Khi nào kết thúc điều tra vụ án hình sự?

Vụ án hình sự được bắt đầu và kết thúc như thế nào hiện nay người dân vẫn có thể chưa nắm rõ về vấn đề này. Bài viết của Công ty Luật ACC dưới đây sẽ phần nào giải đáp thắc mắc của các bạn. Mời các bạn đọc qua.

1. Kết thúc điều tra là gì?

Kết thúc điều tra là giai đoạn việc điều tra vụ án đã hoàn thành, đến thời điểm Cơ quan điều tra làm bản kết luận điều tra. Việc điều tra vụ án kết thúc khi Cơ quan điều tra ra quyết định đề nghị truy tố hoặc đình chỉ điều tra.

Khi Cơ quan điều tra có đầy đủ chứng cứ để xác định có tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội thì Cơ quan điều tra làm bản kết luận điều tra và đề nghị truy tố bị can. Bản kết luận điều tra, đề nghị truy tố kèm theo hồ sơ vụ án được gửi đến Viện kiểm sát cùng cấp và đồng thời Cơ quan điều tra phải báo ngay cho bị can và người bào chữa biết.

Trong các trường hợp đình chỉ điều tra theo quy định của pháp luật, Cơ quan điều tra đưa ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án. Quyết định đình chỉ điều tra được gửi ngay Viện kiểm sát cùng cấp, đồng thời, Cơ quan điều tra báo ngay cho bị can, người bị hại biết. Khi quyết định đình chỉ điều tra, Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát quyết định hủy bỏ mọi biện pháp ngăn chặn đã áp dụng đối với bị can bị cáo, trả lại đồ vật đã bị tạm giữ. Nếu bị can đang bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn như bị tạm giam thì được trả tự do ngay.

2. Trình tự thủ tục khi kết thúc điều tra theo Bộ luật tố tụng hình sự 2015.

Thứ nhất: Kết thúc điều tra là một giai đoạn của hoạt động điều tra mà nội dung của nó là một chuỗi hoạt động tố tụng được các cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền tố tụng thực hiện nhằm chấm dứt các hoạt động được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự liên quan đến thu thập tài liệu chứng cứ về vụ án hình sự đã được khởi tố, đưa ra kết luận cuối cùng về vụ việc đã được điều tra bằng bản kết luận điều tra và triển khai trên thực tế văn bản đó.

Thứ hai: Giai đoạn kết thúc điều tra được bắt đầu từ khi Cơ quan điều tra ra bản kết luận điều tra và kết thúc khi Viện Kiểm sát trả lại hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra để giải quyết theo thẩm quyền (trong trường hợp đình chỉ điều tra); huỷ bỏ quyết định đình chỉ điều tra và ra quyết định truy tố (trong trường hợp quyết định đình chỉ điều tra không có căn cứ và có căn cứ để truy tố bị can). Trong trường hợp bị can đã chết, hoặc không xác định được bị can ở đâu thì giai đoạn kết thúc điều tra chấm dứt khi Viện kiểm sát nhận được bản kết luận điều tra.

Thứ ba: Có thể có hai hình thức kết thúc điều tra. Tuỳ thuộc vào kết luận cuối cùng của quá trình điều tra mà việc kết thúc điều tra có thể bằng một trong hai hình thức: đề nghị truy tố hoặc quyết định đình chỉ điều tra.

–     Kết thúc điều tra bằng Bản kết luận điều tra đề nghị truy tố là trường hợp mà quá trình điều tra vụ án đã đi đến chứng minh một cách có căn cứ các tình tiết khẳng định rõ hành vi xảy ra mang đầy đủ những dấu hiệu của những tội phạm cụ thể được quy định trong BLHS và người đã thực hiện hành vi phạm tội đó phải chịu trách nhiệm hình sự. Trên cơ sở đó Cơ quan điều tra kết luận và đề nghị Viện Kiểm sát truy tố tội phạm và người phạm tội.

–     Kết thúc điều tra bằng Bản kết luận điều tra về quyết định đình chỉ điều tra là trường hợp mà quá trình điều tra vụ án đã đi đến chứng minh một cách có căn cứ rằng không có tội phạm xảy ra hoặc hành vi xảy ra không đủ những dấu hiệu của những tội phạm cụ thể được quy định trong BLHS và người đã thực hiện hành vi đó không phải chịu trách nhiệm hình sự. Trên cơ sở đó Cơ quan điều tra quyết định đình chỉ điều tra.

