Cơ chế xúc tiến đầu tư nước ngoài theo pháp luật Việt Nam

Cơ chế xúc tiến đầu tư nước ngoài theo pháp luật Việt Nam được thiết lập để thu hút và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư quốc tế. Thông qua các chính sách ưu đãi về thuế, quy trình thủ tục đơn giản, và sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, Việt Nam mong muốn tạo ra môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và hấp dẫn. Các quy định này không chỉ bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và hội nhập quốc tế.

I. Định nghĩa xúc tiến đầu tư nước ngoài

1. Xúc tiến đầu tư là gì?

Xúc tiến đầu tư là những hoạt động của cơ quan có thẩm quyền nhằm thu hút các tập đoàn kinh tế, các doanh nghiệp, đơn vị, cá nhân trong và ngoài nước đến địa phương (nước) mình để đầu tư.

2. Xúc tiến đầu tư nước ngoài là gì?

Xúc tiến đầu tư nước ngoài là một tập hợp các hoạt động và chính sách do chính phủ hoặc các tổ chức liên quan thực hiện nhằm thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đến đầu tư vào một quốc gia. Mục tiêu của các hoạt động này là để tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, giới thiệu các cơ hội đầu tư hấp dẫn, và cung cấp các thông tin cũng như hỗ trợ cần thiết cho các nhà đầu tư.

Các hoạt động chính trong xúc tiến đầu tư nước ngoài bao gồm:

Chính sách khuyến khích đầu tư: Áp dụng các chính sách ưu đãi về thuế, miễn giảm thuế, hỗ trợ tài chính, và các ưu đãi khác nhằm thu hút đầu tư.

Quảng bá và tiếp thị: Tổ chức các sự kiện, hội nghị, hội thảo, và các chuyến công tác quốc tế để giới thiệu về môi trường đầu tư và các cơ hội kinh doanh tại quốc gia.

Hỗ trợ pháp lý và hành chính: Cung cấp thông tin về các quy định pháp luật, quy trình và thủ tục đầu tư, và hỗ trợ nhà đầu tư trong việc giải quyết các vấn đề hành chính.

Xây dựng cơ sở hạ tầng: Cải thiện cơ sở hạ tầng kinh tế như giao thông, viễn thông, điện lực, và các khu công nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.

Tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi: Cải cách hành chính, tăng cường tính minh bạch và hiệu quả của các cơ quan quản lý, và đảm bảo an ninh trật tự để tạo ra môi trường kinh doanh an toàn và thuận lợi.

Thiết lập quan hệ đối tác: Hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thiết lập các mối quan hệ hợp tác, liên doanh với các đối tác trong và ngoài nước.

Cơ chế xúc tiến đầu tư nước ngoài theo pháp luật Việt Nam 

II. Vai trò của pháp luật trong việc xúc tiến đầu tư

Pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc xúc tiến đầu tư, vì nó tạo ra một môi trường ổn định, minh bạch và công bằng cho các nhà đầu tư. Pháp luật bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của các bên tham gia, đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của các giao dịch đầu tư. Ngoài ra, pháp luật còn góp phần nâng cao uy tín và sức hấp dẫn của thị trường đầu tư, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Vì vậy, pháp luật đóng vai trò thiết yếu trong việc xúc tiến đầu tư, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế và xã hội.

III. Cơ chế xúc tiến đầu tư nước ngoài theo pháp luật Việt Nam

Cơ chế xúc tiến đầu tư nước ngoài theo pháp luật Việt Nam được thiết kế để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài, đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong các hoạt động đầu tư. 

1. Khung pháp lý và chính sách

Luật Đầu tư: Luật Đầu tư năm 2020 và các văn bản hướng dẫn là cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Luật này quy định rõ quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư, các loại hình đầu tư, các ngành nghề được và không được đầu tư, và các ưu đãi đầu tư.

Chính sách ưu đãi: Việt Nam áp dụng các chính sách ưu đãi thuế, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu, và các chính sách ưu đãi khác cho các dự án đầu tư trong các lĩnh vực ưu tiên và các khu vực kinh tế đặc biệt.

2. Cơ quan quản lý và hỗ trợ đầu tư

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI): Là cơ quan chính chịu trách nhiệm quản lý và xúc tiến đầu tư, bao gồm việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và hỗ trợ nhà đầu tư trong quá trình thực hiện dự án.

Các khu công nghiệp và khu kinh tế: Các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế đặc biệt được thành lập để thu hút đầu tư nước ngoài với cơ sở hạ tầng hoàn thiện và các chính sách ưu đãi đặc biệt.

