Thương phiếu là gì? (Chi tiết 2024)

Hiện nay các hình thức vay vốn đối với doanh nghiệp cực kỳ đa dạng. Họ có thể vay từ ngân hàng hoặc huy động từ tiền nhàn rỗi có trong lưu thông. Tuy nhiên khi vay từ người dân, doanh nghiệp sẽ phải cho họ 1 sự đảm bảo. Thông thường nhà kinh doanh sẽ phát hành các giấy tờ có giá như thương phiếu. Vậy thương phiếu là gì? Để bạn đọc hiểu rõ hơn, chúng tôi sẽ hướng dẫn qua bài viết dưới đây: Thương phiếu là gì?

Thương phiếu là gì?

1. Thương phiếu là gì?

Thương phiếu theo nghĩa hẹp thì thương phiếu được hiểu là hối phiếu thương mại. Cách hiểu này nhằm phân biệt thương phiếu với các loại hối phiếu khác như hối phiếu tài chính, hối phiếu ngân hàng.

Thương phiếu hiểu theo nghĩa rộng thương phiếu là thứ phiếu có thể chuyển nhượng được, dung để xác nhận cho người cầm phiếu một yêu cầu chuyển tiền.

Ngoài ra, theo quy định Luật thương mại Việt Nam thương phiếu chỉ bao gồm hối phiếu và lệnh phiếu. Tuy nhiên Luật lại không đưa ra khái niệm về hối phiếu và lệnh phiếu.

Thương phiếu sử dụng trong quan hệ mua bán chịu hàng hóa, dịch vụ (tín dụng thương mại) và có giá trị thể hiện ở số tiền ghi trên thương phiếu. Giá của thương phiếu trong chiết khấu được xác định trên cơ sở số tiền ghi trong thương phiếu. Căn cứ vào người lập thương phiếu, pháp luật phân định thương phiếu gồm hai loại: hối phiếu và lệnh phiếu.

2. Phân loại thương phiếu

Thương phiếu gồm hối phiếu và lệnh phiếu

a) Hối phiếu

- Hối phiếu là chứng chỉ có giá do người kí phát lập, yêu cầu người bị kí phát thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.

- Trong hối phiếu được phân loại

+ Hối phiếu đòi nợ (Bill of exchange)

Hối phiếu đòi nợ là giấy tờ có giá do người kí phát lập, yêu cầu người bị kí phát thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.

+ Hối phiếu nhận nợ (Promissory Note).

Hối phiếu nhận nợ là giấy tờ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng

Hối phiếu được phát hành phù hợp với luật của địa phương nơi hối phiếu được phát hành.

- Nội dung của hối phiếu

+ Tiêu đề: Cụm từ "Hối phiếu đòi nợ" được ghi trên mặt trước của hối phiếu đòi nợ hoặc "Hối phiếu nhận nợ" được ghi trên mặt trước của hối phiếu nhận nợ.

+ Yêu cầu thanh toán hoặc cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định: Số tiền phải ghi rõ ràng, đơn giản, đúng tập quán quốc tế, được ghi cả bằng số và bằng chữ. Khi số tiền trên hối phiếu được ghi bằng số khác với số tiền ghi bằng chữ thì số tiền ghi bằng chữ có giá trị thanh toán.

Trong trường hợp số tiền trên hối phiếu được ghi hai lần trở lên bằng chữ hoặc bằng số và có sự khác nhau thì số tiền có giá trị nhỏ nhất được ghi bằng chữ có giá trị thanh toán.

+ Thời hạn thanh toán: Thời hạn thanh toán không được ghi trên hối phiếu đòi nợ thì hối phiếu đòi nợ sẽ được thanh toán ngay khi xuất trình;

+ Địa điểm thanh toán: Địa điểm thanh toán không được ghi trên hối phiếu thì hối phiếu sẽ được thanh toán tại địa chỉ của người bị kí phát (đối với hối phiếu đòi nợ) hoặc người phát hành (đối với hối phiếu nhận nợ).

