phương có hiệu lực pháp luật ngay khi được công bố.

Ly thân có phải là ly hôn không?

Không, ly thân không phải là ly hôn. Ly thân chỉ là chế độ pháp lý cho phép vợ chồng tạm thời ngừng chung sống, trong khi ly hôn là việc chấm dứt hoàn toàn quan hệ hôn nhân.

Trong thời gian ly thân, vợ chồng có thể quay lại chung sống với nhau không?

Có, vợ chồng trong thời gian ly thân có thể quay lại chung sống với nhau nếu tự nguyện.

Chế định ly thân là giải pháp pháp lý quan trọng nhằm điều chỉnh quan hệ vợ chồng khi hôn nhân gặp mâu thuẫn, giúp họ tạm thời ngừng chung sống nhưng vẫn duy trì quan hệ hôn nhân. Ly thân đơn phương có thể được thực hiện khi có căn cứ theo quy định của pháp luật, sau thủ tục tòa án. Việc ly thân có nhiều hậu quả về mặt pháp luật, ảnh hưởng đến quyền, nghĩa vụ của vợ chồng và con chung. Tuy nhiên, ly thân không phải là ly hôn, và vợ chồng có thể quay lại chung sống nếu tự nguyện.