Tại sao phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp?

Thuế thu nhập doanh nghiệp là gì? Tại sao phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp? Tại sao nhà nước phải thu thuế thu nhập doanh nghiệp? Đây là một trong những câu hỏi thường gặp khi nhắc đến thuế thu nhập doanh nghiệp. Hãy cùng ACC tìm câu trả lời qua bài viết sau đây.

1. Thuế thu nhập doanh nghiệp là gì?

Thuế thu nhập là một loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập thực tế của các cá nhân hoặc các pháp nhân,  nhưng không phải toàn bộ thu nhập của các thể nhân và pháp nhân đều là đối tượng đánh thuế thu nhập, mà thuế thu nhập điều chỉnh hay thu trên phần thu nhập chịu thuế tức là khoản thu nhập sau khi đã được miễn trừ chi phí hợp lý, hợp lệ.

Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế trực thu, được thu dựa vào kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, doanh nghiệp. Thuế thu nhập doanh nghiệp được tính dựa trên thu nhập chịu thuế và thuế suất. (Điều 6 Luật thuế thu nhập doanh nghiệp 2008)

Theo Thông tư số 78/2014/TT-BTC, hướng dẫn thi hành Nghị định 218/2013/NĐ-CP ngày 26/12/2013 của Chính phủ, các đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm:

• Các doanh nghiệp thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam
• Các doanh nghiệp nước ngoài có cơ sở thường trú hoặc không có cơ sở thường trú tại Việt Nam
• Các tổ chức thành lập theo Luật hợp tác xã
• Đơn vị sự nghiệp thành lập theo quy định pháp luật Việt Nam
• Tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập.

2. Vai trò của thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế TNDN cung cấp cái nhìn tổng quan về các khoản thu nhập đã, đang, sẽ phát sinh của các doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường.

• Thuế là nguồn thu của Ngân sách nhà nước

Tất cả các nhu cầu chi tiêu của Nhà nước đều được đáp ứng qua các nguồn thu từ thuế, phí và các hình thức thu khác như: vay mượn, viện trợ nước ngoài, bán tài nguyên quốc gia, thu khác.... Song thực tế các hình thức thu ngoài thuế đó có rất nhiều hạn chế, bị ràng buộc bởi nhiều điều kiện. Do đó thuế là nguồn thu chính cho Ngân sách nhà nước, thông qua việc ngày càng mở rộng đối tượng chịu thuế, có khả năng bao quát được hầu hết các nguồn thu nhập phát sinh trong điều kiện nền kinh tế ngày càng phát triển, xuất hiện nhiều loại hình thu nhập phức tạp và tinh vi hơn trước.

• Thuế TNDN phản ánh tình hình kinh doanh của doanh nghiệp

Nhìn vào số thuế thu nhập doanh nghiệp mà đơn vị phải nộp, so sánh đối với số thuế thu nhập doanh nghiệp của các doanh nghiệp cùng ngành ở địa phương và trong cả nước có thể đánh giá khái quát về hiệu quả sản xuất kinh doanh của đơn vị. Vì các doanh nghiệp nộp thuế dựa vào thu nhập chịu thuế, doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả thì thu nhập mới cao từ đó phát sinh thuế thu nhập phải nộp nhiều và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp càng lớn thì số thuế thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp càng cao.

• Cung cấp căn cứ xây dựng một cái nhìn tổng quan về các khoản thu nhập đã và đang, sẽ phát sinh của các doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường

Thuế thu nhập doanh nghiệp góp phần thực hiện chức năng việc kiểm kê, kiểm soát, quản lý hướng dẫn và khuyến khích phát triển sản xuất, mở rộng lưu thông đối với tất cả các thành phần kinh tế theo hướng phát triển của kế hoạch nhà nước, góp phần tích cực vào việc điều chỉnh các mặt mất cân đối lớn trong nền kinh tế quốc dân.

• Thuế thu nhập doanh nghiệp còn có vai trò chuyển dịch cơ cấu kinh tế

Thông qua chính sách miễn, giảm, ưu đãi thuế thuế thu nhập doanh nghiệp, nhà nước sẽ ưu tiên cho ngành cần phát triển để chuyển dịch, thu hút nhà đầu tư từ ngành chưa cần phát triển, phục vụ mục đích chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

• Tạo sự cạnh tranh công bằng giữa các doanh nghiệp trên thị trường, phù hợp với chủ trương phát triển của Chính phủ hiện nay.