Thứ tư: Theo quy định tại Điều luật trong trường hợp kết thúc điều tra, Cơ quan điều tra phải làm bản kết luận điều tra. Bản kết luận điều tra là một văn bản tố tụng hình sự có giá trị pháp lý tố tụng hình sự và là hành vi mở đầu giai đoạn kết thúc điều tra. Trong bản kết luận điều tra phải ghi rõ ngày, tháng, năm, họ, tên, chức vụ và chữ ký của người ra kết luận. Quy định như vậy để khẳng định giá trị và hiệu lực pháp lý của văn bản cũng như trách nhiệm của người ra văn bản đó. Bản kết luận điều tra còn phải thỏa mãn những yêu cầu khác như: trình bày diễn biến hành vi phạm tội, nêu rõ các chứng cứ chứng minh tội phạm, những ý kiến đề xuất giải quyết vụ án, có nêu rõ lý do và căn cứ đề nghị truy tố (Điều 230, Bộ luật tố tụng hình sự) hoặc những căn cứ để quyết định đình chỉ điều tra.

Bản kết luận điều tra phải ghi rõ những biện pháp ngăn chặn đã và đang được áp dụng; ghi rõ thời gian tạm giữ, tạm giam, vật chứng đã thu giữ, nơi bảo quản và các bút lục phản ánh những điều đó… Phải ghi rõ đã đình chỉ hay tạm đình chỉ đối với bị can nào. Đồng thời cũng phải ghi rõ các yêu cầu về bồi thường thiệt hại, những biện pháp đã áp dụng để bảo đảm bổi thường vật chất; bảo đảm phạt tiền, tịch thu tài sản v.v…

Thứ năm: Để bảo đảm cho quá trình tố tụng hình sự được thực hiện một cách nhanh chóng nhất, đồng thời bảo đảm thực hiện tốt các quyền, nghĩa vụ và lợi ích của những người có liên quan, Điều luật đã quy định cụ thể những thủ tục mà các cơ quan tiến hành tố tụng phải thực hiện và thời hạn tiến hành những thủ tục đó.

– Theo quy định tại Điều luật, trong thời hạn hai ngày, kể từ ngày ra Bản kết luận điều tra, Cơ quan điều tra phải gửi Bản kết luận điều tra đề nghị truy tố cùng hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát cùng cấp để Viện kiểm sát quyết định việc truy tố.

– Trong trường hợp Cơ quan điều tra quyết định đình chỉ điều tra thì cũng trong thời hạn hai ngày, phải gửi Bản kết luận điểu tra kèm theo Quyết định đình chỉ điều tra cùng hồ sơ vụ án cho cho Viện kiểm sát cùng cấp để Viện kiểm sát kiểm sát việc đình chỉ điều tra.

– Trong cả hai trường hợp trên hổ sơ vụ án phải thỏa mãn những yêu cầu được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự. Hồ sơ và các văn bản, các bản kê vật chứng, các bút lục đều phải có chữ ký của cán bộ điều tra, chữ ký của cấp có thẩm quyền đóng dấu của cơ quan điều tra.

-Trong thời hạn nói trên, Cơ quan điều tra phải gửi bản kết luận điều tra đề nghị truy tố hoặc quyết định đình chỉ điều tra cho bị can và người bào chữa của họ. Quyết định đình chỉ điều tra phải được thi hành ngay và là căn cứ để huỷ bỏ các biện pháp ngăn chặn (nếu có) đã áp dụng đối với bị can.

3. Thời hạn kết thúc vụ án hình sự

Giai đoạn kết thúc điều tra được bắt đầu từ khi Cơ quan điều tra ra bản kết luận điều tra và kết thúc khi Viện Kiểm sát trả lại hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra để giải quyết theo thẩm quyền (trong trường hợp đình chỉ điều tra); huỷ bỏ quyết định đình chỉ điều tra và ra quyết định truy tố (trong trường hợp quyết định đình chỉ điều tra không có căn cứ và có căn cứ để truy tố bị can). Trong trường hợp bị can đã chết, hoặc không xác định được bị can ở đâu thì giai đoạn kết thúc điều tra chấm dứt khi Viện kiểm sát nhận được bản kết luận điều tra.

Trên đây là một số chia sẻ về vấn đề Khi nào kết thúc điều tra vụ án hình sự?  của Công ty Luật ACC gửi đến các bạn. Trong những năm vừa qua, Luật ACC luôn là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực dịch vụ pháp lý. Công ty chúng tôi với đội ngũ chuyên viên chuyên nghiệp luôn sẵn lòng hỗ trợ và đáp ứng tối đa những yêu cầu của quý khách. Trong quá trình tìm hiểu nếu như quý khách hàng còn thắc mắc hay quan tâm và có nhu cầu sử dụng dịch vụ vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh và chính xác nhất. Xin cảm ơn các bạn đã đọc bài viêt của Công ty Luật ACC.