Hiện nay, việc các bên tranh chấp muốn nhờ tòa án xét xử và giải quyết tranh chấp của mình bằng bản án, quyết định có hiệu lực bắt buộc thi hành đã trở nên rất phổ biến. Theo đó, khi tòa án thực hiện việc xét xử vụ án sẽ dựa trên nguyên tắc chế độ hai cấp xét xử (xét xử sơ thẩm và xét xử phúc thẩm). Việc giải quyết một vụ việc phải theo đúng trình tự thủ tục mà pháp luật quy định. Cấp xét xử sơ thẩm vụ án dân sự là cấp xét xử đầu tiên để giải quyết vụ án. Vậy, thủ tục xét xử sơ thẩm vụ án dân sự được quy định như thế nào? Thủ tục sơ thẩm giải quyết vụ án dân sự được tiến hành qua các bước, quá trình như thế nào? Nếu bạn muốn hiểu hơn về thủ tục sơ thẩm vụ án dân sự; phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án dân sự thì đừng bỏ lỡ bài viết mà chúng tôi cung cấp dưới đây.
Thủ tục xét xử sơ thẩm vụ án dân sự
1. Sơ thẩm là gì? Xét xử sơ thẩm được hiểu như thế nào?
Sơ thẩm là gì? Xét xử sơ thẩm được hiểu như thế nào luôn là nỗi băn khoăn, vướng mắc của nhiều người.
Xét xử sơ thẩm là việc vụ án lần đầu tiên được đưa ra xét xử tại tòa án có thẩm quyền xác định quyền và nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên liên quan đến vụ án xét xử. Khi tiến hành việc xét xử sơ thẩm hội đồng xét xử sẽ tiến hành kiểm tra danh sách các tài liệu chứng cứ của một vụ án một cách toàn diện khách quan áp dụng pháp luật để giải quyết vụ án. Tùy thuộc vào từng tính chất, mức độ, lĩnh vực vi phạm khác nhau mà thẩm quyền giải quyết của tòa án cũng khác nhau.
Để tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án thì tòa án cần mở phiên tòa xét xử sơ thẩm, là phiên tòa đầu tiên của một vụ án tại cơ quan tiến hành tố tụng theo quy định của pháp luật để giải quyết tranh chấp giữa các bên.
Phiên tòa sơ thẩm vụ án dân sự là phiên xét xử vụ án dân sự lần đầu tiên. Sau khi Hòa giải không thành hoặc đối với những vụ án mà pháp luật quy định không được phép Hòa giải thì Tòa án phải tiến hành phiên xét xử vụ án dân sự, phiên xét xử này được gọi là Phiên Tòa dân sự. Tất cả các vụ án dân sự nếu đã phải đưa ra xét xử thì đều phải trải qua việc xét xử tại phiên tòa sơ thẩm, phiên tòa sơ thẩm tập trung các hoạt động Tố tụng của những người tiến hành tố tụng và những người tham gia tố tụng. Đồng thời, phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án dân sự cần được tiến hành theo trình tự, thủ tục mà pháp luật quy định.
2. Thủ tục xét xử sơ thẩm vụ án dân sự
Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định khá là chi tiết về thủ tục sơ thẩm vụ án dân sự. Để một phiên tòa sơ thẩm vụ án dân sự được tiến hành thì cần phải trải qua các bước, trình tự, thủ tục sơ thẩm giải quyết vụ án dân sự nghiêm ngặt, rõ ràng. Cụ thể thủ tục xét xử sơ thẩm vụ án dân sự được tiến hành như sau:
Bước 1: Tòa án tiến hành tiếp nhận và xử lý đơn kiện do người khởi kiện nộp.
Tòa án qua bộ phận tiếp nhận đơn phải nhận đơn khởi kiện do người khởi kiện nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính và phải ghi vào sổ nhận đơn.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau đây:
a) Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
b) Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;
c) Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
d) Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Bước 2: Tòa án tiến hành thụ lý vụ án
Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo, nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.
Thẩm phán dự tính số tiền tạm ứng án phí, ghi vào giấy báo và giao cho người khởi kiện để họ nộp tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Thẩm phán thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Trường hợp người khởi kiện được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí thì Thẩm phán phải thụ lý vụ án khi nhận được đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo.
Bước 3: Chuẩn bị xét xử:
Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử thẩm phán thực hiện các nhiệm vụ quyền hạn như: lập hồ sơ vụ án; xác định tư cách đương sự, người tham gia tố tụng khác; xác định quan hệ tranh chấp; làm rõ tình tiết khách quan của vụ án; xác minh thu thập chứng cứ; Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp tiếp cận công khai chứng cứ; và ra một trong các quyết định: công nhận sự thỏa thuận của các đương sự; tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự; đình chỉ giải quyết vụ án dân sự; đưa vụ án ra xét xử.
Tiến hành hòa giải: Trong thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án, Tòa án tiến hành hòa giải để các đương sự thỏa thuận với nhau về việc giải quyết vụ án, trừ những vụ án không được hòa giải hoặc không tiến hành hòa giải được hoặc vụ án được giải quyết theo thủ tục rút gọn.
Tiến hành tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải; lập biên bản phiên họp. Hết thời hạn 07 ngày, kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà không có đương sự nào thay đổi ý kiến về sự thỏa thuận đó thì Thẩm phán chủ trì phiên hòa giải hoặc một Thẩm phán được Chánh án Tòa án phân công phải ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.
