Quan niệm về tư duy trừu tượng là gì?

Não bộ của trẻ em phát triển đến khoảng 75% trong giai đoạn từ 4 – 14 tuổi, trong giai đoạn này là giai đoạn mà trẻ em có thể rèn luyện tư duy trừu tượng một cách hiệu quả. Bởi lẽ tư duy trừu tượng đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các hoạt động nhận thức của trẻ em và cả người lớn. Vậy tư duy trừu tượng là gì? Các hình thức tư duy trừu tượng phổ biến hiện nay là gì? Hãy cùng ACC theo dõi bài viết dưới đây nhé.

Tư duy trừu tượng là gì?

Tư duy trừu tượng (hay nhận thức lý tính) được hiểu là dạng tư duy xuất hiện khi não bộ hoạt động, ghi nhớ và nhận ra nét tương đồng, mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng.

Ví dụ: Vào ngày hôm trước, bố mẹ muốn lấy vật ở trên cao thì dùng cây gậy khều xuống. Nếu hôm nay bé đang chơi và cũng muốn lấy đồ chơi treo ở vị trí trên cao mà không thể với tới thì với khả năng trừu tượng, bé sẽ thực hiện hành động tương tự. Điều này dựa vào sự quan sát nét tương đồng giữa hai trường hợp để tìm được cách giải quyết nhanh chóng và hiệu quả.

Các hình thức tư duy trừu tượng phổ biến hiện nay

Phán đoán

Đây là hình thức tư duy trừu tượng, liên kết các khái niệm với nhau để khẳng định hay phủ định một đặc điểm, một thuộc tính của đối tượng. Thí dụ: "Dân tộc Việt Nam là một dân tộc anh hùng" là một phán đoán vì có sự liên kết khái niệm "dân tộc Việt Nam" với khái niệm "anh hùng".

Theo trình độ phát triển của nhận thức, phán đoán được phân chia làm ba loại là phán đoán đơn nhất, phán đoán đặc thù và phán đoán phổ biến.

Ví dụ: Đồng dẫn điện => Đồng là kim loại => Mọi kim loại đều dẫn điện

Tuy nhiên chỉ dựa vào các phán đoán trên chưa thể biết ngoài đặc tính dẫn điện giống nhau thì giữa đồng với các kim loại khác còn có các thuộc tính giống nhau nào khác nữa. Để khắc phục hạn chế đó, nhận thức lý tính phải vươn lên hình thức nhận thức suy luận.

Suy luận

Suy luận là hình thức tư duy trừu tượng liên kết các phán đoán lại với nhau để rút ra một phán đoán có tính chất kết luận tìm ra tri thức mới. Thí dụ, nếu liên kết phán đoán "đồng dẫn điện" với phán đoán "đồng là kim loại" ta rút ra được tri thức mới "mọi kim loại đều dẫn điện". Tùy theo sự kết hợp phán đoán theo trật tự nào giữa phán đoán đơn nhất, đặc thù với phổ biến mà người ta có được hình thức suy luận quy nạp hay diễn dịch.

Ngoài suy luận, trực giác lý tính cũng có chức năng phát hiện ra tri thức mới một cách nhanh chóng và đúng đắn.

Tầm quan trọng của tư duy trừu tượng

Tư duy trừu tượng vô cùng quan trọng trong cuộc sống hằng ngày

Tư duy trừu tượng giúp bạn trừu tượng hóa những chi tiết nhỏ nhất, từ đó xem xét tổng quát tình huống đang phát sinh trong cuộc sống hàng ngày. Nhờ vậy, bạn sẽ có cơ hội mở mang tầm nhìn, vượt qua giới hạn và phát triển những tư duy mới trong suy nghĩ.

Đặc biệt, tư duy trừu tượng nên được rèn luyện từ thuở bé, song hành trong suốt quá trình trưởng thành của mỗi cá nhân. Bởi nó giúp mọi người nhận ra bản chất và nắm bắt quy luật phát triển của sự vật - hiện tượng xung quanh. Từ đó, mọi người có thể tự mình giải quyết những vấn đề, thắc mắc trong cuộc sống.

Tác động đến sự phát triển của bộ não

Tư duy trừu tượng giúp mỗi người suy nghĩ logic hơn, định hướng trí tuệ và khái quát hóa những vấn đề trong thực tế. Vậy nên, nó cũng sẽ tác động lên sự phát triển của não bộ và tạo ra hệ thống ngôn ngữ để tương tác giao tiếp.

Trong thực tế, mỗi người là một cá thể hoàn toàn độc lập và não bộ cũng sẽ phát triển theo từng giai đoạn khác nhau. Đối với trẻ nhỏ cũng vậy, bé sẽ có sự thích thú đặc biệt đến những thứ khác nhau và cha mẹ không nên áp đặt tư duy của mình cho trẻ. Hãy trân trọng sự khác biệt và để trẻ phát triển một cách tự nhiên nhất

Qua thời gian, sau khi hình thành tư duy trừu tượng, bé sẽ biết kết hợp cảm giác cùng hình ảnh trong đầu để hiểu được vạn vật xung quanh đang vận hành như thế nào. Thông qua đó, não bộ của bé cũng dần được hoàn thiện và phát triển toàn diện hơn.

Phân biệt tư duy trừu tượng và tư duy cụ thể

Điểm giống nhau

Cả hai loại tư duy này đều phản ánh đặc tính bản chất của sự vật, hiện tượng.

Điểm khác biệt

Trên đây ACC đã giúp bạn tìm hiểu về tư duy trừu tượng. Trong quá trình tìm hiểu nếu có câu hỏi thắc mắc xin vui lòng liên hệ đến website của Công ty Luật ACC để được giải đáp.