Văn bản Nghị quyết là gì? Những nội dung nghị quyết quy định là?

Trong cuộc hội nghị lịch sử của các quốc gia và tổ chức quốc tế, văn bản nghị quyết luôn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Chúng không chỉ là kết quả của sự thảo luận kỹ lưỡng và đàm phán mà còn là cam kết chung của cộng đồng quốc tế về các vấn đề quan trọng đối với sự phát triển và hòa bình của thế giới. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết Văn bản Nghị quyết là gì. Bài viết dưới đây, ACC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Văn bản Nghị quyết là gì?

1. Văn bản Nghị quyết là gì?

Văn bản Nghị quyết là một dạng tài liệu pháp lý được quy định trong Điều 4 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, được điều chỉnh và bổ sung bởi khoản 1 của Điều 1 trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi năm 2020. Nghị quyết được xác định là một loại văn bản pháp luật.

Theo quy định, Nghị quyết thường xuất phát từ các cơ quan có thẩm quyền như: 

• Quốc hội, 
• Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, 
• Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, 
• Hội đồng nhân dân các cấp. 

Đây là một cách để các cơ quan này quyết định về các vấn đề quan trọng sau khi đã thảo luận và đưa ra quyết định thông qua biểu quyết, thể hiện ý kiến hoặc quan điểm của một tập thể về một vấn đề cụ thể.

Nghị quyết thường được hình thành sau các cuộc họp, hội nghị, và quá trình thảo luận. Sau đó, nó được thông qua bằng biểu quyết theo đa số. Trong nội dung của Nghị quyết, thường chứa đựng những quyết định quan trọng, các hướng dẫn, hay các chiến lược cụ thể về một vấn đề nào đó mà cơ quan đó quan tâm và cần giải quyết.

Có hai loại Nghị quyết chính: Nghị quyết đơn và Nghị quyết liên tịch. Nghị quyết liên tịch thường được ban hành khi có sự phối hợp giữa các cơ quan, như Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Điều này thể hiện tinh thần hợp tác và sự đồng thuận giữa các tổ chức và cơ quan có liên quan trong việc giải quyết các vấn đề quan trọng.

2. Những nội dung nghị quyết quy định

Nghị quyết là một loại văn bản quy phạm pháp luật được ban hành bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền có nhiều nội dung quan trọng, đa dạng và phụ thuộc vào cơ quan ban hành.

• Quốc hội ban hành nghị quyết để quy định các vấn đề như tỷ lệ phân chia ngân sách, thí điểm chính sách mới, tạm ngưng hoặc kéo dài thời hạn áp dụng luật, quy định về tình trạng khẩn cấp, đại xá, và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Quốc hội. 
• Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết để giải thích các văn bản quy phạm pháp luật, tạm ngưng hoặc kéo dài thời hạn áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật, bãi bỏ các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn hoạt động của Hội đồng nhân dân, và các vấn đề khác thuộc thẩm quyền của Ủy ban thường vụ.
• Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành nghị quyết để hướng dẫn việc áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử thông qua tổng kết việc áp dụng pháp luật và giám đốc việc xét xử.
• Các Hội đồng nhân dân các cấp cũng có thẩm quyền ban hành nghị quyết để quy định chi tiết các vấn đề được giao, chính sách và biện pháp đảm bảo thi hành pháp luật, phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách, quốc phòng, an ninh ở địa phương, và các biện pháp đặc thù phù hợp với điều kiện địa phương.

3. Văn bản nghị quyết có phải là văn bản quy phạm pháp luật?

Theo quy định tại Điều 4 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015. Vấn đề về việc liệu một nghị quyết có được coi là một văn bản quy phạm pháp luật có thể được suy luận từ các khung pháp lý điều chỉnh các quy trình lập pháp. Theo những quy định được nêu trong luật về việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, các nghị quyết là một phần của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Hệ thống này bao gồm các loại văn bản khác nhau, như hiến pháp, luật, nghị định, quyết định, nghị quyết, và nhiều loại khác.

Các nghị quyết, đặc biệt là những nghị quyết được ban hành bởi các cơ quan có thẩm quyền như Quốc hội hoặc các cơ quan chính phủ, mang trọng lượng pháp lý và được coi là bắt buộc trong phạm vi thẩm quyền của họ. Thường được sử dụng để thể hiện ý chí hoặc quyết định tập thể của các cơ quan này về các vấn đề cụ thể, từ đó ảnh hưởng đến các hành động pháp lý hoặc hành chính.

Tuy nhiên, không phải tất cả các nghị quyết đều tự động được phân loại là văn bản quy phạm pháp luật. Sự xác định phụ thuộc vào các quy định cụ thể được quy định trong khung pháp lý điều chỉnh việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật. 

Ví dụ: trong khi các nghị quyết được ban hành bởi Quốc hội hoặc các cơ quan chính phủ thường được coi là các văn bản quy phạm pháp luật, thì các nghị quyết được ban hành bởi các tổ chức Đảng có thể không nằm trong danh mục này.

Điều quan trọng là liệu một nghị quyết có đủ điều kiện để được coi là một văn bản quy phạm pháp luật phụ thuộc vào việc nó được ban hành bởi một cơ quan có thẩm quyền và phù hợp với các tiêu chí pháp lý được quy định trong lập luật áp dụng. Do đó, trong khi một số nghị quyết có thể mang trọng lượng pháp lý và phục vụ như các văn bản bắt buộc, thì những nghị quyết khác có thể phục vụ như biểu hiện ý định hoặc hướng dẫn chính sách mà không có sức mạnh của luật lệ.

Nhìn chung, văn bản nghị quyết đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hướng đi và cam kết của cộng đồng quốc tế đối với các vấn đề quan trọng. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả thực sự, cần có sự hợp tác và tuân thủ chặt chẽ từ tất cả các bên liên quan.