Quy định về rút đơn khởi kiện vụ án hành chính

Khởi kiện vụ án hành chính là một thủ tục ngày càng phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cụ thể về việc rút đơn khởi kiện vụ án hành chính sẽ được thực hiện như thế nào? Sau đây, Luật ACC sẽ giúp quý bạn đọc phân tích và tìm hiểu rõ hơn.

1. Vụ án hành chính là gì?

Vụ án hành chính theo quy định của pháp luật là vụ án phát sinh khi các cá nhân, cơ quan, tổ chức khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân xem xét tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, danh sách cử tri của cơ quan nhà nước và được Tòa án thụ lý theo quy định của pháp luật.

Quy định về rút đơn khởi kiện vụ án hành chính

Có hai điều kiện để một vụ án hành chính phát sinh :

• Thứ nhất, điều kiện cần là có hành vi khởi kiện của cá nhân, tổ chức, cơ quan. Pháp luật quy định chỉ khi có hành vi khởi kiện của các cá nhân, tổ chức hoặc cơ quan theo luật định thì mới phát sinh vụ án.
• Thứ hai, điều kiện đủ là việc khởi kiện phải được TAND thụ lý giải quyết. Không phải vụ án nào cũng được TAND thụ lý giải quyết. Chỉ khi TAND thụ lý giải quyết thì mới hình thành Vụ án hành chỉnh để giải quyết. Tuy vậy, pháp luật cũng quy định nếu thuộc thẩm quyền của mình thì Tòa án không được phép từ chối giải quyết.

2. Đặc điểm vụ án hành chính

Về bản chất, vụ án hành chính chỉ có thể xảy ra trong trường hợp có tranh chấp giữa chủ thể và đối tượng quản lý hành chính nhà nước. Đối tượng quản lý hành chính được Nhà nước trao quyền khởi kiện vụ án hành chính khi có sự xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Dựa vào định nghĩa vụ án hành chính có thế thấy rõ một số đặc điểm cụ thể như sau:

• Chỉ khi có yêu cầu khởi kiện vụ án hành chính của các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo đúng quy định pháp luật thì vụ án hành chính mới phát sinh.

Luật TTHC 2015 quy định về đặc điểm này ở Điều 5 như sau: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án hành chính để yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình theo quy định của Luật này”. 

Như vậy, vụ án hành chính xuất phát từ tranh chấp giữa chủ thể và đối tượng quản lý hành chính nhà nước. Khi có sự xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp, các đối tượng quản lý hành chính được khởi kiện vụ án hành chính. Sự xâm hại này phải xuất phát từ các quyết định hành chính hoặc các hành vi hành chính của các cơ quan nhà nước và những người có thẩm quyền trong các cơ quan này không tuân thủ theo quy định của pháp luật và gây ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của các cá nhân, cơ quan, tổ chức đó.

• Vụ án hành chính chỉ phát sinh khi được Tòa án thụ lý.

Đặc điểm này chỉ ra rằng một tranh chấp giữa các chủ thể tư và các cơ quan, tổ chức Nhà nước muốn trở thành vụ án hành chính cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện do pháp luật quy định. Tuy nhiên, Tòa án có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp hành chính không có nghĩa là vụ án hành chính đương nhiên phát sinh khi có đơn khởi kiện.

Chỉ khi vụ án đó được thụ lý, Tòa án mới có nhiệm vụ giải quyết vụ án hành chính theo yêu cầu khởi kiện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Ngoài ra, việc thụ lí vụ án còn làm phát sinh những quyền hạn cụ thể của tòa án trong xét xử hành chính, cụ thể là đơn kiện đã được thụ lí thì vụ án hành chính đã phát sinh và phải được giải quyết bằng bản án hay quyết định của tòa án.

• Đặc thù vụ án hành chính

Vụ án hành chính có đặc thù là có đối tượng chỉ bao gồm “quyết định hành chính” và “hành vi hành chính” do người có thẩm quyền trong các cơ quan công quyền ban hành hoặc thực hiện.

• Vụ án hành chính có các bên chủ thể đặc thù

Một bên chủ thể trong vụ án hành chính là chủ thể có thẩm quyền của các cơ quan công quyền. Các chủ thể này mang một phần quyền lực nhà nước dựa trên thẩm quyền của mình vì vậy mối quan hệ giữa hai bên chủ thể trong vụ án hành chính không ngang bằng nhau (một bên là công dân một bên là cơ quan hành chính thực thi quyền lực nhà nước). Sự không ngang bằng này trước hết về vị thế chính trị và cũng có thể về cả hiểu biết xã hội, hiểu biết pháp luật

3. Rút đơn khởi kiện vụ án hành chính

3.1. Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án hành chính

• Trong trường hợp việc rút yêu cầu khởi kiện là ý chí đơn phương của người khởi kiện, trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, mặc dù Tòa án có các quyết định khác nhau tùy thuộc vào vụ án có người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập hay không và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập rút hay vẫn giữa nguyên yêu cầu độc lập, nhưng người khởi kiện có quyền quyết định và tự định đoạt việc chấm dứt giải quyết yêu cầu khởi kiện của mình.
• Việc rút yêu cầu khởi kiện là kết quả của đối thoại thành, trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, người khởi kiện rút yêu cầu khởi kiện có thể do ý chí đơn phương hoặc kết quả từ đối thoại thành, nhưng họ có toàn quyền quyết định và tự định đoạt về việc rút yêu cầu khởi kiện. Khi người khởi kiện đã rút yêu cầu khởi kiện, Tòa án phải ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính hoặc đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu của người khởi kiện đã rút.

3.2. Tại phiên tòa sơ thẩm vụ án hành chính

3.3. Trong giai đoạn phúc thẩm vụ án hành chính