1. Trung tâm trọng tài là gì?
Khoản 1 Điều 3 Luật trọng tài thương mại 2010: “Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của Luật này”
Điều 23 Luật trọng tài thương mại 2010 quy định: “Trung tâm trọng tài có chức năng tổ chức, điều phối hoạt động giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài quy chế và hỗ trợ Trọng tài viên về các mặt hành chính, văn phòng và các trợ giúp khác trong quá trình tố tụng trọng tài”
Trung tâm trọng tài tên tiếng Anh là: “Arbitration center”.
2. Thẩm quyền của Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam
* Điều kiện và thủ tục thành lập Trung tâm trọng tài
– Trung tâm trọng tài được thành lập khi có ít nhất năm sáng lập viên là công dân Việt Nam có đủ điều kiện là Trọng tài viên quy định tại Điều 20 của Luật này đề nghị thành lập và được Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp Giấy phép thành lập
– Hồ sơ đề nghị thành lập Trung tâm trọng tài gồm:
+ Đơn đề nghị thành lập
+ Dự thảo điều lệ của Trung tâm trọng tài theo mẫu do Bộ Tư pháp ban hành;
+ Danh sách các sáng lập viên và các giấy tờ kèm theo chứng minh những người này có đủ điều kiện quy định tại Điều 20 của Luật này
+ Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp Giấy phép thành lập Trung tâm trọng tài và phê chuẩn điều lệ của Trung tâm trọng tài; trường hợp từ chối phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
* Điều khoản giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài
Việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài có thể được các bên thỏa thuận trước hoặc sau khi phát sinh tranh chấp tùy từng trường hợp. Thỏa thuận trọng tài có thể được thể hiện dưới dạng một điều khoản của hợp đồng hoặc dưới dạng một thỏa thuận riêng, nhưng thỏa thuận đó bắt buộc phải được lập thành văn bản.
Các hình thức thỏa thuận sau đây cũng được coi là bằng văn bản:
+ Thỏa thuận được xác lập trên cơ sở trao đổi giữa các bên bằng điện tín, fax, telex, thư điện tử và các hình thức khác do pháp luật quy định.
+ Thỏa thuận được thiết lập bởi sự trao đổi thông tin giữa các bên.
+ Thỏa thuận được lập thành văn bản do luật sư, công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền theo yêu cầu của các bên.
– Trong giao dịch của các bên có dẫn chiếu đến tài liệu có thể đại diện cho thỏa thuận trọng tài như hợp đồng, bằng chứng, điều lệ công ty và các tài liệu tương tự khác.
– Bằng việc trao đổi các yêu cầu và tuyên bố tự vệ chứng minh sự tồn tại của một thỏa thuận được ký kết bởi một bên và không bị bên kia phủ nhận. Tuy nhiên, trong các trường hợp sau đây, thỏa thuận trọng tài sẽ vô hiệu:
– Thỏa thuận trọng tài được lập để giải quyết tranh chấp không thuộc phạm vi quy định tại mục 2 Luật trọng tài thương mại 2010: tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại; Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động kinh doanh; Các tranh chấp khác giữa các bên do pháp luật quy định sẽ được giải quyết bằng trọng tài.
Người giao kết thỏa thuận trọng tài không có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Người thành lập không phải là người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền hợp pháp hoặc là người được ủy quyền hợp pháp nhưng nằm ngoài phạm vi được ủy quyền. Người giao kết thỏa thuận trọng tài không có năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật dân sự.
– Hình thức của thỏa thuận không tuân thủ các quy định nêu trên.
– Một trong các bên bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép trong quá trình xác lập thỏa thuận trọng tài và có yêu cầu tuyên bố thỏa thuận trọng tài vô hiệu.
– Thỏa thuận trọng tài vi phạm điều cấm của luật.
* Ghi lại hoạt động của trung tâm trọng tài.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày được cấp Giấy phép thành lập, Trung tâm trọng tài phải đăng ký hoạt động với Bộ Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi đặt Trung tâm trọng tài. Sau thời hạn này, nếu Trung tâm trọng tài không đăng ký thì giấy phép không còn giá trị.
Hồ sơ đăng ký hoạt động gồm 01 bộ giấy tờ sau:
– Bản đăng ký hoạt động;
– Bản sao có chứng thực Giấy phép thành lập của Trung tâm trọng tài; nếu nộp bản sao thì phải kèm theo bản chính để đối chiếu;
– Bản sao có chứng thực Điều lệ của Trung tâm trọng tài; nếu nộp bản sao thì phải kèm theo bản chính để đối chiếu;
– Bản chính hoặc bản sao có chứng thực các giấy tờ chứng minh trụ sở của trung tâm trọng tài.
Bộ Tư pháp cấp Giấy đăng ký hoạt động cho Trung tâm trọng tài trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được đơn đăng ký.
* Địa vị pháp lý và cơ cấu của Trung tâm trọng tài
- Trung tâm trọng tài có tư cách pháp nhân, con dấu riêng, tài khoản riêng.
- Trung tâm trọng tài hoạt động phi lợi nhuận.
- Trung tâm trọng tài được thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện ở trong nước và nước ngoài.
- Trung tâm trọng tài có ban giám đốc và ban thư ký. Cơ cấu, bộ máy của Trung tâm trọng tài do Điều lệ của Trung tâm quy định. Ban điều hành của Trung tâm trọng tài gồm có Chủ tịch, một hoặc nhiều Phó Chủ tịch, có thể có Tổng thư ký do Chủ tịch Trung tâm trọng tài chỉ định. Chủ tịch Trung tâm Trọng tài là Trọng tài viên.
