Tài sản công là gì? Tiêu chuẩn, định mức của việc sử dụng tài sản công

Trong xã hội hiện đại, tài sản không chỉ đơn thuần là của cá nhân hay tổ chức mà còn bao gồm các nguồn lực và giá trị thuộc sở hữu của toàn bộ cộng đồng được gọi là tài sản công. Khái niệm này không chỉ là nền tảng của quản lý và phát triển kinh tế, mà còn là điểm tựa cho việc xây dựng xã hội công bằng và phát triển bền vững. Vậy thực chất tài sản công là gì? Hãy cùng ACC tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Tài sản công là gì? Tiêu chuẩn, định mức của việc sử dụng tài sản công

1. Tài sản công là gì?

Tài sản công là các nguồn lực và tài nguyên thuộc quyền sở hữu của toàn bộ cộng đồng, được Nhà nước đại diện chủ sở hữu và quản lý. Định nghĩa này đã được quy định cụ thể trong Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017.

Có thể hiểu tài sản công là các nguồn lực và tài nguyên mà toàn bộ cộng đồng sở hữu, được quản lý và điều hành bởi Nhà nước hoặc các cơ quan đại diện của cộng đồng. Định nghĩa này thường được quy định trong pháp luật và bao gồm các loại tài sản như đất đai, nguồn nước, cơ sở hạ tầng, tiền bạc thuộc ngân sách Nhà nước, cũng như các tài sản quốc gia khác. Tài sản công được sử dụng để phục vụ lợi ích cộng đồng và quốc gia, và quản lý một cách có trách nhiệm để đảm bảo sự bền vững và công bằng trong việc sử dụng nguồn lực này.
Tại quy định này, tài sản công được phân loại theo một số mục đích cụ thể như sau:

• Phục vụ các hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ công.
• Bảo đảm an ninh quốc phòng tại cơ quan, đơn vị hoặc tổ chức.
• Cung cấp cơ sở hạ tầng phục vụ lợi ích công cộng và quốc gia.
• Bao gồm tài sản được xác định là của toàn dân, bao gồm đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, nguồn lợi biển và không gian, cùng các tài sản khác được Nhà nước đầu tư và quản lý theo quy định của Điều 197 Bộ luật Dân sự năm 2015.
• Tài sản công tại các doanh nghiệp.
• Các khoản tiền thuộc ngân sách Nhà nước, các quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách, và dự trữ ngoại hối của Nhà nước.
• Đất đai và các tài nguyên khác.

2. Phân loại tài sản công

Tài sản công được phân chia thành bảy nhóm theo quy định của Luật Quản lý và Sử dụng Tài sản Công năm 2017:

• Tài sản công tại các cơ quan, tổ chức, và đơn vị phục vụ quản lý, cung cấp dịch vụ công, bảo đảm quốc phòng, an ninh, cũng như các tổ chức khác do pháp luật quy định.
• Tài sản kết cấu hạ tầng như hạ tầng giao thông, điện lực, thủy lợi, hạ tầng đô thị, công nghiệp, kinh tế, công nghệ cao, thông tin, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, du lịch và các loại hạ tầng khác theo quy định của pháp luật.

Phân loại tài sản công

• Tài sản công tại các doanh nghiệp.
• Tài sản của dự án sử dụng vốn nhà nước.
• Tài sản công được xác lập quyền sở hữu toàn dân theo quy định của pháp luật, bao gồm tài sản bị tịch thu, bị bỏ quên, không rõ chủ sở hữu, và các loại khác theo Bộ luật Dân sự.
• Tiền thuộc ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính, và dự trữ ngoại hối nhà nước.
• Đất đai, tài nguyên nước, rừng, khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, trời, kho số viễn thông, và các tài nguyên khác do Nhà nước quản lý theo quy định của pháp luật."

3. Nguyên tắc ban hành tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công

Nguyên tắc khi xây dựng tiêu chuẩn và định mức sử dụng tài sản công theo Điều 25 của Luật Quản lý Sử dụng Tài sản Công năm 2017 là:

• Phải tuân thủ đúng quyền hạn cơ quan có thẩm quyền.
• Thực hiện các thủ tục và quy trình theo quy định của pháp luật.
• Đảm bảo phù hợp với nhiệm vụ và chức năng được giao, khả năng tài chính của ngân sách quốc gia, và mức độ tự chủ của các cơ quan, tổ chức công lập.

4. Tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công

Tiêu chuẩn và quy định về việc sử dụng tài sản công được quy định trong Điều 24 của Luật Quản lý Sử dụng Tài sản Công năm 2017 như sau:

Các tiêu chuẩn và quy định về việc sử dụng tài sản công tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị được xác định bao gồm loại, số lượng, và giá trị của tài sản được sử dụng, do các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền ban hành.

