Quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc

Án tử hình là gì? Thi hành án tử hình phải tuân theo những nguyên tắc nào? Ai có thẩm quyền thi hành án tử hình? Thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc phải tuân theo quy trình và được thực hiện như thế nào? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây mà ACC chia sẻ về hình thức tiêm thuốc độc nhằm thi hành án tử hình để biết thêm thông tin chi tiết về vấn đề này.

Tiêm thuốc độc tử hình

1. Khái niệm án tử hình

Khoản 1 Điều 40 BLHS 2015 quy định:

Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật này quy định.

Theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Luật THAHS 2019 thì thi hành án tử hình là việc cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của Luật này tước bỏ tính mạng của người bị kết án tử hình.

Như vậy, hoãn thi hành án tử hình là việc Hội đồng thi hành án tử hình quyết định hoãn thi hành khi thuộc các trường hợp phải hoãn.

2. Quy trình thực hiện tiêm thuốc độc 

Quy trình thực hiện tiêm thuốc được quy định tại Điều 6 của Nghị định 43/2020/NĐ-CP như sau:

Trình tự thi hành án tử hình phải thực hiện đúng theo quy định tại các khoản 2,3 và 4 Điều 82 Luật Thi hành án hình sự 2019 .

Hội đồng thi hành án tử hình kiểm tra, mở niêm phong và lập biên bản theo quy định. Người bị thi hành án tử hình được cố định vào giường với tư thế nằm ngửa, bảo đảm không làm cản trở sự lưu thông máu. Cán bộ trực tiếp thi hành án tử hình chịu trách nhiệm thực hiện các bước có thể được tiến hành theo phương pháp tự động hoặc trực tiếp, các bước như sau:

- Chuẩn bị đủ 03 liều thuốc (trong đó có 02 liều dự phòng);

- Xác định tĩnh mạch để thực hiện tiêm; trường hợp không xác định được tĩnh mạch thì báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình để yêu cầu bác sĩ hỗ trợ xác định tĩnh mạch;

- Đưa kim tiêm đã nối sẵn với ống truyền thuốc vào tĩnh mạch đã được xác định theo quy trình:

Bước 1: Tiêm thuốc làm mất tri giác.

Sau khi tiêm thuốc xong, cán bộ chuyên môn thực hiện thi hành án tử hình phải tiến hành kiểm tra, nếu người bị thi hành án tử hình chưa mất tri giác thì tiếp tục tiêm thuốc cho đến khi họ mất tri giác.

Bước 2: Tiêm thuốc làm liệt hệ vận động.

Bước 3: Tiêm thuốc làm ngừng hoạt động của tim.

- Kiểm tra hoạt động tim của người bị thi hành án tử hình qua máy điện tâm đồ. Trường hợp sau 10 phút mà người bị thi hành án tử hình chưa chết, cán bộ kiểm tra phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình để ra lệnh sử dụng thuốc dự phòng;

Mỗi lần tiêm thuốc sau 10 phút mà người bị thi hành án tử hình chưa chết, cán bộ kiểm tra phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình để ra lệnh tiếp tục sử dụng liều thuốc dự phòng tiêm lần thứ hai, thứ ba;

Trường hợp tiêm hết liều thuốc thứ ba sau mười phút mà người bị thi hành án chưa chết thì Đội trưởng Đội thi hành án phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình ra quyết định tạm dừng thi hành án.

- Theo lệnh của Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình, bác sĩ pháp y tiến hành kiểm tra, xác định tình trạng của người bị thi hành án tử hình và báo cáo kết quả cho Hội đồng. Sau khi bác sĩ pháp y kết luận người bị thi hành án tử hình đã chết, theo lệnh của Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình, cán bộ thi hành án tử hình ngừng truyền và đưa kim tiêm, đường ống dẫn ra khỏi người bị thi hành án tử hình. Hội đồng thi hành án tử hình lập biên bản theo quy định về việc người bị thi hành án đã chết. Việc giải quyết các thủ tục sau khi người bị thi hành án đã chết thực hiện theo quy định tại các điểm e, g và h khoản 4 Điều 82 và Điều 83 Luật thi hành án hình sự 2019.

3. Thủ tục đưa ra thi hành án tử hình

+ Quyết định thi hành án tử hình, thành lập hội đồng thi hành án tử hình (Điều 54, Điều 55 )

Khi đủ điều kiện thi hành án tử hình, chánh án toà án đã xét xử sơ thẩm ra quyết định thi hành án tử hình. Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày ra quyết định thi hành án, toà án đã ra quyết định thi hành án phải gửi quyết định cho viện kiểm sát, cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp, trại tạm giam nơi người chấp hành án đang bị giam giữ, sở tư pháp nơi toà án đã ra quyết định thi hành án có trụ sở.

Ngay khi có quyết định thi hành án tử hình, chánh án toà án đã ra quyết định thi hành án có văn bản yêu cầu viện trưởng viện kiểm sát cùng cấp, thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh hoặc thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu cử đại diện tham gia hội đồng thi hành án tử hình. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày ra quyết định thi hành án, chánh án toà án đã ra quyết định thi hành án phải ra quyết định thành lập hội đông thi hành án tử hình do chánh án hoặc phó chánh án toà án đã ra quyết định thi hành án làm chủ tịch hội đồng.

+ Báo cáo Chánh án Toà án nhân dân tối cao xem xét chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân (Điều 367 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015)

Khi đủ điều kiện thi hành bản án tử hình, chánh án toà án đã xét xử sơ thẩm phải ra quyết định thi hành án. Tuy nhiên, thực hiện nguyên tắc nhân đạo và khoan hồng, chánh án toà án đã xét xử sơ thẩm không ra quyết định thi hành án tử hình nếu có căn cứ người bị kết án thuộc một trong các trường hợp: phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi; người đủ 75 tuổi trở lên; người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hôi lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng frong việc phát hiện, điều tra, xử lí tội phạm hoặc lập công lớn.

Khi xuất hiện một trong các trường hợp nói trên, chánh án toà án đã xét xử sơ thẩm báo cáo Chánh án Toà án nhân dân tối cao để xem xét chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân cho người bị kết án.

4. Kinh phí thi hành án tử hình

• Điều 4 Thông tư 02/2020/TTLT-BCA-BQP-BYT-BNG-TANDTC-VKSNDTC quy định Kinh phí mua thuốc tiêm phục vụ cho thi hành án tử hình và bảo đảm cho thi hành án tử hình do ngân sách nhà nước cấp trong dự toán ngân sách hằng năm của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Công an cấp tỉnh), cơ quan thi hành án hình sự quân khu và tương đương (sau đây gọi chung là cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu) theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
• Công an cấp tỉnh, Cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu có trách nhiệm chi trả bồi dưỡng cho những người tham gia thi hành án tử hình theo quy định.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp những thông tin chi tiết và cụ thể về tiêm thuốc độc tử hình. Nếu có những câu hỏi và thắc mắc liên quan đến các vấn đề pháp lý, hãy liên hệ Công ty Luật ACC để được tư vấn và hỗ trợ về về vấn đề mà bạn đang mắc phải. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.