- Trung tâm trọng tài có danh sách trọng tài viên.
* Quyền và nghĩa vụ của trung tâm trọng tài
Quyền và nghĩa vụ của trung tâm trọng tài được quy định tại mục 28 Luật trọng tài thương mại 2010, bao gồm:
"Quyền và nghĩa vụ của Trung tâm trọng tài"
- Soạn thảo điều lệ, quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài theo quy định của luật này.
- Xây dựng tiêu chuẩn trọng tài và quy trình tuyển chọn, lập danh sách trọng tài, xóa tên trọng tài khỏi danh sách trọng tài của tổ chức mình.
- Gửi danh sách Trọng tài viên và những sửa đổi trong danh sách Trọng tài viên của Trung tâm trọng tài cho Bộ Tư pháp để công bố.
- Chỉ định trọng tài viên thành lập hội đồng trọng tài trong các trường hợp quy định tại Luật này.
- Trọng tài, hòa giải và các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại khác theo quy định của pháp luật.
- Cung cấp các dịch vụ hành chính, văn thư và các dịch vụ giải quyết tranh chấp khác.
- Thu phí trọng tài và các khoản phí pháp lý khác liên quan đến hoạt động trọng tài.
- Trả phí và các chi phí khác cho Trọng tài.
- Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ và kỹ năng giải quyết tranh chấp cho Trọng tài viên.
- Báo cáo định kỳ hằng năm về hoạt động của Trung tâm trọng tài với Sở Tư pháp nơi Trung tâm trọng tài đăng ký hoạt động.
- Lưu trữ hồ sơ, cung cấp các bản sao quyết định trọng tài theo yêu cầu của các bên tranh chấp hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền.”
Như vậy, có thể hiểu trung tâm trọng tài có những quyền và nghĩa vụ sau đây: Xây dựng điều lệ và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài phù hợp với những quy định của Luật này; xây dựng tiêu chuẩn Trọng tài viên và quy trình xét chọn, lập danh sách Trọng tài viên, xóa tên Trọng tài viên trong danh sách Trọng tài viên của tổ chức mình; gửi danh sách Trọng tài viên và những thay đổi về danh sách Trọng tài viên của Trung tâm trọng tài cho Bộ Tư pháp để công bố; chỉ định Trọng tài viên để thành lập Hội đồng trọng tài trong những trường hợp quy định tại Luật này; cung cấp dịch vụ trọng tài, hòa giải và các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại khác theo quy định của pháp luật; cung cấp các dịch vụ hành chính, văn phòng và các dịch vụ khác cho việc giải quyết tranh chấp; thu phí trọng tài và các khoản hợp pháp khác có liên quan đến hoạt động trọng tài; trả thù lao và các chi phí khác cho Trọng tài viên; tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ và kỹ năng giải quyết tranh chấp cho Trọng tài viên; báo cáo định kỳ hằng năm về hoạt động của Trung tâm trọng tài với Sở Tư pháp nơi Trung tâm trọng tài đăng ký hoạt động; lưu trữ hồ sơ, cung cấp các bản sao quyết định trọng tài theo yêu cầu của các bên tranh chấp hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Hoạt động của trung tâm trọng tài chấm dứt trong các trường hợp sau đây:
- Các trường hợp được quy định trong Điều lệ của Trung tâm trọng tài;
- Bị thu hồi Giấy phép thành lập và Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Chính phủ quy định chi tiết các trường hợp bị thu hồi giấy phép thành lập, giấy đăng ký hoạt động cũng như trình tự, điều kiện chấm dứt hoạt động của trung tâm trọng tài.
3. Lợi ích của việc giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài thương mại
Phương thức trọng tài đơn giản, linh hoạt theo thỏa thuận của các bên giúp quá trình giải quyết tranh chấp diễn ra nhanh chóng. Trung tâm trọng tài thường được tổ chức theo cơ cấu gồm có ban giám đốc, ban thư ký và các trọng tài viên của trung tâm. Bộ máy của trung tâm tài chính đơn giản, gọn nhẹ. Ban Giám đốc của Trung tâm trọng tài có Chủ tịch, một hoặc nhiều Phó Chủ tịch và có thể có Tổng thư ký do Chủ tịch Trung tâm trọng tài bổ nhiệm. Chủ tịch trung tâm trọng tài là trọng tài viên. Trung tâm trọng tài có danh sách trọng tài viên. Trọng tài viên tham gia giải quyết tranh chấp khi được lựa chọn hoặc chỉ định.
– Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại tạo sự linh hoạt, thuận tiện và chủ động cho các bên khi không phải tham gia tố tụng nhiều cấp. Các bên được tự do lựa chọn thủ tục tố tụng và thủ tục trọng tài cũng đơn giản hơn so với thủ tục tố tụng tại tòa án.
– Phán quyết của trọng tài là khách quan và đáng tin cậy vì các bên được tự do lựa chọn trọng tài viên. Việc chỉ định trọng tài viên giúp các bên lựa chọn được người có kinh nghiệm, uy tín và kiến thức chuyên sâu về tranh chấp.
– Quyết định của trọng tài là chung thẩm, ràng buộc các bên, các bên không có quyền kháng cáo, phản đối. Đây là điểm khác biệt và cũng là ưu điểm của phương thức trọng tài so với Tòa án.
Nguyên tắc trọng tài không công khai giúp các bên bảo vệ uy tín và bí mật kinh doanh của mình.
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!