Thương nghiệp là gì? (Cập nhật mới nhất 2022)

1. Thương nghiệp là gì?

Thương nghiệp là gì? Thương nghiệp được dùng để chỉ các hoạt động trao đổi hàng hóa giữa hai đối tượng là người mua và người bán. Về bản chất thì các hoạt động trao đổi hàng hóa này đã có từ những giai đoạn đầu của thời kỳ chiếm hữu nô lệ. Khi đó, một gia đình sản xuất được quá nhiều sản phẩm A nhưng lại thiếu hụt sản phẩm B nào đó, nên đã quy đổi ngang giá từ A sang một số lượng B nhất định.

Hoạt động trao đổi này diễn ra trong thời gian dài, nhưng để đảm bảo sự tăng trưởng của xã hội thì tiền tệ xuất hiện phục vụ cho hoạt động thương nghiệp. Người mua dễ dàng mua những thứ mình thích bằng tiền thay vì dựa vào quy định ngang giá như trước.

Hoạt động thương nghiệp giúp mở rộng theo từng khu vực, từng vùng miền và mở rộng ra nhiều quốc gia trên thế giới. Hoạt động này được hỗ trợ rất nhiều từ các phương tiện khác nhau, các quốc gia thuộc nhiều châu lục khác nhau, thậm chí là ở hai nửa bán cầu cũng có thể giao thương bình thường. Thương nghiệp hỗ trợ các nước phát triển nền kinh tế trong quá trình sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp, công nghiệp và các dịch vụ khác. Mong rằng các bạn đã trả lời được câu hỏi thương nghiệp là gì.

2. Đặc điểm thương nghiệp

- Tư bản thương nghiệp xuất hiện rất sớm trong lịch sử. Nó tồn tại trên cơ sở lưu thông hàng hóa và lưu thông tiền tệ. Trước chủ nghĩa tư bản, lợi nhuận của tư bản thương nghiệp chủ yếu là do mua rẻ, bán đắt.

- Tư bản thương nghiệp có đặc điểm vừa phụ thuộc vào tư bản công nghiệp, vừa có tính độc lập tương đối.

- Sự phụ thuộc thể hiện ở chỗ: tư bản thương nghiệp chỉ là một bộ phận của tư bản công nghiệp tách rời ra.

- Tính độc lập tương đối biểu hiện ở chỗ: chức năng chuyển hóa cuối cùng của hàng hóa thành tiền trở thành chức năng riêng biệt tách khỏi tư bản công nghiệp, nằm trong tay người khác.

- Khi tư bản thương nghiệp xuất hiện, nó có vai trò và lợi ích to lớn đối với xã hội, vì:

- Nhờ có thương nhân chuyên trách việc mua - bán hàng hóa nên lượng tư bản ứng vào lưu thông và chi phí lưu thông nhỏ hơn khi những người sản xuất trực tiếp đảm nhiệm chức năng này.

- Nhờ có thương nhân chuyên trách việc mua - bán hàng hóa, người sản xuất có thể tập trung thời gian chăm lo việc sản xuất, giảm dự trữ sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng giá trị thặng dư.

- Nhờ có thương nhân chuyên trách việc mua - bán hàng hóa, sẽ rút ngắn thời gian lưu thông, tăng nhanh chu chuyển tư bản, từ đó tăng tỷ suất và khối lượng giá trị thặng dư hàng năm.

Khi nói về tư bản thương nghiệp theo kinh tế chính trị thì có thể xem đây chính là một bộ phận của tư bản công nghiệp tách ra. Bộ phận này chuyên đảm nhận khâu lưu thông hàng hóa. Chính vì vậy có thể hiểu rằng các hoạt động của tư bản thương nghiệp chỉ là những hoạt động phục vụ cho quá trình thực hiện giá trị hàng hóa.

Dựa trên cả lý thuyết và thực tế thì tư bản thương nghiệp có đặc trưng là vừa phụ thuộc vào tư bản công nghiệp, tư bản thương nghiệp lại có tính độc lập tương đối. Sự phụ thuộc thể hiện ở chỗ tư bản thương nghiệp chỉ là một bộ phận của tư bản công nghiệp được tách rời ra. Tư bản thương nghiệp xuất hiện sớm trong lịch sử. Nó tồn tại trên cơ sở lưu thông hàng hóa, lưu thông tiền tệ. Trước chủ nghĩa tư bản, lợi nhuận của tư bản thương nghiệp chủ yếu là từ việc mua rẻ, bán đắt.

