Việc trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của cá nhân, xã hội. Vậy, Khi nào nên trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa? Bài viết này Công ty luật ACC sẽ đi sâu phân tích các trường hợp cụ thể mà bị cáo có thể được trả tự do ngay tại phiên tòa.
Khi nào nên trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa?
1. Thế nào là bị cáo?
Khái niệm bị can và bị cáo được quy định tại Điều 61 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau:
Bị cáo là người hoặc pháp nhân đã bị Tòa án quyết định đưa ra xét xử. Quyền và nghĩa vụ của bị cáo là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự.
2. Khi nào nên trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa?
Theo Điều 328 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, Hội đồng xét xử phải tuyên bố trả tự do ngay tại phiên tòa cho bị cáo đang bị tạm giam trong các trường hợp sau đây nếu họ không bị tạm giam về một tội phạm khác:
- Bị cáo không có tội;
- Bị cáo được miễn trách nhiệm hình sự hoặc được miễn hình phạt;
- Bị cáo bị xử phạt bằng hình phạt không phải là hình phạt tù;
- Bị cáo bị xử phạt tù nhưng được hưởng án treo;
- Thời hạn phạt tù bằng hoặc ngắn hơn thời gian bị cáo đã bị tạm giam.
Như vậy, bị cáo sẽ được trả tự do tại phiên tòa trong các trường hợp như trên.
3. Khi nào thì được miễn chấp hành hình phạt tù?
Bộ luật Hình sự 2015 đã quy định một số trường hợp đặc biệt, trong đó người bị kết án có thể được miễn chấp hành hình phạt. Cụ thể căn cứ theo Điều 62 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định miễn chấp hành hình phạt tù như sau:
- Người bị kết án được miễn chấp hành hình phạt khi được đặc xá hoặc đại xá.
- Người bị kết án cải tạo không giam giữ hoặc tù có thời hạn đến 03 năm chưa chấp hành hình phạt thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành hình phạt, nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Sau khi bị kết án đã lập công;
- Mắc bệnh hiểm nghèo;
- Chấp hành tốt pháp luật, có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và xét thấy người đó không còn nguy hiểm cho xã hội nữa.
- Người bị kết án phạt tù có thời hạn trên 03 năm, chưa chấp hành hình phạt nếu đã lập công lớn hoặc mắc bệnh hiểm nghèo và người đó không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành toàn bộ hình phạt.
- Người bị kết án phạt tù đến 03 năm, đã được tạm đình chỉ chấp hành hình phạt, nếu trong thời gian được tạm đình chỉ mà đã lập công hoặc chấp hành tốt pháp luật, hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và xét thấy người đó không còn nguy hiểm cho xã hội nữa, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành phần hình phạt còn lại.
- Người bị kết án phạt tiền đã tích cực chấp hành được một phần hình phạt nhưng bị lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn kéo dài do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc ốm đau gây ra mà không thể tiếp tục chấp hành được phần hình phạt còn lại hoặc lập công lớn, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành phần tiền phạt còn lại.
- Người bị phạt cấm cư trú hoặc quản chế, nếu đã chấp hành được một phần hai thời hạn hình phạt và cải tạo tốt, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện nơi người đó chấp hành hình phạt, Tòa án có thể quyết định miễn chấp hành phần hình phạt còn lại.
- Người được miễn chấp hành hình phạt theo quy định tại Điều này vẫn phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ dân sự do Tòa án tuyên trong bản án.
Như vậy, Điều 62 Bộ luật Hình sự 2015 đã quy định một số trường hợp người bị kết án có thể được miễn chấp hành hình phạt, như lập công, mắc bệnh hiểm nghèo, chấp hành tốt pháp luật, hoặc có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn.
4. Các câu hỏi thường gặp
Quyền của bị cáo khi bị tạm giam?
Bị cáo có quyền được bào chữa, quyền được gặp luật sư, quyền được làm rõ các cáo buộc, quyền được đối xử nhân đạo,... Nếu bị cáo cho rằng mình bị tạm giam oan sai, bị cáo có quyền khiếu nại, tố cáo.
Thủ tục kháng cáo khi không đồng ý với quyết định của Tòa án?
Nếu bị cáo hoặc người đại diện hợp pháp của bị cáo không đồng ý với quyết định của Tòa án, họ có quyền kháng cáo trong thời hạn quy định của pháp luật.
Vai trò của luật sư trong việc bảo vệ quyền lợi của bị cáo?
Luật sư có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo. Luật sư sẽ tư vấn pháp lý, tham gia vào quá trình tố tụng, bảo vệ quyền lợi của bị cáo trước pháp luật.
Qua, bài viết này hy vọng bạn đã giải đáp được thắc mắc về khi nào nên trả tự do cho bị cáo tại phiên tòa. Pháp luật luôn hướng tới mục tiêu bảo vệ quyền con người và đảm bảo công lý xã hội. Việc quy định rõ ràng các trường hợp mà bị cáo có thể được trả tự do tại phiên tòa là một minh chứng cho sự hoàn thiện của hệ thống pháp luật. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ cụ thể, đừng ngần ngại liên hệ với Công ty luật ACC để nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và tận tâm.
Nội dung bài viết:
Bình luận