Thuế thu nhập doanh nghiệp có nhiều mức thuế suất ưu đãi khác nhau. Trong điều kiện kinh tế thị trường cạnh tranh, thu nhập của một cá nhân hay tổ chức phụ thuộc chủ yếu vào việc cung cấp các yếu tố sản xuất (vốn, lao động, công nghệ…). Sự phân hóa giàu nghèo là điều không thể tránh khỏi. Trong hoàn cảnh đó, thuế thu nhập sẽ là một biện pháp tốt để rút ngắn khoảng cách giàu nghèo giữa các thành viên trong xã hội. Doanh nghiệp có thu nhập cao thì số thuế phải nộp cao, doanh nghiệp có thu nhập thì thuế phải nộp thấp, doanh nghiệp gặp khó khăn thì có biện pháp hỗ trợ.

• Thuế thu nhập doanh nghiệp là công cụ quan trọng của nhà nước trong việc quản lý ví mô nền kinh tế, điều tiết các hoạt động kinh doanh.

Thông qua hệ thống ưu đãi về thuế suất, miễn giảm thuế, thuế thu nhập doanh nghiệp góp phần định hướng cho các Nhà đầu tư đầu tư vào các lĩnh vực, địa bàn mà Nhà nước cần khuyến khích đầu tư, từ đó thực hiện chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế, chuyển dịch cơ cấu vùng kinh tế nhằm đảm bảo cơ cấu kinh tế hợp lý, thực hiện chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đất nước trong từng thời kỳ.

• Khuyến khích những nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào Việt Nam thông qua ưu đãi về thuế suất thuế TNDN

3. Câu hỏi thường gặp

3.1. Vì sao nhà nước phải thu thuế?

Thuế là một khoản tài chính bắt buộc phải trả cho một tổ chức chính phủ; để tài trợ cho các khoản chi tiêu công khác nhau. Thuế bao gồm thuế trực tiếp hoặc gián tiếp; và có thể được trả bằng tiền hoặc tương đương với giá trị lao động của nó. Thuế là một trong những nguồn chi trả cho các dịch vụ quốc phòng, các dịch vụ y tế; phúc lợi và xã hội, các trường học và trường đại học; cũng như hệ thống giao thông của đất nước. Ngoài ra tiền thuế được sử dụng để tài trợ cho các lĩnh vực quan trọng khác; như công nghiệp, thể thao, di sản và văn hóa.

3.2. Công ty kinh doanh không có lãi có phải nộp thuế không?

Lợi nhuận doanh nghiệp lỗ hay lãi theo số liệu kế toán chưa phản ánh được doanh nghiệp có phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp hay không. Doanh nghiệp phải căn cứ vào thu nhập tính thuế để xác định.

Trường hợp thu nhập tính thuế dương, doanh nghiệp phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Ngược lại thu nhập tính thuế âm, doanh nghiệp không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.

Thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế được xác định bằng thu nhập chịu thuế trừ thu nhập được miễn thuế và các khoản lỗ được kết chuyển từ các năm trước theo quy định.

Thu nhập tính thuế được xác định theo công thức sau:

Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và thu nhập khác.

Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế xác định như sau:

3.3. Có phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp từ đầu tư vốn không?

Điều 4, Nghị định 218/2013/NĐ-CP quy định về thu nhập được miễn thuế và khoản 6 có đề cập như sau:
“Thu nhập được chia từ hoạt động góp vốn, mua cổ phần, liên doanh, liên kết kinh tế với doanh nghiệp trong nước, sau khi bên nhận góp vốn, phát hành cổ phiếu, liên doanh, liên kết đã nộp thuế theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, kể cả trường hợp bên nhận góp vốn, phát hành cổ phiếu, bên liên doanh, liên kết đang được hưởng ưu đãi thuế quy định tại Chương IV Nghị định này.”

Như vậy, trong trường hợp doanh nghiệp đầu tư vốn vào doanh nghiệp khác và nhận được lợi nhuận từ khoản góp vốn này sẽ được MIỄN THUẾ. Với điều kiện là doanh nghiệp được đầu tư vốn đã thực hiện xong nghĩa vụ thuế với cơ quan nhà nước và phân chia lợi nhuận sau thuế.

ACC hy vọng rằng thông qua bài viết trên các bạn đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi Tại sao phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp? Mọi vấn đề pháp lỹ liên quan đến thuế thu nhập doanh nghiệp ACC sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, cam kết kết quả tốt nhất.