+ Tên đối với tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân, địa chỉ của người bị kí phát (đối với hối phiếu đòi nợ)

+ Tên đối với tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân của người thụ hưởng được người kí phát (đối với hối phiếu đòi nợ) hoặc người phát hành (đối với hối phiếu nhận nợ) chỉ định hoặc yêu cầu thanh toán hối phiếu đòi nợ theo lệnh của người thụ hưởng hoặc yêu cầu thanh toán hối phiếu đòi nợ cho người cầm giữ;

+ Địa điểm và ngày kí phát: Địa điểm kí phát không được ghi cụ thể trên hối phiếu đòi nợ thì hối phiếu đòi nợ được coi là kí phát tại địa chỉ của người kí phát (đối với hối phiếu đòi nợ) hoặc địa chỉ của người phát hành (đối với hối phiếu nhận nợ).

+ Tên đối với tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân, địa chỉ và chữ kí của người kí phát hoặc người phát hành.

b) Lệnh phiếu

- Lệnh phiếu là chứng chỉ có giá do người phát hành lập, cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời gian nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng.

- Nội dung của lệnh phiếu

+ Từ "Lệnh phiếu" được ghi trên mặt trước của lệnh phiếu;

+ Cam kết chi trả không điều kiện một số tiền xác định;

+ Thời hạn thanh toán lệnh phiếu;

+ Địa điểm thanh toán lệnh phiếu;

+ Tên và địa chỉ của người thụ hưởng;

+ Địa điểm và ngày kí phát hành;

+ Tên, địa chỉ và chữ kí của người phát hành.

3. Ưu điểm của thương phiếu là gì?

Ưu điểm nổi bật của việc sử dụng thương phiếu trong hoạt động thương mại là thương phiếu được phát hành trên cơ sở hành hóa được sản xuất hoặc tiêu thụ, do đó cơ sở luôn có hành hóa đối ứng.

Thứ hai, nhờ vào tính chất lưu thông, thương phiếu đã trở thành một công cụ lưu thông tín dụng thay thế tiền mặt, tiết kiệm tiền mặt và góp phần ổn định tiền tệ.

Thứ ba, nó còn là một cơ sở pháp lý trong quan hệ mua bán chịu, bảo vệ quyền lợi của các chủ thể trong tín dụng thương mại, loại bỏ được tình trạng nợ nần dây dưa giữa các doanh nghiệp.

Thứ tư, sử dụng thương phiếu trong thương mại tạo điều kiện cho nhà sản xuất thực hiện nguyên tắc đảm bảo chất lượng hàng hóa, đảm bảo thời gian giao hàng và giúp người sản xuất và thương nhân tin tưởng nhau hơn, thúc đẩy quá trình lưu thông hàng hóa.

Thứ năm, việc mua bán diễn ra nhanh chóng giữa các bên không cần chờ khi có đủ tiền mặt

4. Nhược điểm của thương phiếu

Bên cạnh những ưu điểm khi sử dụng thương phiếu cũng có những hạn chế nhất định.

Phát hành thương phiếu khống nhằm mục đích lừa đảo thông qua nghiệp vụ chiết khấu của ngân hàng. Phát hành không dựa trên mua bán giữa các bên mà do các bên tự thỏa thuận và đưa đến ngân hàng chiết khấu để lấy tiền. Chính điều này đã làm cho cơ sở đảm bảo của thương phiếu là tín dụng hàng hoá không thể tồn tại, số tiền cho vay được ngân hàng phát ra không có cơ sở đảm bảo.

Thứ hai, với những nhược điểm sẵn có của tín dụng thương mại, khó có thể mở rộng quy mô (khối lượng) và thời gian mua bán chịu hàng hoá trong trường hợp nhu cầu mua chịu quá lớn và thời gian quá lâu.

Ngoài ra, quan hệ mua bán chịu này chỉ có thể phát sinh giữa những doanh nghiệp tín nhiệm, có giao dịch thường xuyên với nhau.