Cụ thể tại Điều 91 Nghị định 31/2021/NĐ-CP quy định về cơ quan xúc tiến đầu tư như sau:

Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan giúp Chính phủ quản lý nhà nước về hoạt động xúc tiến đầu tư trong phạm vi cả nước.

Các bộ, ngành phân công đầu mối thực hiện hoạt động xúc tiến đầu tư theo ngành, lĩnh vực thuộc chức năng và thẩm quyền.

Sở Kế hoạch và Đầu tư làm đầu mối giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý nhà nước về công tác xúc tiến đầu tư.

Tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện cụ thể, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập cơ quan hoặc bộ phận xúc tiến đầu tư trong cơ cấu tổ chức của mình và có trách nhiệm bố trí cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, biên chế và kinh phí hoạt động.

Trường hợp thành lập cơ quan xúc tiến đầu tư trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải được sự thống nhất của Bộ Nội vụ và Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật.

Đầu mối xúc tiến đầu tư tại nước ngoài:

Đầu mối xúc tiến đầu tư tại nước ngoài trực thuộc và chịu sự quản lý của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài;

Tùy theo yêu cầu cụ thể của từng địa bàn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư thống nhất với Bộ Ngoại giao về số lượng nhân sự xúc tiến đầu tư được bố trí tại cơ quan đại diện.

Trường hợp tại một địa bàn có biên chế từ hai cán bộ xúc tiến đầu tư trở lên thì thành lập bộ phận xúc tiến đầu tư trực thuộc cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài;

Đầu mối xúc tiến đầu tư tại nước ngoài chịu sự chỉ đạo về chuyên môn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và sự chỉ đạo toàn diện của cơ quan đại diện của Việt Nam tại nước ngoài.

3. Các chính sách ưu đãi đầu tư:

Việt Nam đã đưa ra nhiều chính sách ưu đãi đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài. Các chính sách này bao gồm:

Chính sách về đầu tư kinh doanh chung: Nhà đầu tư được quyền thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành, nghề mà Luật Đầu tư không cấm. Nhà nước công nhận và bảo hộ quyền sở hữu về tài sản, vốn đầu tư, thu nhập và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của nhà đầu tư.

Hình thức áp dụng ưu đãi đầu tư: Bao gồm áp dụng mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức thuế suất thông thường có thời hạn hoặc toàn bộ thời gian thực hiện dự án đầu tư; miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định; nguyên liệu, vật tư, linh kiện để thực hiện dự án đầu tư; miễn, giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, thuế sử dụng đất.

Đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư: Bao gồm dự án đầu tư thuộc ngành, nghề ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư 2020; dự án đầu tư có quy mô vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên và thực hiện giải ngân tối thiểu 6.000 tỷ đồng trong thời hạn 03 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc quyết định chủ trương đầu tư.

4. Quy trình và thủ tục xúc tiến cho nhà đầu tư nước ngoài

Quy trình và thủ tục xúc tiến cho nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam bao gồm:

• Đăng ký tài khoản trên hệ thống.
• Kê khai thông tin, đăng tải văn bản điện tử trên hệ thống hoặc nộp bộ hồ sơ giấy.
• Giải trình nội dung cần bổ sung (nếu có).
• Mang chứng minh nhân dân (hoặc căn cước công dân,  hộ chiếu) và giấy biên nhận đến bộ phận trả hồ sơ để nhận kết quả.

Quy trình và thủ tục xúc tiến cho nhà đầu tư nước ngoài 

V. Một số câu hỏi thường gặp

Đại sứ quán có được xem là cơ quan hỗ trợ xúc tiến đầu tư không?

Theo điểm b Khoản 3 Điều 100 Nghị định 31/2021/NĐ-CP, đại sứ quán được xem là cơ quan hỗ trợ xúc tiến đầu tư, mặc dù không phải là cơ quan chính chịu trách nhiệm về lĩnh vực này. Đại sứ quán đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ kinh tế và thương mại giữa nước sở tại và nước mà họ đại diện. 

Những cơ quan nào thường tham gia vào quá trình xúc tiến đầu tư nước ngoài?

Các cơ quan chính thường tham gia bao gồm Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cơ quan quản lý đầu tư địa phương, và các đại sứ quán.

Lợi ích chính của việc xúc tiến đầu tư nước ngoài là gì?

Lợi ích chính bao gồm tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, nâng cao năng lực sản xuất, và chuyển giao công nghệ.