Thành phố hồ chí minh là gì? Lịch sử hình thành của nơi đây

Thành phố Hồ Chí Minh là một biểu tượng của sự phồn thịnh và sức sống rực rỡ tại Việt Nam. Đây không chỉ là trái tim của nền kinh tế quốc gia mà còn là một điểm đến thu hút du khách bởi vẻ đẹp đô thị sôi động và văn hóa đa dạng. Để hiểu rõ hơn về khái niệm thành phố Hồ Chí Minh là gì? Những khu du lịch nổi tiếng ở thành phố Hồ Chí Minh.

Thành phố hồ chí minh là gì? Lịch sử hình thành của nơi đây

1. Thành phố hồ chí minh là gì?

Thành phố Hồ Chí Minh, còn gọi là Sài Gòn, không chỉ là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam mà còn là một biểu tượng văn hóa, giáo dục và giải trí quan trọng của đất nước. Với dân số gần 9 triệu người và mật độ dân số cao nhất cả nước, thành phố này đóng vai trò quan trọng trong việc đóng góp vào tổng sản phẩm nội địa (GDP) và thu ngân sách của Việt Nam.

Trên thị trường quốc tế, Sài Gòn cũng thu hút một lượng lớn khách du lịch với khoảng 8,6 triệu lượt vào năm 2019. Sự phát triển mạnh mẽ của thành phố không chỉ đến từ vị trí địa lý thuận lợi mà còn từ sự đầu tư và phát triển vượt bậc trong các ngành công nghiệp, dịch vụ và giáo dục.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, thành phố đã phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm ô nhiễm môi trường, kẹt xe, và các vấn đề liên quan đến quản lý đô thị. Những vấn đề này đang tạo ra áp lực lớn đối với sự phát triển bền vững của thành phố. Để giải quyết những thách thức này, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các tổ chức và cộng đồng dân cư.

2. Tên gọi 

Trước kia, vùng này được gọi là Prey Nokor trong tiếng Khmer, có nghĩa là "thành trong rừng". Sau khi đế chế Khmer suy yếu, vùng Nam Bộ trở thành đất vô chủ và sau đó được sáp nhập vào Đại Việt.

Năm 1698, huyện Tân Bình được lập bởi Nguyễn Hữu Cảnh, đánh dấu bước đầu tiên trong việc hình thành thành phố Sài Gòn. Trong thế kỷ 18, Sài Gòn chỉ là một khu vực nhỏ, chủ yếu là nơi sinh sống của người Hoa.

Khi Pháp chiếm Đông Dương, Sài Gòn trở thành một trong hai đô thị quan trọng nhất Việt Nam. Năm 1931, thành lập Khu Sài Gòn - Chợ Lớn, và sau đó Chợ Lớn được sáp nhập vào Sài Gòn năm 1941.

Sau chiến tranh, vào năm 1975, thành phố được hợp nhất với tỉnh Gia Định và đổi tên thành "Thành phố Hồ Chí Minh" vào năm 1976.

Hiện nay, trong văn bản hành chính, thành phố thường được gọi là "Thành phố Hồ Chí Minh" hoặc "TP. HCM". Tuy nhiên, tên "Sài Gòn" vẫn được sử dụng thường xuyên do tính lâu đời và quen thuộc của nó.

3. Lịch sử

3.1 Thời kỳ hoang sơ

Trải qua thời kỳ hoang sơ, nhân loại đã xuất hiện và lập nên những nền văn hóa đặc trưng tại Sài Gòn từ khá sớm. Các cuộc khai quật khảo cổ ở khu vực này và các vùng lân cận đã phơi bày sự tồn tại của nhiều nền văn hóa từ thời kỳ đồ đá đến thời kỳ kim khí. Cư dân cổ từ các thế kỷ trước đã sử dụng kỹ thuật canh tác nông nghiệp.

Thời kỳ hoang sơ

Văn hóa Sa Huỳnh đã từng hiện diện mạnh mẽ ở đây với những nét đặc trưng riêng biệt. Thời kỳ văn hóa Óc Eo, từ thế kỷ 1 đến thế kỷ 7, khu vực miền Nam Đông Dương bao gồm nhiều tiểu quốc và Sài Gòn đã là nơi có mối quan hệ với những vương quốc này.

Sau khi Đế quốc Khmer ra đời, miền Nam Đông Dương trở thành một phần của đế chế này. Tuy nhiên, dân số ở đây không nhiều, không có sự hình thành của các khu dân cư lớn. Cho đến thế kỷ 16, Sài Gòn vẫn là điểm gặp gỡ của nhiều cộng đồng dân cư như Khmer, Châu Ro, S'Tiêng do vị trí tiếp giáp với các quốc gia cổ. Sài Gòn – Gia Định chỉ trở thành địa bàn của một vài nhóm dân cư cổ cho đến khi người Việt xuất hiện.

