Thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc là gì ? (2024)

Cùng Công ty Luật ACC tìm hiểu Thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc là gì ?  Mời Quý độc giả theo dõi bài viết dưới đây.

1.Thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc được hiểu như thế nào?

Theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ/chồng và con thành niên mà không có khả năng lao động thuộc diện thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc trong trường hợp người lập di chúc không cho hưởng di sản theo di chúc hoặc có cho hưởng nhưng phần mà họ được hưởng theo di chúc ít hơn 2/3 của một suất thừa kế nếu di sản được chia theo pháp luật.

Không cho hưởng được hiểu là người lập di chúc thể hiện rõ ý chí truất quyền hưởng di sản của những người nói trên hoặc là không đề cập đến những người này trong di chúc. Trường hợp người lập di chúc cho những người này hưởng di sản nhưng ít hơn 2/3 của một suất thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật thì họ cũng được thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc, họ phải được hưởng ít nhất bằng 2/3 suất thừa kế nói trên.
Quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc trong Bộ luật Dân sự hướng tới bảo vệ quyền lợi của các chủ thể là cha, mẹ của người lập di chúc, vợ hoặc chồng của người lập di chúc, con của người lập di chúc mà chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng không có khả năng lao động.

Như vậy, theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự năm 2015 có thể hiểu rằng, người thuộc diện thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc nếu là cha, mẹ thì không phân biệt cha, mẹ đẻ hay cha, mẹ nuôi; đối với con thì không phân biệt là con đẻ hay con nuôi và con đã thành niên mất khả năng lao động không phân biệt mất khả năng lao động vào thời điểm nào; đối với vợ/chồng được hưởng loại thừa kế này phải là vợ/chồng hợp pháp theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.
Khi phân chia di sản thừa kế theo di chúc, nếu có người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc thì Tòa án cần đưa họ vào diện được hưởng thừa kế để bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho họ. Mặc dù vậy, không phải tất cả các vụ án tranh chấp về thừa kế mà Tòa án xét xử đều đảm bảo được điều này.

2.Đối tượng được thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc

Theo quy định tại điều 644 Bộ luật dân sự 2015, những đối tượng được thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc bao gồm:

- Con chưa thành niên;

- Cha, mẹ;

- Vợ/chồng;

- Con thành niên mà không có khả năng lao động.

Lưu ý: Cha mẹ nuôi, con nuôi hợp pháp cũng nằm trong nhóm đối tượng được thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc.

3.Điều kiện để được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc 

- Các đối tượng đáp ứng các điều kiện tại Điều 644 Bộ luật dân sự 2015 sẽ được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào di chúc nếu:

+ Còn sống tại thời điểm mở thừa kế;

+ Người thừa kế không từ chối nhận di sản.

4.Cách xác định phần di sản thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc

Việc xác định phẩn di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật được xác định theo nguyên tắc lấy tổng di sản là phần di sản còn lại để chia thừa kế sau khi đã thanh toán toàn bộ nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại theo thứ tự ưu tiên thanh toán được quy định tại Điều 658 BLDS năm 2015 gồm: Mai táng phí cho người đó; các khoản cấp dưỡng còn thiếu; các khoản bồi thường thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, tài sản của người khác; các khoản nợ của nhà nước, của các chủ thể khác; chi phí quản lý, bảo quản di sản… Phần di sản còn lại được hiểu là di sản để chia thừa kế và là phần di sản để đem chia cho những người thừa kế tại hàng thừa kế thứ nhất có quyền hưởng, được bao nhiêu nhân với hai phần ba của suất đó và người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc được hưởng.

Như vậy, việc xác định hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, để bảo vệ quyền thừa kế của các con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng và con thành niên của người để lại di sản theo di chúc mà không có khả năng lao động trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, thì mỗi người trong số họ vẫn được hưởng phần tối thiểu bằng hai phần ba suất thừa kế chia theo pháp luật theo quy định tại Điều 644 BLDS năm 2015.

Câu hỏi thường gặp                                                     

1.Khi có người không đồng ý trong việc phân chia di sản thì giải quyết như thế nào?

Khi tiến hành phân chia di sản mà có đồng thừa kế hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không đồng ý với việc phân chia di sản thì ưu tiên và khuyến khích các bên tự thỏa thuận với nhau để không chỉ đạt được kết các bên mong muốn mà còn giữ vững hòa khí vì theo lẽ thường các chủ thể trong quan hệ thừa kế là những người trong một gia đình. Nếu không tự thỏa thuận được với nhau thì có thể hòa giải thông qua người thứ ba hoặc khởi kiện yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết. Trong trường hợp di sản thừa kế có tranh chấp là đất đai các bên có thể tiến hành hòa giải tại cơ sở (Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh). Vì đây là tranh chấp phân chia di sản thừa kế nên thủ tục hòa giải tại cơ sở không được xác định là điều kiện khởi kiện.

2.Nếu đã ly hôn thì vợ có được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc của chồng không?

Khi đã ly hôn thì người vợ không còn thuộc diện được thừa kế theo pháp luật (hàng thừa kế thứ nhất) nữa , tức không được hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc. Tuy nhiên, nếu người chồng cũ để lại di chúc chia tài sản cho người vợ đã ly hôn và di chúc được lập một cách hợp pháp thì người vợ vẫn được hưởng thừa kế từ chồng cũ. Bởi lẽ, theo quy định của BLDS, khi di chúc hợp pháp thì việc phân chia tài sản là di sản thừa kế sẽ theo ý chí của người để lại di sản, họ muốn định đoạt cho một hoặc một số người thì những người còn sống phải tuân theo ý chí đó

3.Vì sao pháp luật lại xây dựng quy định về trường hợp thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc? 

Quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc là nhằm bảo vệ những người thân thích, gần gũi nhất của người chết khi họ không được cho hưởng di sản, giúp đỡ họ vơi bớt khó khăn trong cuộc sống.

4.Xác định hai phần ba của một suất thừa kế liên quan đến di tặng

2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật = [Tổng di sản để chia thừa kế - nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại theo thứ tự ưu tiên thanh toán] /(Chia) số người thừa kế tại hàng thừa kế thứ nhất X(nhân) 2/3.

Trên đây toàn bộ nội dung bài viết Thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc là gì ?  Công ty Luật ACC luôn sẵn sàng giải đáp thắc mắc của Quý bạn đọc về thừa kế theo di chúc. Xem thêm bài viết về các chủ đề khác của của chúng tôi tại đây. Trân trọng !

Công ty Luật ACC tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, thủ tục giấy tờ cho khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp trên Toàn quốc với hệ thống văn phòng tại các thành phố lớn và đội ngũ cộng tác viên trên tất cả các tỉnh thành: Hà Nội, TP. HCM, Bình Dương, TP. Cần Thơ, TP. Đà Nẵng và Đồng Nai. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Tư vấn: 1900.3330

Zalo: 084.696.7979

Fanpage: : ACC Group – Đồng Hành Pháp Lý Cùng Bạn

Mail: [email protected]

Cảm ơn Quý đọc giả đã tham khảo bài Thừa kế không phụ thuộc nội dung di chúc là gì ? Trân trọng cảm ơn !