Quy định về tổ chức tang lễ cho đảng viên, viên chức

Việc tổ chức tang lễ cho đảng viên là một trong những nghi thức mang ý nghĩa chính trị và nhân văn sâu sắc, thể hiện sự tri ân, tôn vinh những đóng góp của người đã khuất đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Để tìm hiểu rõ hơn về vấn đề trên, hãy đến với bài viết dưới đây của Công ty Luật ACC.

Quy định về tổ chức tang lễ cho đảng viên, viên chức

1. Tổ chức tang lễ cho đảng viên, viên chức là gì?

Tổ chức tang lễ cho đảng viên, viên chức là việc thực hiện các nghi thức tiễn biệt khi một đảng viên, cán bộ, công chức hoặc viên chức từ trần, được tiến hành theo quy định của Đảng và Nhà nước.
Mục đích của việc này là để ghi nhận công lao, cống hiến của người đã khuất trong quá trình công tác, hoạt động cách mạng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là biểu hiện của lòng tôn trọng, biết ơn và đạo lý uống nước nhớ nguồn trong văn hóa dân tộc Việt Nam.

>> Bạn đọc có thể tham khảo thêm về Thông báo 13-TB/TW năm 2016 về xác định tuổi của đảng viên

2. Có bao nhiêu hình thức tổ chức tang lễ cho đảng viên, công chức?

Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 105/2012/NĐ-CP, hiện nay ở nước ta có 04 hình thức tổ chức lễ tang chính thức, được áp dụng cho từng nhóm đối tượng khác nhau trong hệ thống chính trị và công vụ, bao gồm:

2.1. Lễ Quốc tang

Đây là hình thức lễ tang cao nhất của Nhà nước, được tổ chức khi những lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước từ trần, chẳng hạn như: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội và một số đồng chí nguyên lãnh đạo cấp cao có nhiều đóng góp đặc biệt xuất sắc cho sự nghiệp cách mạng Việt Nam.
Lễ Quốc tang được tổ chức trên phạm vi toàn quốc, có thời gian kéo dài (thường là 2 ngày), các cơ quan, đơn vị treo cờ rủ và ngừng các hoạt động vui chơi, giải trí. Tang lễ được truyền hình trực tiếp, tổ chức trọng thể tại Nhà tang lễ Quốc gia và có sự tham gia của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội và đông đảo nhân dân.

2.2. Lễ tang cấp Nhà nước

Đây là hình thức tang lễ dành cho những cán bộ lãnh đạo cấp cao đã từng giữ các chức vụ quan trọng trong bộ máy Đảng và Nhà nước, tuy không thuộc diện được tổ chức Lễ Quốc tang, nhưng có nhiều đóng góp to lớn, đặc biệt trong lĩnh vực chuyên môn, quản lý nhà nước hoặc hoạt động cách mạng.
Lễ tang cấp Nhà nước có quy mô lớn, được tổ chức theo nghi thức chính thức, có Ban tổ chức lễ tang cấp Nhà nước, thông báo trên các phương tiện truyền thông và thường được tổ chức tại nhà tang lễ lớn ở Hà Nội hoặc TP. Hồ Chí Minh.

2.3. Lễ tang cấp cao

Hình thức này áp dụng cho các cán bộ trung, cao cấp trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể ở trung ương và địa phương, đặc biệt là những người có thành tích nổi bật trong công tác, được khen thưởng cao hoặc giữ các chức danh lãnh đạo ở các bộ, ngành, địa phương.
Tuy quy mô nhỏ hơn hai hình thức trên, nhưng lễ tang cấp cao vẫn được tổ chức theo nghi lễ trang trọng, có sự chỉ đạo của cơ quan chủ quản và Ban tổ chức lễ tang ở cấp tỉnh hoặc bộ, ngành.

2.4. Lễ tang cán bộ, công chức, viên chức

Đây là hình thức tang lễ phổ biến nhất, được tổ chức cho những đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức đang công tác hoặc đã nghỉ hưu nhưng không thuộc diện tổ chức theo ba hình thức nêu trên.
Tùy theo cấp bậc, chức vụ, uy tín và hoàn cảnh cụ thể của từng cá nhân, lễ tang có thể được tổ chức tại nhà tang lễ, tại cơ quan hoặc tại nhà riêng, theo nghi thức trang nghiêm, tiết kiệm, đảm bảo đúng quy định của Nhà nước và tôn trọng nguyện vọng của gia đình.

>> Bạn có thể tìm hiểu thêm về Quyết định 43/2012/QĐ-TTg sửa đổi quy định về chế độ đặc thù đối với công, nhân viên, viên chức

3. Quy định về tổ chức tang lễ cho đảng viên, viên chức 

Căn cứ vào Nghị định số 105/2012/NĐ-CP, việc tổ chức tang lễ đối với cán bộ, công chức, viên chức – trong đó bao gồm cả đảng viên – được quy định chặt chẽ và cụ thể nhằm bảo đảm sự trang trọng, văn minh, tiết kiệm, đồng thời thể hiện đạo lý "uống nước nhớ nguồn" của dân tộc ta. 