• Trong đó, giá trị của tài sản sử dụng được xác định đã bao gồm các loại thuế theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp được miễn thuế, phải tính đủ số thuế được miễn để xác định giá trị tài sản sử dụng.
• Tiêu chuẩn và quy định về việc sử dụng tài sản công được áp dụng làm cơ sở để lập kế hoạch và dự toán ngân sách; cũng như để giao, đầu tư vào xây dựng, mua sắm, thuê tài sản, và phân bổ nguồn kinh phí sử dụng tài sản công. Nó cũng áp dụng cho việc quản lý, sử dụng và xử lý tài sản công tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công

5. Các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng tài sản công

Dưới Điều 10 của Luật Quản lý và Sử dụng Tài sản Công năm 2017, các hành vi bị cấm trong việc quản lý và sử dụng tài sản công được miêu tả và diễn giải như sau:

• Lợi dụng và Lạm dụng Chức vụ: Hành vi sử dụng vị trí, quyền hạn, hoặc chức vụ để hưởng lợi cá nhân hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho việc chiếm đoạt, sử dụng trái phép tài sản công. Điều này bao gồm việc sử dụng tài sản công cho mục đích cá nhân, gia đình, hoặc quan hệ cá nhân mà không tuân thủ các quy định và mục đích sử dụng công cộng.
• Tiêu Thụ Tài Sản Công Một Cách Không Tuân Thủ: Hành vi sử dụng tài sản công không phù hợp với mục đích ban đầu hoặc không tuân thủ các quy định, chế độ, tiêu chuẩn, và định mức quy định. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng tài sản công cho mục đích cá nhân hoặc sử dụng quá mức định mức được phê duyệt.
• Chuyển Nhượng Tài Sản Công Một Cách Không Tuân Thủ: Hành vi chuyển nhượng tài sản công cho các tổ chức, đơn vị, hoặc cá nhân mà không tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn, định mức, hoặc mà không có nhu cầu sử dụng thực sự. Điều này có thể dẫn đến lãng phí tài nguyên công cộng và làm suy yếu hiệu quả sử dụng tài sản.
• Sử Dụng Tài Sản Công Một Cách Không Tuân Thủ: Bao gồm việc sử dụng các phương tiện, tài sản công mà không tuân thủ mục đích sử dụng ban đầu, không phù hợp với chế độ và quy định, hoặc vượt quá các tiêu chuẩn và định mức quy định.
• Lãng Phí và Sử Dụng Trái Pháp Luật: Bao gồm việc lãng phí trong việc sử dụng hoặc không sử dụng tài sản công, sử dụng tài sản công cho mục đích kinh doanh trái pháp luật như cho thuê, liên doanh, hoặc liên kết không phù hợp với mục đích sử dụng công cộng.
• Xử Lý Tài Sản Công Trái Quy Định Pháp Luật: Hành vi xử lý tài sản công không tuân thủ các quy định của pháp luật, bao gồm việc tiêu hủy, chuyển nhượng, hoặc sử dụng tài sản một cách không đúng quy trình hoặc không được phép theo quy định.
• Phá Hoại và Gây Hỏng Hóc Tài Sản Công: Hành vi tàn phá, hủy hoại hoặc cố ý làm hỏng hóc tài sản công, gây thiệt hại cho tài nguyên công cộng và ảnh hưởng đến khả năng sử dụng của tài sản.
• Chiếm Đoạt và Sử Dụng Trái Phép: Hành vi chiếm đoạt, chiếm giữ, hoặc sử dụng tài sản công một cách không được phép hoặc trái phép, bao gồm việc sử dụng tài sản công cho mục đích cá nhân hoặc cá nhân khác ngoài mục đích công cộng.
• Không Thực Hiện Trách Nhiệm và Nhiệm Vụ: Bao gồm việc không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ trách nhiệm và nhiệm vụ trong việc quản lý, sử dụng tài sản công theo quy định của pháp luật, làm suy yếu khả năng cung cấp dịch vụ công và gây thiệt hại cho lợi ích công cộng.
• Hành Vi Bị Cấm Khác: Bất kỳ hành vi nào khác liên quan đến việc quản lý và sử dụng tài sản công mà pháp luật cấm, có thể gây hại đến sự minh bạch, công bằng, và hiệu quả của quản lý tài sản công

Các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng tài sản công

6. Xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng Tài sản công

Theo quy định tại Điều 11 của Luật quản lý và sử dụng Tài sản công, các hành vi vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng tài sản công sẽ chịu các hình phạt tương ứng. Đối với cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có hành vi vi phạm, sự xử lý sẽ phụ thuộc vào tính chất và mức độ của vi phạm đó. Có thể áp dụng kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự, đặc biệt nếu vi phạm gây ra thiệt hại cho ngân sách Nhà nước, sẽ phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Người đứng đầu của cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm giải trình và phải chịu trách nhiệm hoặc liên đới chịu trách nhiệm nếu vi phạm xảy ra tại đơn vị của họ. Hình thức xử lý có thể là kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy thuộc vào tính chất và mức độ của vi phạm, tuân thủ quy định của pháp luật.

Bài viết trên, đã cung cấp toàn bộ thông tin về tài sản công là gì? Mà ACC thu thập được. Hy vọng những thông tin này giúp ích được cho bạn trong việc tìm kiếm thông tin về khái niệm trên. Xin cảm ơn vì đã theo dõi.