Ngoài ra, một đặc điểm nữa của thương nghiệp là nhờ có thương nhân chuyên trách việc mua và bán hàng hóa nên lượng tư bản ứng vào lưu thông nhỏ hơn khi những người sản xuất trực tiếp đảm nhiệm chức năng này. Bên cạnh đó cũng có những thương nhân chuyên trách việc mua và bán hàng hóa. Người sản xuất có thể tập trung hoàn toàn thời gian chăm lo cho việc sản xuất, giảm dự trữ sản xuất, nâng cao hiệu quả của kinh tế và làm gia tăng giá trị thặng dư.

Vai trò và lợi ích của tư bản thương nghiệp

Như những thông tin chúng tôi đã nêu ra ở trên thì cơ bản có thể thấy được những vai trò và lợi ích của tư bản thương nghiệp đối với kinh tế và xã hội cụ thể như sau:

Thúc đẩy sự phát triển của quá trình sản xuất

Quy mô sản xuất càng được mở rộng, các xí nghiệp ngày càng lớn lên, làm cho chức năng quản lý kinh tế ngày càng phức tạp. Điều này đòi hỏi phải có một số người chuyên sản xuất, còn một số người thì chuyên tiêu thụ hàng hóa. Không những thế tư bản thương nghiệp còn là nhân tố thúc đẩy từng nhà tư bản công nghiệp cũng như của toàn xã hội đầu tư vào sản xuất.

Nhân tố tác động tới mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu dùng

Chủ nghĩa tư bản càng phát triển thì mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu dùng càng xảy ra gay gắt. Do đó cần phải có những nhà tư bản biết tính toán, am hiểu nhu cầu và thị hiếu của thị trường… chỉ có tư bản thương nghiệp đáp ứng được điều này.

Về phía nhà tư bản công nghiệp thì nhờ đó mà nhà tư bản công nghiệp có nhiều thời gian để tập trung sản xuất, đầu tư tập trung nhằm nâng cao năng suất lao động, rút ngắn thời gian lưu thông và tăng tốc độ chu chuyển tư bản.

Vai trò tác động yếu tố thặng dư

Theo đó việc tạo ra giá trị thặng dư và phân chia giá trị thặng dư là hai vấn đề khác nhau. Với vị trí và tầm quan trọng của lưu thông với sự phát triển sản xuất, tái sản xuất nên các nhà tư bản thương nghiệp vẫn tham gia vào việc phân chia giá trị thặng. Cùng với nhà tư bản công nghiệp là phần giá trị thặng dư này được chia chính là lợi nhuận thương nghiệp.

Ta thấy rằng với nguồn lợi nhuận thương nghiệp là yếu tố quan trọng của giá trị thặng dư được sáng tạo ra trong sản xuất và do nhà tư bản công nghiệp nhượng lại cho các nhà tư bản thương nghiệp khác. Câu hỏi được đặt ra ở đây là: “Tại sao nhà tư bản công nghiệp lại nhượng cho nhà tư bản thương nghiệp một phần giá trị thặng dư?”

3. Lợi nhuận thương nghiệp

- Lợi nhuận thương nghiệp là một phần giá trị thặng dư được tạo ra trong quá trình sản xuất mà tư bản công nghiệp nhường cho tư bản thương nghiệp, để tư bản thương nghiệp bán hàng hóa cho mình.

- Lợi nhuận thương nghiệp là hình thức biến tướng của giá trị thặng dư. Nguồn gốc của nó cũng là một bộ phận lao động không được trả công của công nhân.

- Tư bản công nghiệp "nhường" một phần giá trị thặng dư cho tư bản thương nghiệp bằng cách bán hàng hóa thấp hơn giá trị thực tế của nó, để rồi tư bản thương nghiệp bán đúng giá trị, thu về lợi nhuận thương nghiệp.