3.2 Khai phá

Kể từ những người Việt đầu tiên tự mình vượt biển để khám phá vùng đất này mà không cần sự tổ chức từ triều đại Nguyễn, lịch sử quan hệ giữa Đại Việt và Chân Lạp bắt đầu từ cuộc hôn nhân giữa công chúa Ngọc Vạn và vua Chân Lạp Chey Chetta II vào năm 1620. Điều này mở ra một thời kỳ mới, khi dân cư hai nước có thể tự do qua lại, sinh sống tại khu vực Sài Gòn và Đồng Nai. Trước đó, người Khmer, người Chăm, và người Man đã sống tại đây từ rất lâu.

Giai đoạn từ 1623 đến 1698 đánh dấu sự hình thành của Sài Gòn trong tương lai. Năm 1623, chúa Nguyễn đã gửi một phái bộ yêu cầu con rể là vua Chey Chettha II để lập đồn thu thuế tại Prei Nokor (Sài Gòn) và Kas Krobei (Bến Nghé). Mặc dù là vùng đất hoang vắng, nhưng nằm trên tuyến đường thương mại của các thương nhân Việt Nam và Trung Quốc qua Campuchia và Xiêm. Ba sự kiện quan trọng tiếp theo trong thời kỳ này là việc lập doanh trại và dinh thự của Phó vương Nặc Nộn và việc xây dựng đồn dinh ở Tân Mỹ. Có thể nói rằng Sài Gòn đã hình thành từ ba cơ quan chính quyền này.

Năm 1679, chúa Nguyễn Phúc Tần đã đón nhận một số nhóm người Hoa tị nạn từ triều Mãn Thanh đến Mỹ Tho, Biên Hòa và Sài Gòn để tìm sự ẩn náu. Đến năm 1698, chúa Nguyễn đã sai tướng Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lý miền Nam. Dựa trên sự di cư tự phát của dân Việt vào khu vực này trước đó, Nguyễn Hữu Cảnh đã lập phủ Gia Định và hai huyện Phước Long, Tân Bình. Vùng Đông Nam Bộ đã được thống nhất vào lãnh thổ của Việt Nam.

Ở thời điểm ban đầu này, khu vực Biên Hòa và Gia Định đã có khoảng 10.000 hộ với 200.000 người. Công cuộc khai hoang được tiến hành theo những phương thức mới, mang lại hiệu quả cao hơn.

Cuối thế kỷ 17 và đầu thế kỷ 18, Mỹ Tho và Cù lao Phố là hai trung tâm thương mại lớn nhất ở Nam Bộ. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ 18, sau những cuộc xung đột và chiến tranh, thương nhân dần dần di chuyển về vùng Chợ Lớn. Khu vực Sài Gòn dần trở thành trung tâm kinh tế lớn nhất ở Nam Bộ.

Khai phá

Năm 1788, Nguyễn Ánh đã chiếm lại Sài Gòn, sử dụng nó làm cơ sở để chống lại Tây Sơn. Năm 1790, với sự giúp đỡ của hai sĩ quan công binh người Pháp là kỹ sư Theodore Lebrun và Victor Olivier de Puymanel (1768 - 1799), Nguyễn Ánh đã xây dựng Thành Bát Quái làm trụ sở cho chính quyền mới. "Gia Định thành" lúc đó đã được đổi tên thành "Gia Định kinh". Năm 1802, sau khi đánh bại Tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi và tăng cường công cuộc khai khẩn ở miền Nam. Miền Nam đã được chia thành 5 trấn, được gọi là "Gia Định ngũ trấn". Công trình kênh đào như Rạch Giá - Hà Tiên, Vĩnh Tế... được thực hiện. Trong vòng 300 năm, các trung tâm nông nghiệp đã phát triển xung quanh những đô thị sầm uất đã được hình thành. Sau đó, vào năm 1808, "Gia Định trấn" đã được đổi tên thành "Gia Định thành". Trong giai đoạn từ 1833 đến 1835, Lê Văn Khôi đã khởi binh chống lại nhà Nguyễn, và Thành Bát Quái trở thành điểm căn cứ. Sau khi đàn áp cuộc nổi dậy này, vào năm 1835, vua Minh Mạng đã phá hủy Thành Bát Quái và xây dựng Phụng Thành thay thế.

3.3 Thời kỳ Pháp thuộc

Sau khi chiếm đóng thành phố Gia Định vào năm 1859, người Pháp ngay lập tức bắt tay vào quy hoạch lại Sài Gòn để phục vụ mục đích thực dụng thuộc địa. Dự án thiết kế này được giao cho trung tá Paul Florent Lucien Coffyn, một quân nhân Pháp, người từng là Lãnh sự Pháp tại Hoa Kỳ. Bản đồ Coffyn công bố vào ngày 13/5/1862 cho thấy kế hoạch ban đầu của Sài Gòn bao gồm cả khu vực Chợ Lớn với dân số khoảng 500.000 người, tương đương với mật độ dân số khoảng 20.000 người/km2. Tuy nhiên, vào năm 1864, khi nhận thấy diện tích dự kiến quá lớn và khó bảo đảm an ninh, quan chức Pháp quyết định tách Chợ Lớn ra khỏi Sài Gòn.

