Yêu cầu phản tố là gì? Khi nào thì được gửi yêu cầu phản tố?

Trong bài viết này, ACC sẽ cùng bạn khám phá về một khái niệm pháp lý quan trọng trong lĩnh vực tố tụng dân sự: "yêu cầu phản tố là gì" và điều kiện khi nào thì có thể gửi yêu cầu phản tố. Khái niệm này đề cập đến quy trình pháp lý mà bị đơn có thể sử dụng để đối phó với yêu cầu của nguyên đơn trong quá trình giải quyết vụ án. Chúng ta sẽ tìm hiểu về thời hạn cụ thể mà bị đơn cần tuân thủ khi gửi yêu cầu phản tố, cũng như những quy định và điều kiện cụ thể khi mà yêu cầu này có thể được xem xét và chấp nhận. Qua đó, bài viết sẽ giúp độc giả hiểu rõ hơn về quy trình pháp lý này và cách nó ảnh hưởng đến việc giải quyết các vụ án dân sự.

Yêu cầu phản tố là gì? Khi nào thì được gửi yêu cầu phản tố?

1. Yêu cầu phản tố là gì?

Yêu cầu phản tố là quyền của bị đơn hoặc người có liên quan đối với nguyên đơn hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Nó tương đương với việc yêu cầu khởi kiện và được quy định trong Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS năm 2015).

Theo BLTTDS năm 2015, yêu cầu phản tố phải được độc lập, không phụ thuộc vào bất kỳ yêu cầu nào khác. Quy trình giải quyết yêu cầu phản tố tương tự như thủ tục giải quyết một yêu cầu khởi kiện, bao gồm việc thu thập chứng cứ, hòa giải, và công khai chứng cứ.

2. Khi nào thì được yêu cầu phản tố

Yêu cầu phản tố được quy định cụ thể về thời hạn và điều kiện trong Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS năm 2015). Theo khoản 1 Điều 199 của BLTTDS năm 2015, bị đơn phải gửi yêu cầu phản tố trong vòng 15 ngày kể từ khi nhận được thông báo từ Tòa án. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết và có lý do chính đáng, thời hạn này có thể được gia hạn nhưng không quá 15 ngày.

Ngoài ra, theo quy định tại khoản 3 Điều 200 của BLTTDS năm 2015, bị đơn chỉ có quyền đưa ra yêu cầu phản tố trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải. Điều này là một quy định mới được thêm vào BLTTDS năm 2015 và không có trong phiên bản trước đó.

Trong thực tế, trước khi BLTTDS năm 2015 có hiệu lực, có nhiều trường hợp bị đơn không đưa ra yêu cầu phản tố từ đầu mà thường đưa ra sau khi chuẩn bị xét xử hoặc ngay tại phiên tòa. Điều này gây ra sự kéo dài và phức tạp hóa quá trình giải quyết vụ án. Tuy nhiên, BLTTDS năm 2015 không rõ ràng về việc bị đơn có quyền đưa ra yêu cầu phản tố trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải lần thứ mấy. Điều này dẫn đến sự không nhất quán trong việc áp dụng pháp luật giữa các Thẩm phán, có khi có sự "lách luật" để xem xét yêu cầu phản tố của bị đơn sau thời điểm đã quy định.

3. Một số quy đinh có liên quan đến yêu cầu phản tố

Một số quy định có liên quan đến yêu cầu phản tố được điều chỉnh và rõ ràng trong Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS năm 2015). Theo khoản 1 Điều 200 của BLTTDS năm 2015, bị đơn có quyền yêu cầu phản tố đối với nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập. Điều này áp dụng sau khi bị đơn nhận được thông báo từ Tòa án về việc thụ lý vụ án hoặc việc thụ lý đơn yêu cầu độc lập từ Tòa án.

Tuy nhiên, trong thực tế, vẫn tồn tại sự nhầm lẫn giữa yêu cầu phản tố và ý kiến của bị đơn. Điều này có thể gây ra sự hiểu lầm từ phía Tòa án và ảnh hưởng đến quy trình giải quyết vụ án. Để giải quyết vấn đề này, Nghị quyết số 05/2012/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã đưa ra các hướng dẫn cụ thể về việc phân biệt yêu cầu phản tố và ý kiến của bị đơn.

Theo khoản 2 Điều 200 của BLTTDS năm 2015, yêu cầu phản tố của bị đơn được chấp nhận trong một số trường hợp nhất định. Đầu tiên, nó có thể được chấp nhận để bù trừ nghĩa vụ với yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập. Thứ hai, nó cũng có thể dẫn đến việc loại trừ việc chấp nhận một phần hoặc toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập. Cuối cùng, khi yêu cầu phản tố và yêu cầu của nguyên đơn có mối liên quan với nhau, việc giải quyết chúng trong cùng một vụ án có thể làm cho quá trình tố tụng trở nên chính xác và nhanh chóng hơn.

Nhìn chung, việc hiểu rõ về "yêu cầu phản tố là gì" và điều kiện để gửi yêu cầu này là rất quan trọng trong quá trình tố tụng dân sự, chúng ta đã có cái nhìn tổng quan về cơ chế này và cách mà nó áp dụng trong thực tế. Việc tuân thủ các quy định và thời hạn liên quan đến yêu cầu phản tố không chỉ giúp tăng tính công bằng và minh bạch trong việc giải quyết các vụ án mà còn giảm thiểu sự rối rắm và trì hoãn trong quá trình tố tụng. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc hơn về khía cạnh quan trọng này của pháp luật dân sự.