Bước 4: Mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án dân sự
Thủ tục bắt đầu phiên tòa:
- Khai mạc phiên tòa
- Giải quyết yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng, người giám định, người phiên dịch
- Xem xét, quyết định hoãn phiên tòa khi có người vắng mặt
- Hỏi đương sự về việc thay đổi, bổ sung, rút yêu cầu; xem xét việc thay đổi, bổ sung, rút yêu cầu
- Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự
Thủ tục tranh tụng tại phiên tòa:
- Đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trình bày về yêu cầu của mình.
- Tiến hành hỏi nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan; người làm chứng
- Công bố tài liệu, chứng cứ của vụ án
- Kết thúc việc hỏi tại phiên tòa và tạm ngừng phiên tòa ( trong một số trường hợp pháp luật quy định)
- Tiến hành phát biểu khi tranh luận và đối đáp
- Trở lại việc hỏi và tranh luận
Nghi án và tuyên án:
Nghị án: Sau khi kết thúc phần tranh luận hội đồng xét xử vào phòng nghị án để nghị án. Khi nghị án các thành viên hội đồng xét xử căn cứ tài liệu chứng cứ được xem xét tại phiên tòa kết quả tranh tụng, các quy định pháp luật để giải quyết các vấn đề của vụ án bằng cách biểu quyết theo đa số về từng vấn đề. Lập biên bản ghi lại các ý kiến đã thảo luận và quyết định của hội đồng xét xử và được các thành viên hội đồng xét xử ký tên tại phòng nghị án trước khi tuyên án.
Tuyên án: Hội đồng xét xử tuyên đọc bản án với sự có mặt của các đương sự, đại diện cơ quan, tổ chức và cá nhân khởi kiện. Sau khi tuyên án xong thì không được sửa chữa, bổ sung bản án, trừ trường hợp phát hiện lỗi rõ ràng về chính tả, về số liệu do nhầm lẫn hoặc tính toán sai và phải ra quyết định sửa chữa, bổ sung bản án và gửi cho đương sự, cơ quan, tổ chức cá nhân khởi kiện.
4. Những câu hỏi thường gặp.
Ai có quyền kháng cáo bản án dân sự sơ thẩm?
Căn cứ theo quy định tại Điều 271 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, người có quyền kháng cáo bao gồm:
“Điều 271. Người có quyền kháng cáo
Đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện có quyền kháng cáo bản án sơ thẩm, quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự của Tòa án cấp sơ thẩm để yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm giải quyết lại theo thủ tục phúc thẩm.”
Thời hạn kháng cáo đối với bản án dân sự của Tòa án cấp sơ thẩm là bao lâu?
Theo Điều 273 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về thời hạn kháng cáo như sau:
“Điều 273. Thời hạn kháng cáo
Thời hạn kháng cáo đối với bản án của Tòa án cấp sơ thẩm là 15 ngày, kể từ ngày tuyên án; đối với đương sự, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khởi kiện không có mặt tại phiên tòa hoặc không có mặt khi tuyên án mà có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày họ nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết.
Đối với trường hợp đương sự, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khởi kiện đã tham gia phiên tòa nhưng vắng mặt khi Tòa án tuyên án mà không có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày tuyên án.
Thời hạn kháng cáo đối với quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm là 07 ngày, kể từ ngày đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện nhận được quyết định hoặc kể từ ngày quyết định được niêm yết theo quy định của Bộ luật này.
Trường hợp đơn kháng cáo được gửi qua dịch vụ bưu chính thì ngày kháng cáo được xác định căn cứ vào ngày tổ chức dịch vụ bưu chính nơi gửi đóng dấu ở phong bì. Trường hợp người kháng cáo đang bị tạm giam thì ngày kháng cáo là ngày đơn kháng cáo được giám thị trại giam xác nhận.”
Hủy bản án sơ thẩm khi nào?
“Điều 310. Hủy bản án sơ thẩm, hủy một phần bản án sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm
Hội đồng xét xử phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm, hủy một phần bản án sơ thẩm và chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp sơ thẩm giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Việc thu thập chứng cứ và chứng minh không theo đúng quy định tại Chương VII của Bộ luật này hoặc chưa được thực hiện đầy đủ mà tại phiên tòa phúc thẩm không thể thực hiện bổ sung được.
Thành phần của Hội đồng xét xử sơ thẩm không đúng quy định của Bộ luật này hoặc có vi phạm nghiêm trọng khác về thủ tục tố tụng ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.”
Trên đây là những vấn đề liên quan đến thủ tục xét xử sơ thẩm vụ án dân sự; thủ tục phiên tòa sơ thẩm dân sự . Tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, thủ tục giấy tờ cho khách hàng mà công ty Luật ACC xin cung cấp cho khách hàng dịch vụ Tư vấn thủ tục sơ thẩm giải quyết vụ án dân sự. Nếu quý khách hàng còn gặp phân vân về thủ tục sơ thẩm vụ án dân sự và muốn nhận được sự tư vấn liên quan đến vấn đề này thì hãy liên hệ với Công ty Luật ACC ngay để có thể nhận được sự tư vấn nhanh chóng, hiệu quả, uy tín, chất lượng và tiết kiệm chi phí nhất.
Công ty Luật ACC - Đồng hành pháp lý cùng bạn
Liên hệ với chúng tôi:
- Tư vấn pháp lý: 1900.3330
- Zalo: 084.696.7979
- Văn phòng: (028) 777.00.888
- Mail: [email protected]
Nội dung bài viết:
Hãy để lại bình luận của bạn tại đây!