3.1. Mục đích của việc tổ chức lễ tang

Việc tổ chức lễ tang cho cán bộ, công chức, viên chức từ trần không chỉ đơn thuần là một nghi lễ mang tính chất tiễn biệt người đã khuất, mà còn là hành động thể hiện sự kính trọng, lòng biết ơn sâu sắc đối với những cống hiến, đóng góp của họ trong suốt quá trình công tác, phục vụ đất nước. 

Lễ tang là một hình thức để tổ chức Đảng, chính quyền, đồng nghiệp và người thân thể hiện sự tri ân đối với những người đã hy sinh, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 

3.2. Tính trang trọng, văn minh và tiết kiệm trong tổ chức lễ tang

Theo quy định của Nhà nước, lễ tang phải được tổ chức một cách trang nghiêm, văn minh và phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó, các hình thức mê tín dị đoan, lãng phí, phô trương không cần thiết đều bị nghiêm cấm. Các hoạt động trong lễ tang cần được kiểm soát để không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, trật tự xã hội và tình hình kinh tế địa phương.

Đặc biệt, Nhà nước khuyến khích việc sử dụng các hình thức an táng hiện đại như hỏa táng, điện táng hoặc an táng tại quê hương, nghĩa trang gia đình, góp phần giảm thiểu tác động môi trường và tiết kiệm quỹ đất. Việc tổ chức tang lễ cần phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của từng địa phương, vùng miền nhưng vẫn đảm bảo tính tôn nghiêm và thể hiện sự kính trọng đối với người từ trần.

3.3. Các giai đoạn trong tổ chức lễ tang

Việc tổ chức lễ tang cho cán bộ, công chức, viên chức thường bao gồm ba giai đoạn chính: lễ viếng, lễ truy điệu và lễ an táng. Thông thường, cả ba giai đoạn này được tổ chức trong cùng một ngày để đảm bảo tính gọn nhẹ, tiết kiệm và thuận tiện cho gia đình cũng như cơ quan, tổ chức có liên quan. Tuy nhiên, trong những trường hợp đặc biệt như Lễ Quốc tang, thời gian tổ chức có thể kéo dài hơn và quy mô tổ chức cũng lớn hơn.

Trong lễ viếng, người thân, đồng nghiệp và bạn bè đến thắp nén hương tiễn biệt, bày tỏ lòng thành kính. Sau đó là lễ truy điệu, trong đó các phát biểu tri ân, tóm tắt tiểu sử và công lao của người đã khuất sẽ được đọc trang trọng. Cuối cùng là lễ an táng, đưa người đã khuất về nơi an nghỉ cuối cùng.

3.4. Tổ chức lễ viếng tại gia đình

Nếu lễ viếng không tổ chức tại nhà tang lễ mà được tiến hành tại tư gia, thì gia đình có thể thực hiện theo phong tục tập quán của địa phương nhưng vẫn phải tuân thủ các quy định pháp luật. Thi hài người từ trần phải được khâm liệm cẩn thận, đặt trong linh cữu hợp vệ sinh, đặc biệt là trong trường hợp người mất do bệnh truyền nhiễm thì phải có biện pháp phòng dịch nghiêm ngặt.

Một điểm cần lưu ý là thời gian giữ linh cữu sau khi khâm liệm không được vượt quá 48 giờ, trừ những trường hợp đặc biệt được cấp có thẩm quyền cho phép kéo dài. Điều này nhằm bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường, sức khỏe cộng đồng cũng như tôn trọng quy trình tổ chức tang lễ theo quy chuẩn chung.

3.5. Quy định về linh cữu và các vật phẩm sử dụng trong lễ tang

Theo quy định của Nghị định 105/2012/NĐ-CP, linh cữu dùng trong lễ tang không được phép có nắp kính trong suốt, để tránh phô trương không phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam. Trong quá trình đưa tang, nghiêm cấm rắc vàng mã, tiền thật do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành hoặc ngoại tệ. Ngoài ra, cũng không được đốt đồ mã tại khu vực nghĩa trang hoặc nơi an táng, nhằm tránh lãng phí và ảnh hưởng đến môi trường.

3.6. Quy định về sử dụng băng tang

Băng tang đen chỉ được phép sử dụng bởi các thành viên Ban tổ chức lễ tang Nhà nước hoặc Ban tổ chức lễ tang cơ quan, đơn vị, với chiều rộng tiêu chuẩn là 7cm và đeo ở cánh tay trái. Việc này mang tính biểu tượng, thể hiện nghi thức lễ tang chính thức và phân biệt giữa người tham gia tổ chức tang lễ với khách viếng thông thường. Những người ngoài phạm vi tổ chức không được tùy tiện sử dụng băng tang đen theo quy chuẩn này.

4. Trường hợp nào đảng viên, công chức không được tổ chức tang lễ khi từ trần 

Theo quy định tại Điều 1 và Điều 47 Nghị định 105/2012/NĐ-CP, không phải mọi cán bộ, công chức, viên chức từ trần đều được tổ chức lễ tang theo nghi thức dành cho cán bộ nhà nước. Việc xem xét tổ chức lễ tang được xác định theo chức danh, tình trạng công tác và kỷ luật trước đó của người từ trần.

