Tập quán pháp là gì? (Cập nhật 2024)

Bạn có nghe đến các nguồn của luật bao gồm các loại hình thức nào? Một trong số nguồn của pháp luật là tập quán pháp. Tuy nhiên, khái niệm tập quán pháp là gì lại còn chưa phổ biến với nhiều người và chưa được hiểu một cách rõ ràng cụ thể. Vì vậy, trong bài viết sau đây, ACC chúng tôi sẽ cung cấp đến bạn các thông tin bổ ích để tìm hiểu về tập quán pháp là gì. Hãy theo dõi ngay nhé.

1. Tập quán pháp là gì?

“Tập quán là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng để xác định quyền, nghĩa vụ của cá nhân, pháp nhân trong quan hệ dân sự cụ thể, được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài, được thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong một vùng, miền, dân tộc, cộng đồng dân cư hoặc trong một lĩnh vực dân sự”. Theo đó, đây chỉ là khái niệm về tập quán trong đời sống. Nếu muốn trở thành nguồn của pháp luật, tập quán này phải được nhà nước thừa nhận thành những quy tắc xử sự mang tính bắt buộc đối với xã hội.

Vì vậy, tập quán pháp là những quy tắc xử sự chung tồn tại trong đời sống xã hội được Nhà nước thừa nhận để điều chỉnh các quan hệ xã hội. Tập quán pháp có vai trò điều chỉnh các hành vi sai lệch trái với chuẩn mực nhằm tạo lập xã hội phát triển ổn định và lành mạnh. Áp dụng tập quán là một trong những cách thức phổ biến để khắc phục một thực tế hiện nay trong các văn bản quy phạm pháp luật là không có quy phạm điều chỉnh hết các quan hệ xã hội, góp phần giải quyết tạm thời tình trạng bế tắc khi giải quyết vụ việc dân sự và là cơ sở để cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét để hoàn thiện các quy định của pháp luật.

2. Nguyên tắc áp dụng tập quán trong Bộ luật Dân sự

Tại Điều 5 Bộ luật Dân sự 2015 quy định “Trường hợp các bên không có thoả thuận và pháp luật không quy định thì có thể áp dụng tập quán nhưng tập quán áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự”.

Theo đó, điều kiện để được áp dụng tập quán vào giải quyết các vấn đề dân sự gồm:

• Tập quán phải rõ ràng để xác định được quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ dân sự;
• Tập quán phải là thói quen được hình thành, thừa nhận và áp dụng rộng rãi trong đời sống xã hội;
• Tập quán được áp dụng trong trường hợp các bên không có thoả thuận và pháp luật không quy định;
• Tập quán được áp dụng không được trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự;

Các nguyên tắc cơ bản của pháp luật về dân sự được quy định tại Điều 3 Bộ luật Dân sự 2015 bao gồm:

• Mọi cá nhân, pháp nhân đều bình đẳng, không được lấy bất kỳ lý do nào để phân biệt đối xử; được pháp luật bảo hộ như nhau về các quyền nhân thân và tài sản.
• Cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng.
• Cá nhân, pháp nhân phải xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình một cách thiện chí, trung thực.
• Việc xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự không được xâm phạm đến lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.
• Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự.

Có thể tham khảo thêm về văn bản quy phạm pháp luật tại đây.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến tập quán pháp là gì. Hy vọng đây là những thông tin bổ ích đối với bạn. Nếu bạn cần hỗ trợ tư vấn pháp lý hoặc sử dụng các dịch vụ pháp lý khác từ Công ty Luật ACC, hãy đừng ngần ngại mà liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. ACC cam kết sẽ giúp bạn có trải nghiệm tốt nhất về các dịch vụ mà mình cung cấp đến khách hàng. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.

• Email: [email protected]
• Hotline: 1900 3330
• Zalo: 084 696 7979