Tội phạm ít nghiêm trọng là gì?Phân loại tội phạm theo Bộ luật Hình sự 2015

Quy định về phân loại tội phạm trong Bộ luật hình sự là như thế nào? Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội là gì? Tội phạm ít nghiêm trọng là gì? Tội phạm nghiêm trọng là những loại tội phạm nào? Cùng tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC!

Tội phạm ít nghiêm trọng là gì?Phân loại tội phạm theo Bộ luật Hình sự 2015

1. Tội phạm ít nghiêm trọng là gì?

Theo quy định tại Điều 9, Khoản 1 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi bởi Khoản 2 của Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2017), phân loại tội phạm được thực hiện như sau:

Tội phạm được phân thành 04 loại căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, như sau:

a) Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn, với mức cao nhất của khung hình phạt được quy định đối với tội này là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù từ 01 đến 03 năm.

b) Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn hơn, với mức cao nhất của khung hình phạt được quy định đối với tội này là từ trên 03 năm tù đến 07 năm tù.

c) Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất lớn, với mức cao nhất của khung hình phạt được quy định đối với tội này là từ trên 07 năm tù đến 15 năm tù.

d) Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội đặc biệt lớn, với mức cao nhất của khung hình phạt được quy định đối với tội này là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

Theo quy định này, tội phạm ít nghiêm trọng được xác định là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không lớn, và mức cao nhất của khung hình phạt được quy định đối với tội này là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù từ 01 đến 03 năm.

2. Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội:

Chúng ta có thể nhận thấy rằng căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm là một yếu tố quan trọng trong việc phân loại các loại tội phạm thành các hạng mức khác nhau như tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Mặc dù hành vi của các đối tượng có thể có dấu hiệu của tội phạm, nhưng nếu tính chất nguy hiểm cho xã hội không lớn, thì thực tế không thể coi là tội phạm và sẽ được xử lý bằng các biện pháp khác.

Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm cũng ảnh hưởng đến loại hình và khung hình phạt của tội phạm. Điều này cũng cần được xem xét để đảm bảo việc phân loại tội phạm là chính xác và có khung hình phạt cụ thể. Việc đánh giá tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm thường được thực hiện theo các tiêu chí sau:

• Xem xét và đánh giá lỗi lạc, ý định, động cơ của người phạm tội; điều tra và khám phá phương tiện thực hiện tội phạm; phương thức thực hiện tội phạm; thời gian và địa điểm của hành vi phạm tội; mục tiêu của hành vi xâm phạm và nhiều yếu tố khác.
• Đặc biệt chú ý và đánh giá cụ thể các hậu quả mà hành vi phạm tội gây ra, bao gồm những tổn thất về tính mạng, sức khỏe, tài sản và những hậu quả phi vật chất (như ảnh hưởng xấu đến việc thực hiện chính sách của Đảng, của Nhà nước; gây ra sự tổn thương cho xã hội).
• Trong trường hợp có đồng phạm, cần xem xét tính chất của từng đồng phạm, bao gồm số lượng và vai trò của họ trong hành vi phạm tội, để cá nhân hóa trách nhiệm hình sự khi quyết định về mức án.
• Trong trường hợp tội phạm có tổ chức, cần xem xét tính chất của tổ chức, số lượng và mức độ cấu kết giữa các thành viên, cũng như vai trò và vị trí của mỗi cá nhân trong việc thực hiện hành vi phạm tội, để cá nhân hóa trách nhiệm hình sự khi quyết định về mức án.

Tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội

3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm ít nghiêm trọng là bao nhiêu năm?

Theo quy định tại Khoản 2 của Điều 27 trong Bộ luật Hình sự năm 2015, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:

• 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng;
• 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng;
• 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng;
• 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Vì vậy, theo quy định, thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm ít nghiêm trọng là 05 năm.

Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày hành vi phạm tội được thực hiện. Trong trường hợp trong thời hạn quy định, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới với mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội cũ sẽ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.

4. Không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các tội phạm nào?

Theo Điều 28 của Bộ luật Hình sự năm 2015, không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các loại tội phạm sau đây:

• Các tội xâm phạm an ninh quốc gia, như quy định trong Chương XIII của Bộ luật này.
• Các tội phá hoại hòa bình, chống lại loài người và tội phạm chiến tranh, như quy định trong Chương XXVI của Bộ luật này.
• Tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ, trong các trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 của Điều 353 và Điều 354 của Bộ luật này.

5. Những câu hỏi thường gặp về tội phạm ít nghiêm trọng là gì?

Những loại tội phạm thường gặp trong danh mục tội phạm ít nghiêm trọng?

• Vi phạm luật giao thông nhẹ: Bao gồm vi phạm về tốc độ, không đeo mũ bảo hiểm, điều khiển xe trong tình trạng say rượu, vượt đèn đỏ, và sử dụng điện thoại khi lái xe.
• Lạc vi phạm: Bao gồm việc đi lại mà không có giấy tờ tùy thân, vi phạm các quy định về visa hoặc thẻ cư trú.
• Trộm cắp nhỏ lẻ: Như việc ăn cắp đồ trong các cửa hàng hoặc tội phạm nhẹ nhàng liên quan đến tài sản.
• Hành vi gây rối trật tự công cộng: Bao gồm việc gây ồn ào, hút thuốc lá trái phép, làm loạn, gây rối trong các khu dân cư hoặc công cộng.

Làm thế nào để phân biệt tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng?

• Phân biệt giữa tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng thường dựa vào mức độ nguy hiểm và hậu quả của hành vi phạm tội. Tội phạm ít nghiêm trọng thường gây ra tổn thương ít đối với người khác và có ảnh hưởng nhỏ đến xã hội so với tội phạm nghiêm trọng như giết người, cướp, hoặc buôn bán ma túy.

Tội phạm ít nghiêm trọng thường bị xử lý như thế nào trong hệ thống pháp luật?

• Trong nhiều trường hợp, tội phạm ít nghiêm trọng thường bị xử lý bằng các biện pháp nhẹ nhàng hơn, chủ yếu là mức phạt tiền, cảnh cáo hoặc giáo dục pháp luật. Trong một số trường hợp, họ cũng có thể được yêu cầu hoàn thành các chương trình cải thiện hành vi hoặc dịch vụ cộng đồng.

Hy vọng bạn đã hiểu rõ và có thêm những thông tin hữu ích về tội phạm ít nghiêm trọng là gì? Nếu bạn còn bất kỳ vấn đề nào hoặc băn khoăn về các nội dung trên hoặc các vấn đề khác liên quan, xin vui lòng liên hệ với Công ty Luật ACC để được hỗ trợ và giải đáp