Các trường hợp được tổ chức lễ tang theo nghi thức cán bộ, công chức, viên chức bao gồm:

• Những người đang làm việc trong các cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị sự nghiệp công lập và được hưởng lương từ ngân sách Nhà nước.
  
• Những cán bộ, công chức, viên chức đã nghỉ hưu hợp pháp, có quá trình công tác rõ ràng, không vi phạm pháp luật, không bị kỷ luật nặng.
  

Trường hợp không được tổ chức lễ tang theo hình thức cán bộ, công chức, viên chức:

• Người bị kỷ luật bằng hình thức buộc thôi việc, bất kể là đang làm việc hay đã nghỉ hưu. Đây là hình thức kỷ luật nghiêm trọng nhất trong công vụ, thể hiện việc vi phạm đạo đức công vụ hoặc pháp luật nghiêm trọng.
  
• Người mất trong thời gian chấp hành kỷ luật, án tù, hoặc đang bị điều tra hình sự nếu có kết luận rõ ràng từ cơ quan có thẩm quyền.
  

5. Đảng viên là cán bộ công chức viên chức từ trần có bao nhiêu năm tuổi Đảng sẽ đưa tin buồn lên báo Nhân dân? 

Việc đưa tin buồn trên các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là trang 8 của Báo Nhân dân, là một hình thức ghi nhận đặc biệt trang trọng đối với những đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức có thành tích và cống hiến tiêu biểu cho đất nước.
Theo Điều 48 của Nghị định 105/2012/NĐ-CP, các trường hợp sau đây sẽ được đưa tin buồn trên Báo Nhân dân, cụ thể như sau:

5.1. Các trường hợp được thông báo tin buồn chính thức trên báo chí trung ương:

Cán bộ từng tham gia hoạt động cách mạng trước Tháng 8 năm 1945, đã được cơ quan có thẩm quyền công nhận chính thức. Đây là lực lượng cốt cán của cách mạng Việt Nam, có công lao to lớn trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc.
Các cá nhân được Nhà nước phong tặng các danh hiệu cao quý như:

• Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân
  
• Anh hùng Lao động
  
• Nghệ sĩ Nhân dân, Nhà giáo Nhân dân, Thầy thuốc Nhân dân, Nghệ nhân Nhân dân
  
• Người được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật và Khoa học – Công nghệ.
  

5.2. Đảng viên được đưa tin buồn khi có số năm tuổi Đảng từ 30 năm trở lên:

Đảng viên được tặng Huy hiệu 30 năm tuổi Đảng trở lên, tức là có quá trình rèn luyện, phấn đấu, và công tác trong Đảng lâu dài, bền bỉ, trung thành với lý tưởng và tổ chức Đảng.

Việc đăng tin buồn đối với các đối tượng nêu trên do cơ quan đang hoặc đã quản lý người từ trần, hoặc do cấp ủy, chính quyền địa phương nơi người đó sinh sống hoặc nghỉ hưu chịu trách nhiệm thực hiện.
Hành động này không chỉ thể hiện sự kính trọng mà còn là một hình thức tuyên truyền, giáo dục đạo đức cách mạng cho các thế hệ cán bộ, đảng viên kế tiếp.

6. Câu hỏi thường gặp

Đảng viên đã nghỉ hưu có được tổ chức lễ tang theo quy định của Nhà nước không?

Có. Đảng viên đã nghỉ hưu vẫn được tổ chức lễ tang theo quy định đối với cán bộ, công chức, viên chức nếu không vi phạm kỷ luật, đặc biệt là không bị buộc thôi việc trong quá trình công tác. Việc tổ chức lễ tang thể hiện sự tri ân của tổ chức đối với những đóng góp trong suốt quá trình công tác, cống hiến của đảng viên.

Nếu không tổ chức lễ tang tại nhà tang lễ thì có được tổ chức tại nhà riêng không?

Được. Trong trường hợp không tổ chức tại nhà tang lễ, gia đình có thể tổ chức lễ tang tại tư gia theo phong tục địa phương, tuy nhiên vẫn phải tuân thủ các quy định về vệ sinh môi trường, thời gian khâm liệm, an táng và không vi phạm các điều cấm như mê tín dị đoan, đốt vàng mã.

Có được rắc vàng mã hoặc đốt tiền thật, ngoại tệ trong đám tang không?

Không. Quy định hiện hành nghiêm cấm hành vi rắc vàng mã, đốt tiền thật hoặc ngoại tệ, kể cả tiền do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành, trong quá trình tổ chức tang lễ. Việc này nhằm tránh lãng phí, phản cảm và không phù hợp với định hướng xây dựng lối sống văn minh, tiết kiệm trong tổ chức tang lễ.

Hy vọng qua bài viết, Công ty Luật ACC đã giúp quý khách hàng hiểu rõ hơn về vấn đề “Quy định về tổ chức tang lễ cho đảng viên, viên chức ". Đừng ngần ngại hãy liên hệ với Công ty Luật ACC nếu quý khách hàng có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn giải quyết.