Theo lệnh của Soái phủ Pháp ở Nam Kỳ - Chuẩn đô đốc Pierre Rose vào ngày 3/10/1865, Sài Gòn chỉ còn bao gồm khu vực giữa rạch Thị Nghè, sông Sài Gòn, rạch Bến Nghé và đường mới khu cầu Ông Lãnh. Toàn bộ kế hoạch chỉ còn rộng khoảng 3 km2. Với sự huy động nhân công của người Pháp, các công trình quan trọng như Dinh Thống đốc Nam Kỳ, Dinh Toàn quyền đã được xây dựng và hoàn thiện sau hai năm.

Sài Gòn sau đó được thiết kế theo mô hình Châu Âu, với nhiều cơ quan hành chính như dinh thống đốc, nha giám đốc nội vụ, các tòa án và các cơ quan quản lý khác. Tính đến năm 1861, Sài Gòn được giới hạn bởi rạch Thị Nghè, rạch Bến Nghé, sông Sài Gòn và con đường nối liền chùa Cây Mai với những phòng tuyến cũ của đồn Kỳ Hòa.

Đến năm 1945, dân số khu vực đô thị Sài Gòn và tỉnh Chợ Lớn đã gần 500.000 người. Sau Cách mạng Tháng Tám, vào ngày 23 tháng 9 năm 1945, Pháp tái chiếm thành phố. Vào tháng 8 năm 1946, một số người trong phòng Nam Bộ Trung ương, do bác sĩ Trần Hữu Nghiệp đề xuất, đã đề nghị đổi tên Sài Gòn thành thành phố HCM. Tuy nhiên, quyết nghị chính thức vẫn chưa được đưa ra do nhiều vấn đề khác cần giải quyết. Tuy vậy, từ ngữ này vẫn được sử dụng bởi một số người theo kháng chiến chống Pháp.

Thời kỳ Pháp thuộc

3.4 Về danh hiệu Hòn Ngọc Viễn Đông

Trong suốt thời kỳ Pháp thuộc, Sài Gòn trở thành trung tâm quan trọng, về mặt hành chính, kinh tế, văn hóa và giáo dục của Liên bang Đông Dương dưới sự cai trị của Pháp. Thành phố này được người Pháp mô tả như "Hòn Ngọc Viễn Đông" hoặc một "Paris nhỏ ở Viễn Đông".

Từ khi chiếm đóng Gia Định vào năm 1859 cho đến khi rời bỏ Sài Gòn vào năm 1954, người Pháp chủ yếu tập trung phát triển khu vực ban đầu rộng chỉ khoảng 3 km2 này (nay là Quận 1), mặc dù đã có nhiều điều chỉnh và mở rộng địa giới. Cho đến năm 1954, các khu vực Sài Gòn mở rộng (rộng khoảng 50 km2) vẫn giữ nguyên vẻ hoang sơ, thậm chí là đầm lầy bạt ngàn.

4. Những khu du lịch nổi tiếng ở thành phố Hồ Chí Minh

Ở thành phố Hồ Chí Minh, có nhiều điểm du lịch nổi tiếng mà du khách không nên bỏ lỡ:

- Dinh Thống Nhất: Dinh thự này từng là nơi làm việc của Tổng thống Nam VN. Bây giờ nó là một điểm du lịch lịch sử quan trọng.

- Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam: Nơi trưng bày các hiện vật về văn hóa, lịch sử của các dân tộc tại Việt Nam.

- Bảo tàng Chứng tích chiến tranh: Trưng bày nhiều hiện vật liên quan đến chiến tranh Việt Nam, đặc biệt là Chiến tranh Việt Nam.

- Chợ Bến Thành: Là một trong những chợ lớn nhất và nổi tiếng nhất ở Sài Gòn. Du khách có thể mua sắm đủ loại hàng hóa và thưởng thức các món ăn đặc sản tại đây.

- Nhà hát Lớn Thành phố Hồ Chí Minh: Được xây dựng theo kiến trúc Pháp, là nơi diễn ra các buổi biểu diễn nghệ thuật nổi tiếng.

- Thảo Cầm Viên Sài Gòn: Là một công viên xanh mát, có hồ cá, khu vườn hoa và các loài động vật. Đây là điểm tham quan lý tưởng cho cả gia đình.

- Phố đi bộ Nguyễn Huệ: Khu vực này được phủ bởi ánh sáng màu sắc vào buổi tối và có nhiều hoạt động vui chơi, giải trí.

- Khu du lịch Bình Quới: Nằm ở quận Bình Thạnh, khu du lịch này mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên với các nhà hàng ven sông, vườn cây xanh mát.

- Công viên 23/9: Là một trong những công viên lớn nhất ở TP.HCM, với không gian thoáng đãng và nhiều hoạt động thể thao.

Những khu du lịch nổi tiếng ở thành phố Hồ Chí Minh

Những địa điểm này sẽ mang lại cho du khách những trải nghiệm thú vị về văn hóa, lịch sử và đời sống đô thị của thành phố Hồ Chí Minh.

Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về thành phố Hồ Chí Minh là gì? mà ACC thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn trong việc tìm kiếm thông tin về khái niệm trên. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.